Koronacje królów

[secesjonista]

Dodać można:

J. Banaszkiewicz "Bolesław i Peredsława. Uwagi o uroczystości stanowienia władcy w związku z wejściem Chrobrego do Kijowa", "Kwartalnik Historyczny", nr 4, 1990

J. L. Nelson "Politics and Ritual in Early Medieval Europe"

G. Kipling "Enter the King. Theatre, Liturgy, and Ritual in the Medieval Civic Triumph"

A. Poppe "The Enthronement of the Prince in Kievan Rus", w: "The 17th International Byzantine Congress: Abstracts of Short Papers".

[secesjonista]

Dnia 22.03.2008 o 20:41, Narya napisał:

Koronacje królów czyniono na modłę koronacji Karola z 800 roku.

Karol Wielki przybywa do Rzymu w czas Bożego Narodzenia i wita go tłum ludzi, wychodzi ponoć nawet sam papież. Król Franków niemalże przeciska się przez tłumy. W Bazylice św. Piotra tłum śpiewa Laudes. Papież nakłada diadem na skronie Karola, który przed nim klęczy. Karol został zmuszony, ale nie zmuszony siłą, ale sytuacją. Nie był "panem sytuacji", którym tutaj był papież. Po tym wydarzeniu koronacje królów łacińskich odbywały się poprzez hierarchów kościelnych.

Tymczasem w Bizancjum basileus nie potrzebował zginać karku przed patriarchą konstantynopolitańskim.

 

Mało prawdopodobne by tłum śpiewał Laudes - podówczas raczej nie praktykowano śpiewów przez wiernych podczas mszy. I czy rzeczywiście papież wybrał na moment koronacji środek nocy? Karol Wielki nie przybył do Rzymu "w czas Bożego Narodzenia", chyba że to święto rozpoczynało się w listopadzie. Karol miał być zaskoczony aktem koronacji, zatem klęczał modląc się, wstaje a papież wtedy nakłada mu koronę. Faktem jest, że w tym kontekście to papież był panem sytuacji. Faktem jest jednak również, że papież dopełnił aktu adoracji nowego cesarza padając mu do stóp. Czy rzeczywiście Karol był niezadowolony z innej kolejności ceremonialnych aktów, czy raczej chodziło mu o brak udziału możnowładców frankijskich?

No cóż, w ramach swego antyklerykalizmu, Narya musiał zaznaczyć swą dezaprobatę dla takiej ceremonii.Tylko z faktu, że "basileus nie potrzebował zginać karku" nic nie wynika dla jego realnej pozycji, znaczenia i zależności od hierarchów tamtejszego kościoła. Podobnie zresztą było z późniejszymi władcami w Europie.

 

Dnia 26.06.2007 o 12:36, java napisał:

Cały ryt koronacyjny był dość skomplikowany i spisanie go zajęłoby parę ładnych stron.

 

Nie istniał jeden ryt, tylko - ryty, w dodatku z całkiem różnymi elementami wiążącymi się z lokalnymi tradycjami.

Było np. ordo coronandi zawarte w pontyfikałach z grupy romano-germanicum, były też porządki wywodzące się z tradycji anglosaskiej np. tzw. ordo Egberta czy ordo Leofrica. I te ostatnie wcale nie musiały się ograniczać do ziem Albionu. Wielu badaczy przypuszcza, że miało ono zastosowanie na Węgrzech w przypadku koronacji Salomona w 1064 roku. Z początkiem XIV w., Kościół zalecał stosowanie ordo coronationis zapisane w Pontificale Romanum przez kanonistę i znawcę liturgii Wilhelma Duranda.

 

Dnia 11.03.2008 o 21:37, Tofik napisał:

Dodajmy, że koronacje zawsze odbywały się w niedziele

 

Zwyczajowo w niedzielę, ale na pewno: nie zawsze.

 

Dnia 11.03.2008 o 21:31, riv napisał:

Koronacji mógł dokonać tylko arcybiskup- u nas faktycznie Gniezna.

 

Niekoniecznie, w listopadzie 1527 r. Ferdynanda Habsburskiego koronował biskup Nitry -  Stefan Podmaniczky, i nawet nie wiadomo czy pośród zgromadzonych hierarchów znajdował się arcybiskup ostrzyhomski. A wedle praw zwyczajowych na Węgrzech koronacja przez tego metropolitę była jedną z trzech zasad uznania ważności koronacji.

Gdy w 1440 r. wykradziono Koronę św. Stefana i koronowano nią oseska - Władysława Pogrobowca. Jego niańka Helena Kottaner w swych zapiskach odnotowała, że na Węgrzech są trzy prawa co do koronacji, i dodawała, że jeśli tylko jedno z nich nie będzie spełnione to ceremonia będzie nieważna. Te prawa to: użycie Świętej Korony (czyli: Stefana), koronacja dokonana musi być w Alba Regalis i musi ją przeprowadzić arcybiskup ostrzyhomski.

/szerzej: "Die Denkwürdigkeiten der Helene Kottannerin (1439-1440"), wyd. K. Mollay/

 

 

Z literatury:

W. Kaczorowski "Koronacja Władysława IV w roku 1633"

Z. Dalewski "Władza, przestrzeń, ceremoniał. Miejsce i uroczystość inauguracji władzy w Polsce średniowiecznej do końca XIV wieku"

tegoż, "Ceremoniał inauguracyjny królów polskich w XV i początkach XVI wieku", "Kwartalnik Historyczny", R. CII, 1995, nr 3-4

"Imagines Potestatis. Rytuały, symbole i konteksty fabularne władzy zwierzchniej. Polska X-XV w. (z przykładem czeskim i ruskim)", red J. Banaszkiewicz

tegoż, "Bolesław i Peredsława. Uwagi o uroczystościach stanowienia władzy w związku z wejściem Chrobrego do Kijowa", "Kwartalnik Historyczny", t. XCVII, 1990,

nr 3-4

A. Derwich "Pacyfikał koronacyjny królów polskich", "Kwartalnik Historyczny", T. XCVIII, 1991, z. 4

A.Fijałkowski "Średniowieczne koronacje królewskie na Węgrzech i w Polsce", "Przegląd Historyczny", T. LXXXVII, 1996, nr 4

G. Labuda "Przeniesienie koronacji królewskich z Gniezna do Krakowa w XIV wieku", w: "Cracovia. Polonia. Europa. Studia z dziejów średniowiecza ofiarowane Jerzemu Wyrozumskiemu w 65. rocznicę urodzin i 40-lecie pracy naukowej"

M. Kulecki "Ceremoniał intronizujący Przemyślidów", "Przegląd Historyczny", t. LXXV, 1984, nr 3

G. Székely "Węgierskie symbole państwowe w dobie średniowiecza, ich związki z Bizancjum oraz wartości ideowe", "Kwartalnik Historyczny", t. XCV, 1988, nr 4

E. Fügedi  "Kings, Bishops, Nobles and Burghers in Medieval Hungary", wyd. J.M. Bak

"Coronations. Medieval and Early Modern Monarchie Ritual", wyd. tenże

J.M. Bak "Königtum und Stände in Ungarn"

J.L. Nelson "Politics and Ritual in Early Medieval Europe"

É. Kovács, Z. Lovag "The Hungarian Crown and Other Regalia"

C.A. Bouman "Sacring and Crowning, The Development of the Latin Ritual for the Anointing of Kings and the Coronation of an Emperor before the Eleventh Century"

T. Bogyay, G. Silagi "Die heiligen Könige".