O pewnej europejskiej niechęci do wykorzystania ludzkich fekaliów

[secesjonista]

Alan Macfarlane (autor "The Savage Wars of Peace: England, Japan and the Malthusian Trap") zauważył, że gdy w Anglii trzeba zapłacić za wywóz nieczystości, w odległej Japonii można nimi było opłacać czynsz. Władze Osaki (w XVIII w.) zdecydowały się nawet rozmieścić stosowne zbiorniki na rogach ulic. Podobnie w Chinach towar ten był atrakcyjny i konkurowano o jego odbiór. Głównym odbiorcą byli rolnicy. Wiemy też, iż Japończycy zdawali sobie sprawę z potencjalnego zagrożenia jaki niósł ten produkt, stąd przetrzymywali go długo w specjalnych dołach i zbiornikach tak by procesy fermentacyjne zmniejszyły zagrożenie zdrowotne jakie niosły fekalia.

"Jeśli chodzi o kwestię higieny problemem gospodarczym o zasadniczym znaczeniu było to, że wartość rynkowa ludzkich odchodów była zerowa lub znikoma, gdyż społeczeństwa nie dopuszczały tego, aby ich używać jako cennego nawozu w gospodarstwa i ogrodach".

/G. Clark "Pożegnanie z jałmużną", Poznań 2014, s. 124/

 

Skąd takie obiekcje?

Czy rzeczywiście w większości krajów europejskich powszechne było marnotrawienie tego zasobu?

[Bruno Wątpliwy]

O Londynie. Cytowane za: P. Ackroyd, Londyn. Biografia, Poznań 2011, s. 357:

"W trzynastowiecznym rozporządzeniu zapisano, że >>nikt nie będzie wyrzucał łajna i innych nieczystości na ulicę, lecz dopilnuje, żeby śmieciarze wywieźli je w odpowiednie miejsca<<. Wspomniane >>miejsca<< były wczesnymi odpowiednikami wysypisk śmieci. Łajno można było stamtąd zabrać wozem lub łodzią i wykorzystać do nawożenia pól". 

Niestety, autor wątku nawożenia już dalej nie rozwija.

[secesjonista]

Tylko to raczej Średniowiecze a nie: Nowożytność, co jednak istotne - na koniec jest wspomniane o łajnie; i można się zastanowić czy w ten zakres wchodziły i ludzkie fekalia?

[secesjonista]

W miastach brytyjskich tym niezbyt przyjemnym fachem, zajmowali się tak zwani: "gong farmer" (gongfermor, gong scourer), a z racji tego, iż pracować mogli tylko nocą (w myśl przepisów np. z  połowy XVI w.: od 21 do 9) nazywano ich też: "nightman". Londyn miał swoje odpowiedniki warszawskiej Góry Gnojnej, to np. miejsce nad Tamizą zwane odpowiednio: Dung Warf, czy już ironicznie: Mount Pleasant (obecnie na obszarze Clerkenwell).

Przy całej niewdzięczności profesji i raczej niechętnemu stosunkowi do jej przedstawicieli - mieli mieszkać tylko w wyznaczonych obszarach miast, zadziwiają starannością ówczesne reklamy reprezentantów tego zawodu.

/za: en.wikipedia.org/

 

Zastanawia mnie ilu przedstawicieli takiej profesji zatrudniano w poszczególnych miastach?

[Bruno Wątpliwy]

Jak się wydaje, B. Bryson, W domu. Krótka historia rzeczy codziennego użytku, Poznań 2013,  s. 309, wiąże (nie bezpośrednio, lecz między słowami) upowszechnienie nawozu z guana (i zanik wykorzystania niezbyt ptasich odchodów) np. z londyńskim Great Stink (1858):

"Guano przyczyniło się do poprawy losu rolników, ale miało też negatywny wpływ na życie w miastach: zabiło rynek na odchody ludzkie. Ludzie, którzy opróżniali szamba, sprzedawali fekalia podmiejskim rolnikom. Po 1847 rynek pasł i od tej pory odchody z reguły trafiały do najbliższej rzeki, powodując konsekwencje, z którymi uporano się dopiero po kilkudziesięciu latach".