Koronacje królów

[aggusska]

Witam wszystkich! Chciałabym się dowiedzieć jak wyglądały koronacje królów w średniowieczu - tj. kto się zjawiał na tej uroczystości, jak ona przebiegała, co kto robił i mówił, itd. Proszę o wyjaśienie na forum, a jeśli to niemożliwe, prosze podac książki do których mogłabym się odwołać, strony www, itp.

[Tofik]

Przede wszystkim - konieczna była obecność podczas tej uroczystości osoby duchownej, u nas akurat arcybiskupa gnieźnieńskiego.

[java]

Hej, aggusska

Cały ryt koronacyjny był dość skomplikowany i spisanie go zajęłoby parę ładnych stron. Polecam książkę pt. „Polskie koronacje i korony" (autora nie pamiętam) oraz opis koronacji Walezego (choć to renesans, ale wzory czerpano ze średniowiecza) w „Wizerunkach książąt i królów polskich" Kraszewskiego. Obie powinnaś znaleźć w bibliotekach

Pozdrawiam

[deju]

M. Rożek, Groby królewskie w Krakowie, Krakow 1977 i inne...

Jana Długosza Roczniki....

i wiele innych monigrafii na temat wty

[Narya]

Żeby zrozumieć koronacje w średniowiecznej Europie, odsyłam do przyjrzenia się pierwszej koronacji, którą była koronacja Karola Wielkiego. Na modłę tej pierwszej, odbywały się kolejne.

[riv]

Koronacji mógł dokonać tylko arcybiskup- u nas faktycznie Gniezna. ( Przemyslidzi nie mieli metropolii i musieli koronować sie w Niemczech). Kolejnym waznym elementem były insygnia- mógł je dać cesarz lub papież( a Bezprym odesłał insygnia do cesarza i polscy władcy nie mogli sie koronować, dopiero nowe insygnia otrzymał Bolesław Śmiały). To ulega zmianie od momentu kiedy Filip Piękny wprowadza zasadę suwerenności( to dość złożona sprawa, jest związana też z osłabieniem autorytetu papieża i cesarza).

[Tofik]

W Polsce wyglądało to mniej więcej tak:

1. Król przyrzeka bronić wiary, opiekować się nad Kościołem i duchownymi, obiecuje sprawiedliwie rządzić (później doszły przyrzeczenia polityczne), aklamacja przez lud zebrany w katedrze.

2. Namaszczenie świętymi olejami (znak, że władza pochodzi od Stwórcy).

3. Wręczenie insygniów (miecza - symbolu władzy wojskowej, sądowniczej, administracyjnej; naramienników; płaszcza; pierścienia; berła; różdżki).

Oczywiście wszystko w obecności duchownych (z czasem zaczęła wzrastać pozycja świeckich), cały czas przy modlitwach, błogosławieństwach i przemówieniach. Dodajmy, że koronacje zawsze odbywały się w niedziele.

[riv]

Miała tez forme sakramentu, chociaz to tak zlożone, ze ciezko wyjasnic czy była sakramentem czy tylko miala forme sakramentu. Cesarza mógł koronować tylko papiez,

[Narya]

Koronacje królów czyniono na modłę koronacji Karola z 800 roku.

Karol Wielki przybywa do Rzymu w czas Bożego Narodzenia i wita go tłum ludzi, wychodzi ponoć nawet sam papież. Król Franków niemalże przeciska się przez tłumy. W Bazylice św. Piotra tłum śpiewa Laudes. Papież nakłada diadem na skronie Karola, który przed nim klęczy. Karol został zmuszony, ale nie zmuszony siłą, ale sytuacją. Nie był "panem sytuacji", którym tutaj był papież. Po tym wydarzeniu koronacje królów łacińskich odbywały się poprzez hierarchów kościelnych.

Tymczasem w Bizancjum basileus nie potrzebował zginać karku przed patriarchą konstantynopolitańskim. Wcześniej cesarze rzymscy na Zachodzie nie byli koronowani przez papieży. Owo wydarzenie ma wybitne znaczenie dla relacji papież-cesarz w kolejnych stuleciach.

Na fakt koronacji Karola Wielkiego i jego znaczenia jako przykładu zwrócił mi uwagę wykładowca z średniowiecza.

O koronacji Karola Wielkiego pisze Einhard.

[Vapnatak]

Witam wszystkich! Chciałabym się dowiedzieć jak wyglądały koronacje królów w średniowieczu - tj. kto się zjawiał na tej uroczystości, jak ona przebiegała, co kto robił i mówił, itd. Proszę o wyjaśienie na forum, a jeśli to niemożliwe, prosze podac książki do których mogłabym się odwołać, strony www, itp.

Może się to komuś przyda.

P. E. Schramm, Herrschaftszeichen und Staatssymbolik. Beiträge zu ihrer Geschichte vom dritten bis zum sechzehnten Jahrhundert, Stuttgart 1954 - 1978.

