Polacy budujący potęgę USA

[Jarpen Zigrin]

O jakich Polakach można powiedzieć, że budowali potęgę Stanów Zjednoczonych?

Kościuszko, Puławski, Brzeziński to oczywiste kandydatury, ale o kim jeszcze można tak powiedzieć?

[Tomasz N]

Rudolf Modrzejewski alias Ralph Modjeski.

Edytowane 13 Listopad 2016 przez Tomasz N

[Jarpen Zigrin]

Rudolf Modrzejewski alias Ralph Modjeski.

Dzięki! Potrzebuję jeszcze kilku nazwisk

[secesjonista]

To może o prapoczątkach z wątków: "Początki przemysłu w RON-ie" i "Kolonizacja Ameryki Płn.":

Niebawem będzie bita moneta z okazji 400-lecia osadnictwa polskiego w Ameryce, taka ciekawostka z biuletynu monety(naprawdę ciekawa):

"Dzień 1 pażdziernika 1608r. jest uznawany za oficjalną datę polskiego osadnictwa w Ameryce. Pierwszych Polaków zwerbował na statek kapitan John Smith ( statek o nazwie Mary and Margaret), który wcześniej na terenie Europy doświadczył pomocy i przyjaźni od Polaków. John Smith został wkrótce zarządcą angielskiej koloni Jamestown. Polacy posiadali wysokie kwalifikacje w różnych produkcjach dóbr materialnych. Wśród zidentyfikowanych nazwisk znaleźli się: Karol Zrenice i Zbigniew Stefański z Poznania, Jan Mate z Krakowa, Jan Bogdan z Kołomyi, Stanisław Sadowski z Radomia i Michał Łowicki z Londynu. Wkrótce dołączyli do nich inni , lekarz Wawrzyniec Bohun z Białegostoku, Mateusz i Robert z pomorza gdańskiego oraz około 50 innych Polaków.
Wśród nich byli wybitni i szanowani specjaliści z dziedziny produkcji cennej wówczas smoły, dziegciu, mydła, szkła, obróbki drzewa oraz mistrzowie od produkcji okrętów.

Londyńska firma Virginia Co, świadoma jakości szklanych produktów importowanych z Polski, zleciła rzemieślnikom zbudowanie huty szkła w Ameryce. Polscy osadnicy w odległości 1 mili od Jamestown, wznieśli pierwszą na ziemii amerykańskiej fabrykę- hutę szkła.
Produkty, które były w niej wytwarzane jako pierwsze zostały eksportowane do Europy z napisem "made in Amerika".
Pierwsi Polscy emigranci zasłynęli również ze zorganizowania w 1619r., pierwszego strajku w Ameryce(stąd pewnie te dzisiejsze problemy z wizami ), żądając pełnych praw obywatelskich i politycznych.
Te niezwykłe i zaskakujące fakty historyczne dotyczące udział Polaków w budowie największej potęgi gospodarczej na świecie są zbyt mało znane, zauważane i wykorzystywane..."

W temacie "Początki przemysłu w RON-ie" napisano:

Niebawem będzie bita moneta z okazji 400-lecia osadnictwa polskiego w Ameryce, taka ciekawostka z biuletynu monety(naprawdę ciekawa):
"Dzień 1 pażdziernika 1608r. jest uznawany za oficjalną datę polskiego osadnictwa w Ameryce. zauważane i wykorzystywane..."

Takie nazwiska podaje Arthur Waldo w "First Poles in America. 1608-1958", a za nim powtarzają inni historycy. Choć nie ma dowodów na takie a nie inne personalia pierwszych Polaków. Joseph Wytrwal przypuszcza (w "Poles in American History and Tradition"), że jacyś bezimienni Polacy - smolarze mogli być pośród kolonistów wysłanych przez sir Waltera Releigha na wyspę Roanoke (1585 r.).
We wrześniu 1609 r. Jamestown było świadkiem buntu zorganizowanego przeciw Smithowi przez innych kapitanów: Gabriela Archera, Johna Martina i Johna Ratcliffa. W efekcie Smith wyruszył z powrotem do Anglii wraz ze swymi zwolennikami, pośród których było kilku polskich rzemieślników. Traf chciał, że przyszła sroga zima, koloniści byli dziesiątkowani przez choroby i ataki Indian. Sytuacja była katastrofalna, poczęło dochodzić do aktów kanibalizmu, okres ów nazwano - starving time. Ci co przetrwali poprosili o przysłanie polskich specjalistów koniecznych do odbudowy życia osady.
/za: L. Pastusiak "Polacy w zaraniu Stanów Zjednoczonych"/


