Kolczuga

[TyberiusClaudius]

Rzymianie, o ile się nie mylę używali kolczug. Jaka była ich dostępność w imperium i kiedy w ogóle pojawiła się kolczuga?

[Furiusz]

Używali, zwała się wtedy lorica hamata, był to wynalazek celtycki. Straciła nieco na popularności gdy zaczęto na większą skale wprowadzać lorica segmentata ale po kryzysie imperium stała sie podstawowym pancerzem w armii cesarstwa.

[adamhistoryk]

"Najstarsze znaleziska kolczug, z obszaru środkowej i północnej Europy, są datowane na okres przedrzymski i stanowią niewątpliwie importy z terenu kultury lateńskiej" - Piotr Koczanowski "Importy broni rzymskiej na obszarze europejskiego barbaricum"

[Furiusz]

No właśnie jak popularny był to pancerz to ciężko rzec. W forcie rzymskim w Lunt na wyspach brytyjskich mamy elementy lorica segmentata już w jamach datowanych na 3 ale raczej 4 ćwierć I wieku AD. Byłby to więc przełom fazy I i II użytkowania tego fort - V.A. Maxfield, Pre-Flavian Forts and Their Garrisons, "Britannia" t.17 (1986), s.59-72. O eksperymentalnej produkcji kolczug rzymskich i badaniu oryginalnych fragmentów: D. Sim, Roman Chain-Mail: Experiments to Reproduce the Techniques of Manufacture, "Britannia" t.29 (1997), s. 359-371. Ch. Thomas, Claudius and the Roman Army Reforms, "Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte" t.53 z.4 (2004), s.424 - 452 podaje, że w późnej republice lorica hamata była najpopularniejszym rodzajem pancerza a zastąpiona została de facto w 2 połowie I wieku AD przez lorica segmentata. Przełom datuje na czasy Klaudiusza.

Trochę mnie to dziwi, masowość wojen końca republiki raczej nie sprzyjała dobremu wyekwipowaniu wszystkich żołnierzy. Z kolei najstarsze znane zabytki fragmentów lorica segmentata to Kalkriese czyli klęska legionów Warrusa. O ile można się zgodzić, że masowe użycie nowszego, lepszego pancerza to dopiero czasy po Klaudiuszu, to już wcześniej musiał być w użyciu i to wcale nie pojedynczym. Podejrzewam jednak, że odbywało się przezbrajanie stopniowo tzn jednostki otrzymujące nowsze pancerze musiały zdawać gorzej wyekwipowanym oddziałom lorica hamata. W efekcie kolczuga nigdy nie wyszłaby z użycia a warto dodać, ze jej masowe pojawienie się choćby w kulturze przeworskiej łaczy się z łupami wojennymi zdobytymi na Rzymianach w czasie wojen markomańskich.