Układ polsko-brytyjski z 25 sierpnia 1939 roku.

[Isildur88]

Mam problem ze zrozumieniem kwestii Polski i jej pomocy w ramach tego traktatu. Chodzi o przypadki wypowiedzenia wojny Niemcom przez Polskę, przy czym nasz kraj nie jest zaatakowany przez Niemcy. Wiadomo, iż 1 przypadkiem będzie atak Niemiec na Wielką Brytanię - wtedy wypowiadamy wojnę Niemcom. Zastanawiam się ja jak interpretować Artykuł 2 porozumienia (łącznie z tajnym protokołem) - dla mnie to brzmi jak masło maślane - czy atak na Belgię, Holandię, Litwę, Łotwę, Estonię i Rumunię zobowiązuje Polskę do wypowiedzenia wojny Niemcom? Nie mogę tych postanowień rozkminić :/

[secesjonista]

Dlaczego "masło maślane"?

Warto zwrócić uwagę na: "... niezawisłości albo neutralności jednego z trzecich państw europejskich w ten sposób, że stanowiłaby wyraźną groźbę...". W ówczesnej polityce brytyjskiej za takie kraje uważano: Francję, Belgię i Holandię.

"Ciekawe, że w tych wszystkich pracach nie zwracano uwagi na fakt, iż politycy brytyjscy tradycyjnie ograniczali żywotne interesy W. Brytanii w Europie do obrony niepodległości Francji, Belgii i Holandii — skąd mogła grozić inwazja wysp brytyjskich lub co najmniej bombardowanie z powietrza".

/A.M. Cienciała "Polska w polityce Wielkiej Brytanii w przededniu wybuchu II wojny światowej", "Kwartalnik Historyczny", 1990, R. 97, nr 1-2, s. 72/

[Isildur88]

Dlaczego "masło maślane"?

Warto zwrócić uwagę na: "... niezawisłości albo neutralności jednego z trzecich państw europejskich w ten sposób, że stanowiłaby wyraźną groźbę...". W ówczesnej polityce brytyjskiej za takie kraje uważano: Francję, Belgię i Holandię.

"Ciekawe, że w tych wszystkich pracach nie zwracano uwagi na fakt, iż politycy brytyjscy tradycyjnie ograniczali żywotne interesy W. Brytanii w Europie do obrony niepodległości Francji, Belgii i Holandii — skąd mogła grozić inwazja wysp brytyjskich lub co najmniej bombardowanie z powietrza".

/A.M. Cienciała "Polska w polityce Wielkiej Brytanii w przededniu wybuchu II wojny światowej", "Kwartalnik Historyczny", 1990, R. 97, nr 1-2, s. 72/

Tak, tylko, że muszę się opierać na tekście porozumienia - czytam ten artykuły i zamiast coś z nich zrozumieć, to masło maślane wychodzi. Zastanawiam się waśnie, czy w razie ataku Niemiec na Belgie, Holandie i Litwę strona polska nie musiałby wypowiedzieć wojny Niemcom w myśl tych artykułów?

Artykuł 2

(1) Postanowienia Artykułu 1 stosują się również w razie jakiejkolwiek bądź akcji jednego z mocarstw europejskich, która by zagrażała wyraźnie, pośrednio lub bezpośrednio, niezawisłości jednej ze stron umawiających się, a która by była tego rodzaju, że ta strona umawiająca się uważałaby za żywotne przeciwstawić się jej swymi siłami zbrojnymi.

(2) Jeżeli jedna ze stron umawiających, się znalazłaby się w działaniach wojennych w stosunku do jednego z mocarstw europejskich na skutek akcji tego ostatniego, zagrażającej niezawisłości albo neutralności jednego z trzecich państw europejskich w ten sposób, że stanowiłaby wyraźną groźbę dla bezpieczeństwa tej strony umawiającej się, postanowienia Artykułu 1 będą się stosować, jednakże bez uszczerbku dla praw danego państwa trzeciego.

Z tajnego protokołu:

2.

(a) Oba Rządy będą określać od czasu do czasu, za wspólną zgodą, hipotetyczne wypadki akcji Niemiec, wchodzące w zakres Artykułu 2-ego powyższego Układu.

(b) Aż do chwili, kiedy oba Rządy zgodziły się na zmianę następujących postanowień niniejszego paragrafu, będą one uważać: że wypadek przewidziany w paragrafie (1) Artykułu 2-ego Układu dotyczy Wolnego Miasta Gdańska i że wypadki przewidziane w paragrafie (2) Artykułu 2-ego dotyczą Belgii, Holandii i Litwy.

© Łotwa i Estonia będą uważane przez oba Rządy jako objęte listą państw przewidzianych w paragrafie (2) Artykułu 2-ego z chwilą, kiedy Układ o Pomocy Wzajemnej między Zjednoczonym Królestwem a jednym z państw trzecich, obejmujący te dwa kraje, wejdzie w życie.

(d) Jeśli chodzi o Rumunię, Rząd Zjednoczonego Królestwa powołuje się na gwarancję, której udzielił temu krajowi; a Rząd Polski powołuje się na wzajemne zobowiązania aliansu polsko-rumuńskiego, którego Polska nigdy nie uważała za nie do pogodzenia ze swą tradycyjną przyjaźnią dla Węgier.

[secesjonista]

Dla mnie jasno wynika, że w myśl tajnego dodatku, ataki na wymienione państwa pociągały zobowiązanie każdej ze stron do działań wojennych.

Można zajrzeć do:

H. Batowski "Podpisanie układu polsko-brytyjskiego z 26 VIII 1939. (Na podstawie dokumentów Foreign Office)", "Dzieje Najnowsze", 1971.

[Isildur88]

Dla mnie jasno wynika, że w myśl tajnego dodatku, ataki na wymienione państwa pociągały zobowiązanie każdej ze stron do działań wojennych.

Można zajrzeć do:

H. Batowski "Podpisanie układu polsko-brytyjskiego z 26 VIII 1939. (Na podstawie dokumentów Foreign Office)", "Dzieje Najnowsze", 1971.

Dobra, zajrzę do Batkowskiego jak będę miał możliwość. Dziękuję za pomoc. Pozdrawiam.