Najobszerniej o Polakach nie tylko zresztą z Jamestown, w oparciu głównie o prace kapitana Smitha (czyli: "A true Relations", "A map of Virginia") napisał Mieczysław Haiman:
"Z przeszłości polskiej w Ameryce. Szkice historyczne" 1927
"Polacy wśród pionierów Ameryki" 1930
"Nauka polska w Stanach Zjednoczonych", "Nauka Polska", t. XXI, 1936
"Pioneers of American Industry, Pioneers of Liberty and Solders" 1937
"Poles in New York in the 17th and 18th Centuries" 1938
"Poles in Virginia" 1939

Z literatury źródłowej:
"The Proceedings of the English Colonies of Virginia"
"The Records of the Virginia Company of London"

Z literatury nieco fantastycznej:
W. Kruszka "Historia polska w Ameryce od czasów najdawniejszych aż do najnowszych" 1937

Z innej literatury o tym wczesnym okresie:
K. Wachtl "Polonia w Ameryce. Dzieje i dorobek"
A.Q, Maisel "The Poles Among Us.", "Rider Digest", June 1955
D.J. Melczak "The Testemony of Captain John Smith", "Polish-American Studies", Vol. XV, nr 1-2, 1958
R. Kurzawa "The Records of the Virginia Company of London", tamże
"What and How We Know About the Poles in Jamestown", tamże
F.L.J Siekaniec OFM "Poles in the U.S. - Jamestown To Appomatox", "Polish-American Studies", Vol. XVII, nr 1-2, 1960
A.L. Waldo "Searching tor Polish Jamestown Sources", "Polish-American Studies", Vol. XVII, No 3-4, 1960
H.E. Jacobs "History ot the Evang Lutheran Church in the United States"
(tu autor przypuszcza, że pierwszym luterańskim pastorem w Ameryce miał być Jakub Fabrycjusz pochodzący z Głogowa)
J.A. Borkowski "Early Polish Pionieers in City of Pittsburgh and Allegheny County"
B. Gebert "Pierwsi Polacy w Stanach Zjednoczonych"
W. Sams "The Conquest of Virginia".

Z zakresu życia społecznego, rok 1619 i decyzja Jamestown Legislative Assembly i w efekcie pierwszy pracowniczy strajk ("No vote. No work").

Dodajmy: wygrany.

Jeśli chodzi o nazwiska kilka znaleźć można w artykule Sławomira Łotysza "Prasa polonijna wobec osiągnięć wynalazczych rodaków w Stanach Zjednoczonych Ameryki" (dostępnym w sieci).

[secesjonista]

Kilka mniej znanych nazwisk zaczerpniętych od wspomnianego przeze mnie autora: Jerzy Bader (Badher), Joseph Slowik, Frank Korkosza, Frank Piasecki, Walter Podbielniak, Joseph Loferski, Marek Sosnowski, Roman Szpur, Bogdan Fryszczyn, Lucjan Barton, Peter Stopa, Edward Skurzynski, Alojzy Bąk, Julian Bussgang...

/z fragmentu książki S. Łotysza "Wynalazczość polska w Stanach Zjednoczonych"/

Warto wspomnieć o polskim drwalu, którego jedna z metod zrywki stosowana jest do dziś i nazywana m.in.: "Grabiński" bądź "Polack.", no i jest on posiadaczem długo utrzymujących się rekordów we wchodzeniu i schodzeniu z drzew. Łotysz poświęcił mu krótki artykuł: "Filip Grabiński: najlepszy drwal Ameryki".

/dostępny m.in. na: www.magazynpolonia.com/