Statuty opocko-nieszawskie a królewszczyzny

[secesjonista]

Król zastał skarb pustym, tradycyjnym wyjściem było oddawanie królewszczyzn w zastaw (pomimo zakazu zastawiania dóbr wielkorządowych z 1440 r.).

"Sama wielka ilość zastawów nie wynikała z lekkomyślności panującego, lecz była systemem, wynikającym z istniejących warunków. Okoliczności zewnętrzne mogły tylko przyśpieszyć tempo czynionych zastawów".

/K. Tymieniecki "Wpływy ustroju feudalnego w Polsce średniowiecznej", "Rocznik Dziejów Społecznych i Gospodarczych", T. III, Lwów 1934, s. 106/

Wedle zapisów statutów opocko-nieszawskich wyłączono dopuszczalność zastawiania starostw grodowych. W myśl ogółu szlachty miało to zapewnić zachowanie nieuszczuplonego "corpus Regni". Z drugiej strony był to akt skierowany przeciw warstwie magnackiej. Już w 1447 r. w swej mowie do króla - Jan z Ludziska stwierdził, że żebractwo możnych zrujnować miało skarb królestwa.

/por. "Codex epistolaris saeculi decimi quinit" wyd. A. Lewicki, T. III, Kraków 1894/

Czy można się zgodzić ze stwierdzeniem Anny Sucheni-Grabowskiej:

"Niewątpliwie szlachta zdawała sobie dobrze sprawę z faktu, iż uszczerbki w przychodach królewszczyzn przyjdzie z reguły kompensować z własnych dóbr".

/tejże, "Odbudowa domeny królewskiej w Polsce 1504-1548", Warszawa 2007, s. 50/

Jak Kazimierz Jagiellończyk wywiązywał się z tego zobowiązania?