Język kazachski

[Bruno Wątpliwy]

      

Kulturalno-polityczna ciekawostka. 27 października tego roku Nursułtan Nazarbajew wydał dekret (указ) o przejściu języka kazachskiego na alfabet łaciński. Cel ma być zrealizowany do 2025 roku.

Tekst dekretu:

http://www.akorda.kz/ru/legal_acts/decrees/o-perevode-alfavita-kazahskogo-yazyka-s-kirillicy-na-latinskuyu-grafiku

[jancet]

Z pewnością informacja warta podania.

 

Nie wydarzyło się to z dnia na dzień, przygotowania trwały od wielu lat. Alfabet łaciński tak samo nie pasuje (zapewne) do języka kazachskiego, jak i alfabet cyryliczny. Może lepiej pasowałby arabski albo jakiś zupełnie inny, ale jednak łacinka wydaje się być wyborem optymalnym ze względu na europejskie inklinacje tego kraju. A są one wyraźne.

 

Z tego, co miałem okazję osobiście zaobserwować:

 

Dla studentów kazachskich uczelni organizuje się "letnie szkoły europejskie". Polega to na tym, że 50 studentów ładuje się do autokaru i najpierw jadą do jakiejś unijnej uczelni, aby wysłuchać serii wykładów, przygotowanych na zadany przez nich temat. Jedna taka grupa trafia co roku na mój wydział. Potem jadą jeszcze na dwa tygodnie w wycieczkę objazdową po Europie.

 

Kazachstan bardzo poważnie traktuje swój udział w programie Erasmus +.  Studenci z Kazachstanu - 100% obecności na wykładach. Jak jedna dziewczyna na skutek nieporozumienia opuściła pierwszy wykład, to zażyczyła sobie, żebym jej przekazał prezentacje. Na zajęciach komputerowych (Excel w zastosowaniach ekonomicznych) ona realizowała zadania jako pierwsza, potem Portugalczycy, a gdzieś pod koniec zajęć robili to niektórzy Hindusi, Bengalczycy i Nepalczycy. 

 

Ja się z tego cieszę i trzymam za Kazachstan kciuki. Zapewne za życia Nazarbajewa nie ma mowy o liberalnej demokracji parlamentarnej w Kazachstanie, ale jeśli te swoje młode elity wysyła do UE, to przecież ma świadomość, że ustanowieniu dynastii Nazarbajewów to będzie przeszkadzać.

 

Obym nie dożył czasów, gdy w Kazachstanie będzie liberalna demokracja parlamentarna, a w Polsce - nie.

[Bruno Wątpliwy]

Informacja jest ciekawa, szczególnie w kontekście relacji Kazachstanu z Rosją.

Rosja w grudniu 2002 roku zmieniła ustawę o językach narodów Federacji Rosyjskiej dopuszczając do ich zapisu jedynie cyrylicę (grażdankę). Art. 3 ust. 6 ustawy FR z 25 października 1991 roku "О языках народов Российской Федерации" w obecnym brzmieniu:

6. В Российской Федерации алфавиты государственного языка Российской Федерации и государственных языков республик строятся на графической основе кириллицы. Иные графические основы алфавитов государственного языка Российской Федерации и государственных языков республик могут устанавливаться федеральными законами.

Za: http://www.consultant.ru/document/cons_doc_LAW_15524/

Z nowelizacją z 2002 roku miał problem chociażby Tatarstan (który usiłował przejść na alfabet łaciński). Powyższa nowelizacja plus odpowiednia decyzja rosyjskiego sądu konstytucyjnego - to uniemożliwiła.

 

W tym kontekście, decyzja Nazarbajewa na pewno ma charakter pewnej demonstracji politycznej. Choć oczywiście Kazachstan nie jest podmiotem Federacji Rosyjskiej, to jest z Rosją blisko związany i ma liczną mniejszość rosyjską. Dla mnie to subtelna, ale dosyć mocna deklaracja niezależności.