Admirał John Fisher i reorganizacja Royal Navy

[secesjonista]

Ze zdziwieniem zauważyłem, że tej znaczącej postaci (a i kontrowersyjnej zarazem), poświęcono na tym forum, chyba raptem jedno zdanie, a i tam występuje jedynie jako ten który protegował admirała Johna Rushwortha Jellicoe'a. A przecież niektórzy powiadali o nim, iż był "największym angielskim admirałem od czasu Nelsona". Ściągnięty do Londynu przez pierwszego lorda Admiralicji - Williama Waldegrave'a Palmera, pełnił funkcję pierwszego lorda morskiego od 1904 do 1910 roku, w 1905 r. dekretem królewskim uzyskał stopień admirała floty. Co ciekawe pierwszym lordem został w dziewięćdziesiątą dziewiątą rocznicę zwycięstwa pod Trafalgarem. Znany z tego, że nie znosił sprzeciwu i niesubordynacji, choć sam względem Admiralicji jej zbytnio nie przejawiał. Z drugiej strony potrafił wysłuchać zdania nawet młodszych oficerów. To tyle wstępu o samej osobie Johna Arbuthnota Fishera.

A jak ocenić wprowadzane przezeń zmiany? Na ile udało mu się zrealizować własne zamierzenia?

[gregski]

Wielki promotor krążowników liniowych. I stąd chyba najbardziej zapamiętany (każda książka traktująca o tej klasie okrętów zawiera notkę o Fisherze)

Ja dawno temu, chyba jeszcze w liceum czytałem książkę o tym jak to po Trafalgarze Royal Navy nie miała przeciwnika i popadła w degrengoladę. Liczna ale bez ducha walki. Okręty i załogi oceniano poprzez pryzmat wyglądu a nie wyszkolenia. Ponoć wystarczyły przybrudzone białe rękawiczki wizytującego okręt admirała aby inspekcja zakończyła się naganą. Strzelań i szkoleń było mało.

Fisher ponoć wpuścił ożywczy strumień w to zatęchłe bajoro i postawił Royal Navy na nogi. Spotkałem się z takim stwierdzeniem, ze gdyby nie on flota brytyjska nie byłaby przygotowana do starcia z Niemcami.

[secesjonista]

Co do "białej rękawiczki" i degrengolady... Fischer wściekł się kiedy w jednym z magazynów floty odkrył jakieś dziesięć tysięcy... krzeseł, które nie wiedzieć czemu uznano za niezbędne dla marynarki. Wspominał też, że swego czasu zamówiono kubki, każde stanowisko czy funkcja miało przypisany kubek z innym wzorem. Zatem: "musiały być one składowane w olbrzymich ilościach, ażeby ani chirurg, ani płatnik nie naraził się na straszne ryzyko braku jego własnego, szczególnego kubka". W największe osłupienie wprawił oficerów sugestią, że np. chirurg i płatnik mogą przecież pijać z takiego samego kubka.

Za jego czasów coraz intensywniej poczęto wprowadzać (nie bez ciągłego oporu konserwatywnej części marynarki) nowy system szkolenia wedle tzw. systemu Selborne’a:

"Od tej pory każdy potencjalny wilk morski przez dwa lata nauki w kolegium Osborne i tyleż w Dartmouth przechodził dokładnie takie samo szkolenie, niezależnie od tego, jakiej specjalności pragnąłby się w przyszłości poświęci. Potem następowała trwająca cztery do pięciu lat służba kolejno w roli: kadetów, tzw. midshipmanów (aspirantów), wreszcie podporuczników – początkowo na jednostkach szkolnych, później na pełnowartościowych okrętach bojowych. Po jej zakończeniu liczący sobie około dwudziestu dwóch lat świeżo upieczony oficer marynarki przystępował do końcowego etapu swej edukacji, którego istotą była specjalizacja w określonej dziedzinie. W ten sposób posiadający ogólne wykształcenie porucznik mógł zostać bądź to oficerem pokładowym, bądź specjalistą od nawigacji, artylerii, broni torpedowej czy maszyn okrętowych lub też mógł zasilić szeregi korpusu oficerskiego Królewskiej Piechoty Morskiej. Dopiero po ewentualnym osiągnięciu stopnia komandora porucznika (commander) oficerowie mieli (w większości przypadków) porzucać swe specjalizacje, tak aby móc pełnić stanowiska dowódcze".

/W. Król "Założenia i konsekwencje programu reform admirała Johna Fishera", "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska", Sectio F, Historia, 2010, T. 65 , nr 2, s. 72/

[gregski]

Zaintrygował mnie mały fragmencik tekstu który zacytowałeś czym te specjalności się różniły? "mógł zostać bądź to oficerem pokładowym, bądź specjalistą od nawigacji," Bo dzisiaj we flocie handlowej to w zasadzie to samo.

[secesjonista]

To już za wysokie progi jak dla mnie, w rzeczonym artykule podano jeszcze:

"Do tej pory każda z gałęzi korpusu oficerskiego szkolona była osobno i na różnych poziomach; w szczególności jedynie oficerom pokładowym (executive officers) dane było nabyć wiedzy i umiejętności niezbędnych do zajmowania w przyszłości stanowisk dowódczych".

Po reformie miało to wyglądać w założeniach tak:

"Dopiero po ewentualnym osiągnięciu stopnia komandora porucznika (commander) oficerowie mieli (w większości przypadków) porzucać swe specjalizacje, tak aby móc pełnić stanowiska dowódcze. W intencji twórców opisywanego sytemu miał on zlikwidować tradycyjne podziały wewnątrz korpusu oficerskiego, a w szczególności przepaść pomiędzy oficerami pokładowymi, tradycyjnie predestynowanymi do pełnienia stanowisk dowódczych, a pozostałymi gałęziami korpusu".

/tamże/