Dunkirkers

[maxgall]

Wracając do fregat to wygląda na to że w XVIII wieku były to okręty 3 masztowe o jednym pokładzie działowym. Przykładem fregaty XVIII-wiecznej jest wybudowana niedawno i pływajaca dziś po Atlantyku replika wybudowanej w 1779 roku fregaty Hermione. Była to tak zwana fregata 12. Uzbrojona w 32 dziala: 26 dział 12-to funtowych (stąd nazwa) i 6 dzial 6-cio funtowych. Te funty oznaczają ciężar pocisku. Jej całkowita dlugość to 66m a dlugość kadłuba 46m..

Tylko że musimy pamiętać, że fregaty z drugiej połowy XVIII wieku to były zupełnie inne konstrukcyjnie okręty w porównaniu z tymi z pierwszej połowy XVII wieku.

Nie zaszkodziłoby pokrótce objaśnić nam maluczkim różnice pomiędzy tymi jednostkami.

Nie przesadzajmy – wcale nie czuję się jakimś wielkim znawcą tematu, a jeżeli zacznę tak o sobie myśleć i popadać w mentorski ton, to sprowadźcie mnie proszę na właściwe miejsce.

A co do objaśnienia różnić – no, to jest prawdziwe wyzwanie, z uwagi tak na niejednoznaczność nazewnictwa, jak również na ciągły rozwój poszczególnych typów.

Spróbuję przynajmniej trochę przybliżyć poszczególne typy.

- Vliboot

Jednostki handlowo-wojenne pochodzące z Niderlandów, pod koniec XVI wieku liczące od 20 do 70 łasztów, później zdarzały się nawet 200-łasztowe. Małe jednostki bez nadbudówki dziobowej, z niewielką rufówką. Na dużych trochę bardziej rozbudowane. Małe jednostki miały po 2 maszty, nosząc na nich różne zestawy żagli: na grotmaszcie żagiel rozprzowy a na małym bezanmaszcie żagiel łaciński lub po jednym żaglu rejowym na każdym z masztów (pewnie także inne kombinacje – w zależności od potrzeb i fantazji właścicieli). Na dużych jednostkach klasyczny takielunek trzymasztowy (na fokmaszcie i grotmaszcie żagle rejowe, na bezanmaszcie żagiel łaciński). Mniejsze jednostki posiadały jako dodatkowy napęd wiosła – co było szczególnie ważne dla Vilbootów wykorzystywanych w celach wojennych.

- Galeony

No tutaj to chyba nie muszę się produkować

- Galeoncette

Hiszpański wynalazek. To były w zasadzie pomniejszone i odchudzone galeony, z mniej rozbudowanymi nadbudówkami, wykorzystywane przez Hiszpanów do zadań pomocniczych. Tonaż 250 do 350 toneladas *.

- Patache

Tak jak powyżej, tonaż 50-100 toneladas. Mniejsze nosiły po dwa maszty, większe 3 z klasycznym ożaglowaniem.

- Fluity

W przypadku fluit sytuacja jest tak zupełnie inna, niż dla pozostałych jednostek z tego okresu, że aż zastanawiająca. W tym tak pełnym niejednoznaczności okresie, jeżeli chodzi o nazewnictwo i konstrukcję poszczególnych typów okrętów (patrz zamieszanie z fregatami czy vilbootami) o fluitach dokładnie wiemy jak były zbudowane, kto je wymyślił, a nawet w którym dokładnie roku wybudował pierwszą jednostkę tego typu.

Fluity były zaprojektowane do celów handlowych i choć były wykorzystywane również do celów wojennych, z uwagi na konstrukcję (brak możliwości przenoszenia dużej ilości dział) słabiej się w tej roli spisywały. Trzy maszty, pękaty kadłub o gruszkowatym przekroju poprzecznym kadłuba, okrągła rufa i bardzo pojemny kadłub. Dodatkowo fluita potrzebowała bardzo nielicznej załogi. Wielkości przeróżne – od maleńkich po prawdziwe kolosy wykorzystywane do rejsów na drugi koniec świata.

*tonelada – hiszpańska tona, około 0,9 tony angielskiej

Nie musze chyba dodawać że łaszt liczył około 2 tony angielskie

[secesjonista]

Co nieco o tych piratach można poczytać w pracy: "Piracy and Privateering in the Golden Age Netherlands" Virginii West Lunsford.

/we fragmentach dostępnej na googlebooks/

[maxgall]

Pozycji przybliżających poczynania Dunkierskich Korsarzy jest znacznie więcej – chyba w każdej książce opisującej zmagania w wojnie 80-letniej coś się o nich znajdzie (nie tylko w książkach opisujących zmagania na morzach, chociaż te są akurat dla mnie najbardziej interesujące). Jednak wcale nie oznacza to że je wszystkie przeczytałem, a tym bardziej zrozumiałem, ale o tym trochę później.

Z zamieszczonego wcześniej opisu wyprawy na flotę śledziową, można by wysnuć wniosek że głównym celem takich wypraw była eliminacja (fizyczna) żeglugi handlowej i rybackiej Zjednoczonych Niderlandów. W zasadzie jest to wniosek słuszny, w końcu była to też wojna ekonomiczna, jednak jeżeli przyjrzymy się trochę bardziej szczegółowo okaże się że cele korsarzy nieco różniły się od celów Armady* .

Szczególnie wyraźnie widać to na zestawieniu strat zadanych Zjednoczonym Prowincjom w 1628 roku:

- Armada: zdobyto 52, zatopiono 98 statków.

- Korsarze: zdobyto 88, zatopiono 7 statków.

Jak widać dyspproporcje sa znaczące.

Uważny czytelnik zauważy że podane przeze mnie powyżej liczby różnią się od tych z pierwszego postu w tym temacie. I słusznie.

Tutaj wracamy do wstępu tego postu czyli do rzeczy których ja nie rozumiem (może któryś z kolegów będzie mi stanie to wytłumaczyć).

Otóż w zestawieniu z którego korzystałem znajduje się jeszcze jedna pozycja (oprócz zdobytych i zatopionych): sprzedane (wykupione?)/utracone [Ransomed/Lost]. I tak dla Armady jest to 15 jednostek, a dla Korsarzy 55 (dla tegoż samego 1628 roku).

Czemu akurat ta pozycja została wydzielona – nie mam pojęcia.

Wiąże się z tym jeszcze jedna ciekawostka. Wiadomo że korsarze czerpali zyski ze sprzedaży pryzów, jednak w czasie wojny 80-letniej zdarzało się również (i to wcale nierzadko) że kupcami zdobytych statków byli ich… pierwotni właściciele. Być może tutaj jest ukryta wskazówka zagadki wydzielenia części łupów w powyższym zestawieniu.

* W Hiszpanii termin Armada oznacza okręty (flotę) wojenne, zaś Flota to określenie na statki (zespół, grupę statków?) handlowe.

Edytowane 23 Grudzień 2015 przez maxgall