Skala przemieszczeń ludnościowych w okresie wędrówek ludów

[Furiusz]

Na razie temat bez większej treści postaram się to zmienić w najbliższym czasie ale od razu pytanie spotkał się ktoś z jakimiś całościowymi próbami oszacowania skali ówczesnych przemieszczeń ludności?

[jakober]

Znalazłem taką pozycję:

"Antike Populationen in Zahlen: Überprüfungsmöglichkeiten von demographischen Zahlenangaben in antiken Texten (Grazer altertumskundliche Studien)", autor Günter Stangl, wydanictwo Peter Lang, ISBN-10: 3631542755, ISBN-13: 978-3631542750

W Google Books jest dostęp do części treści.

[gregski]

To ja polecam "Imperia i Barbarzyńcy. Migracje i narodziny Europy" Petera Heather'a.

W przystępny sposób opisuje zjawiska z IV i V wieku.

[Furiusz]

J. Strzelczyk, Wandalowie i ich afrykańskie państwo, Warszawa 2005, s.192-199 podaje 2 mln na liczbę ludności ówczesnej Afryki rzymskiej i 80 tys. na liczbę wandali z którymi Gejzeryk przeprawiła się na podbój tego skrawka ziemi.

R. Collinsa, Hiszpania w czasach Wizygotów 409-711, Warszawa 2007 s. 188 podaje ponad 1 mln (może 1.2 mln) na ludność ówczesnej Hiszpanii i 20 tys Gotów. Choć uczciwie podaje, że tradycyjnie mówi się o 100 tys Gotów. Ja do pracy tej miałem swego czasu trochę uwag więc nieco ostrożnie bym ja traktował.

D. Długosz, Barbarzyńcy w północnej Italii. Ostrogoci i Longobardowie, Warszawa 2011 wskazuje, że ludność pod względem liczbowym w Italii północnej za Ostrogotów była spora o czym świadczy to, że remontowano i użytkowano rzymskie drogi - choć znaczące osłabienie miało miejsce. Prawdziwy kryzys miał nastąpić dopiero w czasach Longobardów związany z wojną, rustyfikacją miast, zmiana na wyżej położone miejsc zamieszkania przez ludność, podtapianiem starych osad, zmianą linii brzegowej etc. Liczby ludności jednak nie szacuje.

Ciekawostka z rejonu Bzury J. Skowron, Kultura przeworska w dorzeczu środkowej i dolnej Bzury. Monografia osadnictwa, Poznań 2006 na tym obszarze z grubsza przebadane mamy kilkanaście osad i cmentarzysk tak, ze mamy ich pewną chronologię. Z zestawienia zaprezentowanego przez autorkę wynika, że w Młodszym okresie Przedrzymskim (MOPR dalej) było 5 punktów osadniczych (termin zbiorczy na cmentarzyska i stanowiska osadnicze) w fazie B okresu Wpływów rzymskich 11 a w fazie c 8 zaś w fazie D1 - wczesnym okresie wędrówek ludów są już tylko 3 punkty osadnicze.

Można się oczywiście zastanawiać czy nie jest to efekt zmniejszania gęstości sieci osadniczej poprzez zwiększanie rozmiarów osad - coś jak synoikizm gdzie z kilku wsi robimy jedno miasto tu z mniejszych osad robilibyśmy jedna większą osadę.

Bardzo niepewne źródło jakim jest AZP daje na tym obszarze 250 punktów osadniczych. Z czego ok 60 to MOPR, ok 180 to OWR a jedynie 4 to okres wędrówek ludów. Jeśli przyjąć, że każdy taki punkt osadniczy reprezentuje 50 osób to daje nam to w okresie rzymskim 9000 ludzi a w okresie wędrówek ludów 200.

Inna sprawa, że takie przeliczenie daje nam gęstość zaludnienia tego obszaru w OWR na poziomie 1.3 os/km kw co by było zbyt dużo chyba - przyjmując, że Collins się nie myli i na ówczesna Hiszpanię (ok 600 tys km kw) przypada 1.2 mln ludzi co dałoby 2 os/km kw a Hiszpania w tym czasie jakoś specjalnie zniszczona nie była.

Tak czy siak przynajmniej w dorzeczu Bzury widać wyraźnie, że o depopulacji można mówić nawet w oparciu jedynie o przebadane stanowiska.