Jakie były przyczyny fiaska prób "liberum veto" w Koalicji Antyhitlerowskiej?

[Wolf]

7 maja 1945 r. w Warszawie przeprowadzono konspiracyjną naradę Rady Jedności Narodowej i delegatów: Delegata Sił Zbrojnych i p.o. Delegata Rządu RP na uchodźstwie. Podtrzymano negatywny stosunek do uchwał jałtańskich, żądano anulowania Jałty, wzywano ludność polską by dobrowolnie nie opuszczała ziem przyłączonych do ZSRR, organizowano antykomunistyczną konspirację wojskowo-polityczną. Delegatura Sił Zbrojnych(tego właśnie dnia oficjalnie zatwierdzona przez p.o. NW PSZ generała W. Andersa, faktycznie istniejąca już wcześniej od przełomu marca i kwietnia 1945 r. pod komendą płk Jana Rzepeckiego) zmierzała wówczas do przejęcia schedy organizacyjnej po rozwiązanej AK, do scalenia pod swoim zwierzchnictwem  całości polskiego antykomunistycznego podziemia wojskowego, za wyjątkiem oenerowskiego. Odwoływano się do Narodów Zjednoczonych. Za pośrednictwem tajnych radiostacji i kurierów informowano Londyn  i apelowano do świata. Zarysowywała się w tym podziemiu coraz większa rozbieżność z pozycją najliczniejszej wówczas partii politycznej spośród pozostających jeszcze w konspiracji- z popierającym pozycję Mikołajczyka i polityków , którzy wraz z nim w listopadzie 1944 r. podali się do dymisji opuszczając rząd emigracyjny Stronnictwem Ludowym  Roch wbrew stanowisku którego kapitan Stefan  Korboński pozostawał na funkcji p.o. Delegata Rządu. Centralne Kierownictwo Ruchu Ludowego  poleciło ludowcom wystąpienie z RJN oraz struktur DR, nie podporządkowało także Delegaturze Sił Zbrojnych zachowanych jeszcze struktur terenowych formalnie rozwiązanej w marcu 1945 r. BCh pozostających w pasywnej konspiracji. Trwały już rozmowy niektórych przywódców SL Roch (m.in. przewodniczącego CKRL i reprezentanta ludowców w RJN do momentu wystąpienia z niego SL Roch ) z władzami- bynajmniej nie londyńskimi.

Świat, ani ONZ nie poparł liderów podziemia poakowskiego i oficjalnej pozycji rządu emigracyjnego kierowanego przez premiera T. Arciszewskiego jaki reprezentowali oni w kraju. Liberum veto do uchwał jałtańskich i do uzgodnień 3 ówcześnie najsilniejszych światowych mocarstw wygrywających właśnie Globalną Wojnę Totalną nie udało się i nie uzyskało międzynarodowego poparcia. Ani jedno państwo, ani jeden z 50 reprezentowanych w San Francisco członków -założycieli ONZ/członków Koalicji Antyhitlerowskiej nie poparł tego veta. Jakie były tego przyczyny? Dlaczego liberum veto do uzgodnień 3 najsilniejszych ówczesnych światowych mocarstw zwyciężających w Globalnej Wojnie Totalnej, w którą przerodziła się Druga Wojna Światowa nie uzyskało żadnego poparcia międzynarodowego?

 

Warto wyraźnie zaznaczyć że to ówczesne stanowisko polityczno-wojskowego kierownictwa podziemia poakowskiego było zbieżne ze stanowiskiem rządu emigracyjnego premiera T. Arciszewskiego. Liberum veto wobec uchwał jałtańskich(ze strony polskiego rządu emigracyjnego w Londynie) zgłoszono w lutym 1945 r. odmawiając przyjęcia do wiadomości uchwał jałtańskich. W tymże miesiącu złożono oficjalny protest dyplomatyczny i przedstawiono pozycję w tej sprawie w emigracyjnej polskiej prasie na zachodzie. 13 lutego 1945 r., rząd T. Arciszewskiego podjął uchwałę potępiającą ustalenia konferencji w Jałcie. 18 lutego 1945 minister Tarnowski wręczył ambasadorowi brytyjskiemu Owenowi O’Malleyowi obszerną notę protestacyjną poszerzającą treść oświadczenia premiera Arciszewskiego. Najważniejsze zdanie z uchwały/deklaracji polskiego rządu emigracyjnego z dnia 13 lutego 1945 r. odrzucającej uchwały jałtańskie brzmiało: „Decyzje Konferencji Trzech dotyczące Polski nie mogą być uznane przez Rząd Polski i nie mogą obowiązywać Narodu Polskiego".

