Maria Grzegorzewska

[Furiusz]

Dzis przejeżdżałem rowerem koło pomnika upamiętniającego tą panią. Z Wikipedii dowiedziałem się, że to osoba która stworzyła podstawy pedagogiki specjalnej w II RP. To mnie strasznie zaciekawiło - podejście do dzieci upośledzonych w II RP, biografia samej pani Grzegorzewskiej, jej studia na zachodzie i perypetie wojenne etc, to jak udało się jej dostać do ministerstwa oświaty etc. Jako, że pani ta pochodzi z obszaru który uznaje za swoją małą ojczyznę z chęcią coś przeczytam. Ktoś coś poleca? Ktoś coś wie?

[adamhistoryk]

Jako Warszawiak mogę dopowiedzieć iż Akademia Pedagogiki Specjalnej nosi Jej imię. Była Twórczynią tej placówki pedagogicznej.

Akademia Pedagogiki Specjalnej jest najstarszą uczelnią o profilu pedagogicznym w Polsce.

Z inicjatywy i staraniem Marii Grzegorzewskiej w 1922 r. ówczesne Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego podjęło decyzję o połączeniu Państwowego Seminarium Pedagogiki Specjalnej oraz Instytutu Fonetycznego im. Jana Siestrzyńskiego, powołując Państwowy Instytut Pedagogiki Specjalnej (PIPS). Dyrektorem PIPS została Maria Grzegorzewska, sprawującą tę funkcje do śmierci w roku 1967. { cytat za stroną internetową ASP}

GŁÓWNE jej publikacje to: Psychologia niewidomych, Listy do młodego nauczyciela, Pedagogika lecznicza. Skrypt wykładów, Głuchociemni, Psychologia niewidomych, Analiza zjawiska kompensacji u głuchych i niewidomych.

Edytowane 27 Grudzień 2015 przez adamhistoryk

[bavarsky]

Autorka m.in. wielu artykułów opublikowanych na łamach kwartalnika Szkoła Specjalna, poświęconemu sprawom wychowania i nauczania anormalnych, wydawanemu od początku lat 20. do końca 30. XX wieku.

Całość dostępna w cyfrowym zbiorze Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie: http://www.sbc.org.pl/dlibra/publication?id=13616&tab=3 Np. Orientowanie się niewidomych w przestrzeni, Nr 4, R.3 (lipiec-wrzesień) 1927.

Była też autorką cykli pt. Listy do młodego nauczyciela wydanych w latach 50. i 60.; bodaj pierwszy jest udostępniony: http://prototo.pl/wp-content/uploads/2012/09/Maria-Grzegorzewska_Listy-do-m%C5%82odego-nauczyciela.pdf

W roku 2002 wyboru i opracowania listów M. Grzegorzewskiej podjęła się Ewa Tomasik, te ukazały się nakładem wydawnictwa Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.

Natrafiłem też na wywiad z prof. M. Grzgorzewską, podzielony na dwie części; zrealizowany zapewne pod koniec jej życia? [lata 60.?];

Cz. 1:

Cz. 2:

[secesjonista]

To może taki dawnego systemu "czar":

"Mimo znacznego przyrostu liczby szkół podstawowych, lata 50. nie były pomyślne dla rozwoju pedagogiki specjalnej w Polsce. Władze komunistyczne nieprzychylnie patrzyły na działalność pedagogiczną kojarzoną z wzorami zachodnioeuropejskimi. Twierdzono, że w społeczeństwie socjalistycznym nie istnieje problem opieki nad ludźmi niepełnosprawnymi, a w związku z tym działalność na tym gruncie nie ma sensu. W ten sposób doprowadzono do zwolnienia z pracy wielu specjalistów, a pedagogikę specjalną i związane z nią zakresy działalności poddano ograniczeniom.

W to miejsce próbowano przeszczepić defektologię, dyscyplinę uprawianą w Związku Radzieckim. Wystarczy wspomnieć, że w roku 1955 Ministerstwo Oświaty zakazało stosowania metody ośrodków zainteresowań w polskich szkołach, argumentując, że nie stwarza ona możliwości do kształtowania socjalistycznego światopoglądu. Jedynie wielka determinacja Marii Grzegorzewskiej w walce o przywrócenie metody oraz zmiana nazwy na „ośrodki pracy” przekonała władze do wycofania niekorzystnej decyzji. Począwszy od roku 1956/1957 ponownie wprowadzono ją do szkół specjalnych, lecz pod zmienioną nazwą.

Dopiero „odwilż” polityczna w 1956 roku umożliwiła przywrócenie szerszej działalności osobom i instytucjom zajmującym się teorią i praktyką pedagogiki specjalnej (reaktywowano PIPS)".

/G. Zarębska "Historyczno-kulturowe uwarunkowania rozwoju wychowania, edukacji, diagnozy i rehabilitacji wobec jednostek niepełnosprawnych", w: "Historyczne dyskursy nad pedagogiką specjalną – w ujęciu pedagogicznym" red. J.J. Błeszyński, D. Baczała i J. Binnebeselas, Łódź 2008, 154-155/

Wspomniany przez bavarsky kwartalnik był oczywiście "dzieckiem" samej Grzegorzewskiej, a ona sama została jego redaktorką naczelną, w latach 1930-1934 redagowała "Polskie Archiwum Psychologii", a przed wybuchem pierwszej wojny światowej była współredaktorką "Roczników Polskiej Ligi Nauczania" wydawanych przez Polską Ligę Nauczania i Wychowania w Paryżu.

I drobna errata, wspomniane "Listy do młodego..." były wydane w trzech seriach - pierwsza wyszła już w 1947 roku.

Z literatury dodać można:

"Maria Grzegorzewska - pedagog w służbie dzieci niepełnosprawnych" pod red. E. Żabczyńskiej

E. Tomasik "'Ocalić od zapomnienia...' Maria Grzegorzewska w relacjach ze współczesnymi".