B. Maisel, Archeologia prawna Europy, Poznań - Warszawa 1989.

B. Maisel, Archeologia prawna Polski, Poznań - Warszawa 1982.

W. Lapis, Rex utilis. Kryteria oceny władców germańskich we wczesnym średniowieczu (od połowy V do początku VIII wieku), Poznań 1986.

vapnatak

[secesjonista]

No to dodajmy w miarę z tego zakresu:

M. Rożek "Ostatnia koronacja w Krakowie i jej artystyczna oprawa" w: "Rocznik Krakowski", t. XLIV, Kraków 1973

E. Kantorowicz "Laudes regiae. A study in litergical acclamations and mediaeval ruler Worship", Berkeley - Los Angeles 1956

J. Dąbrowski "Koronacje andegaweńskie w Polsce" w: "Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby", t. II, Kraków 1955

W. Meysztowicz "Koronacje pierwszych Piastów" "Sacrum Poloniae Millenium", t. III, Rzym 1956

B. Kürbis "Polskie laudes regiae w Kronice Anonima Galla" w: "Cultes et cognitio. Studia z dziejów średniowiecznej kultury", Warszawa 1976

A. Gieysztor "Spektakl i liturgia - polska koronacja królewska" w: "Kultura elitarna a masowa w Polsce późnego średniowiecza" red. B. Geremek, Wrocław - Warszawa - Kraków - Gdańsk 1978

S. Kutrzeba "Koronacje królów i królowych w Polsce" Warszawa 1918

S. Kutrzeba "Źródła polskiego ceremoniału koronacyjnego", "Przegląd Historyczny", t. XII, 1911

S. Ochmann "Koronacja Jana Kazimierza w roku 1649" w: "Odrodzenie i Reformacja w Polsce", t. XXVIII, 1983

A. Nadolski "Uroczysty strój rycerski królów polskich XIV - XV wieku" w: "Kwartalnik Historii Materialnej", t. XXI, 1973

W. Sawicki "Rytuał sakry-koronacji królewskiej jako źródło prawa i ustroju" w: "Archiwa Biblioteki i Muzea Kościelne", T I-III, Stuttgart 1954-1956

S. Truchim "Koronacje polskich królów elekcyjnych", Poznań 1931

[secesjonista]

Specyfiką polskich koronacji stały się pokutne procesje na Skałkę, a który z naszych władców rozpoczął tę tradycję?

[secesjonista]

Dodać można:

"Ordo coronandi regis Poloniae" wyd. S. Kutrzeba, "Archiwum Komisji Historycznej", t. XI, Kraków 1909-1913

E. Kantorowicz "Laudes regiae. A Study in liturgical Acclamations and mediaeval ruler Worship"

F.L. Ganshof "The Imperial Coronation of Charlemagn"

A. Gwiazda "Koronacja władców Francji", "Pro Fide Rege et Lege" 1991, nr 2 (11)

tegoż, "Obrządek koronacyjny królów Polski", "Pro Fide Rege et Lege" 1994, nr 3/4(20)

J. Wolak "Religijny aspekt rytu koronacyjnego", "Pro Fide Rege et Lege" 1996, nr 1(24)

[secesjonista]

Kilka innych użytecznych tytułów:

J.-P. Roux "Król. Mity i symbole"

E.A.R. Brown "The Ceremonial of Royal Succesion in Capetian France. The Funeral of Philip V", "Speculum", nr 55 (1980)

P. Janowski "Koronacja", w: "Encyklopedia Katolicka", t. 9

A. Hedeman "The Royal Image. Illustrations of the Grandes Chroniques de France 1274-1422"

P.E. Schramm "Die deutschen Kaiser und Konige in Bildern ihrer Zeit"

E. Kantorowicz "Dwa ciała króla. Studium ze średniwoiecznej teologii politycznej"

"Coronations: Medieval and Early modern Monarchic Ritual" red. J.M. Bak

E. Palazzo "Liturgie et societé au Moyen Âge"

G.S. Wright "A Royal Tomb Program In the Reign of St. Louis", "The Art Bulletin", nr 56 (1974)

"Three Coronation Orders" ed. J.W. Legg

/dostępne w zasobach archive.org/

M. Kowalska "Wybrana ikonografia rytuału koronacyjnego królów francuskich z dynastii Kapetyngów i Walezjuszy oraz zawarty w niej przekaz ideowy", w: "Ideologia i rytuał władzy w średniowieczu. Materiały studencko-doktoranckiej konferencji naukowej UW 15-16 maja 2010 r."

D.J. Sturdy "English Coronations in the Seventeenth Century", w: "Herrscherweihe und Königskrönung im Frühneuzeitlichen Europa" ed. H. Duchhardt

publishing.cdlib.org - "Coronations"

www.newadvent.org - "Coronation"

[secesjonista]

Dnia 17.06.2007 o 21:47, Tofik napisał:

Przede wszystkim - konieczna była obecność podczas tej uroczystości osoby duchownej, u nas akurat arcybiskupa gnieźnieńskiego.

i

Dnia 11.03.2008 o 21:31, riv napisał:

Koronacji mógł dokonać tylko arcybiskup- u nas faktycznie Gniezna.

(...)

Tyle tylko, że odbywało się to wedle zwyczaju, bowiem formalnie takich prerogatyw nikt metropolicie gnieźnieńskiemu nie dał.

Dopiero na sejmie piotrkowskim (z 1451 r.) zagwarantowano mu przywilej koronacji króla i królowej.

Taką regulację potwierdził w 1550 r. król Zygmunt Stary, a w 1589 r. papież Sykstus V.