Następnego dnia ten dokument został wydrukowany/upubliczniony w "Dzienniku Polskim i Dzienniku Żołnierza". T. Arciszewskiemu nie udało się wygłosić tej uchwały w BBC, gdyż definitywnie przestał tam być wpuszczany.
Natomiast Delegatura Rządu, Rada Jedności Narodowej  i Delegatura Sił Zbrojnych de facto zgłosiły je 7 maja 1945 r.

W tym okresie przywódcy rządu londyńskiego i Delegatury zastanawiali się, w jaki sposób skłonić państwa zachodnie do wojny z ZSRR o wyzwolenie Polski i Kresy Wschodnie tj. do Trzeciej Wojny Światowej.

 

Nie uzyskano oczekiwanego poparcia - co w Polsce zwykle kwituje się hasłami: oszukali, zdradzili, sprzedali, oddali itd., itp.

 

 

Cytuj

Jako ciekawostka - kiedy wcześniej (przed Jałtą) padło określenie "polskie liberum veto" w odniesieniu do działań władz RP na uchodźstwie - pozwalam sobie zacytować dokument:
"Sprawozdanie z drugiej podróży Pana Premiera Mikołajczyka do Moskwy: Październik 1944. Załącznik Nr. 5: Rozmowa Premiera Mikołajczyka z Premierem Churchillem w rezydencji miejskiej Churchilla w Moskwie dnia 14.10.44. od godziny 15:40 do godziny 16:20.
...
Churchill: You are no Government if you are incapable of any decision. You are callous people who want to wreck Europe. I shall leave you to your own troubles. You have no sense of responsibility when you want to abandon your people at home, to whose sufferings you are indifferent. You do not care about the future of Europe, you have only your own miserable selfish interests in mind. I will have to call on the other Poles and this Lublin Government may function very well. It will be the Government. It is a criminal attempt on your part to wreck, by your "Liberum veto", agreement between the Alies. It is cowardice on your part."

Źródło:
http://archiwa.pilsudski.org/dokument.p ... 1.180/1281

 

Edytowane 5 Grudzień 2020 przez Wolf

[Wolf]

W lipcu 1945 r.  nastąpił logiczny finał: szef Foreign Office/brytyjskiego MSZ - Sir Anthony Eden oznajmił ambasadorowi rządu emigracyjnemu w UK(jedynemu politykowi rządu polskiego emigracyjnego, który jeszcze miał kontakt z ministrami UK), że rząd JKM cofa uznanie rządowi premiera T. Arciszewskiego i uznaje TRJN. Ambasador odmówił przyjęcia do wiadomości tej decyzji. Sir Anthony Eden oraz rząd JKM mężnie znieśli ten opór - i polski rząd emigracyjny po tej dacie funkcjonował już tylko jako instytucja prywatna(zarejestrowana spółka prawa handlowego). Przez kolejne dekady nie uznająca np. faktu zakończenia DWŚ(zakończenia wojny). W X 1945 przedstawiciel Polski za akceptacją m.in. USA, UK, Francji  i kuomintangowskich Chin obsadził oczekujące miejsce w ONZ - tyle, że nie był to przedstawiciel rządu emigracyjnego.

[Bruno Wątpliwy]

Cóż, sądząc po braku odzewu, większość z użytkowników naszego forum pewnie widziała dyskusję na innym forum (na wywołane tu wtórnie tematy) i nie ma specjalnie nic do dodania. Bo i co tu dodawać? Aby weto było skuteczne - muszą być okoliczności zapewniające skuteczność weta. Najlepiej - odpowiednia siła wetującego. To prawo niezależne od okresu historycznego. Anno Domini 1945 dokładnie żadnych okoliczności, które by zapewniły skuteczność "londyńskiego weta" nie było.