Gospodarka na Ziemiach Polskich - lata 1863-1939

[fraszka]

Uprzejmie proszę o podanie tytułów prac (wraz z nazwiskami autorów oczywiście) na temat stanu gospodarki na ziemiach polskich po powstaniu styczniowym aż do 1939 r. Interesuje mnie zwłaszcza poziom życia zwykłych ludzi, zarówno na wsi w Galicji jak i w Warszawie czy Poznaniu (także wspomnienia). Zainteresowana jestem również programami politycznymi, w których odnoszono by się do kwestii gospodarczych.

Sama znalazłam kilka tytułów, przede wszystkim książki Z. Landau'a, ale potrzebuję więcej:)

Będę wdzięczna za pomoc.

Dziękuję z góry

Edytowane 9 Maj 2015 przez fraszka

[secesjonista]

Ja bym przejrzał stare roczniki "Ekonomisty", "Pracy" czy "RDSG", publikacje statystyczne firmowane przez Edwarda Szturm de Sztrema (dostępne na statlibr.stat.gov.pl).

Warto skorzystać z:

"Bibliografia historii gospodarczej Drugiej Rzeczypospolitej" pod red. W. Morawskiego

(dostępne na otworzksiazke.pl)

"Bibliografia polskiego piśmiennictwa demograficznego" oprac. J. Górska

Trochę opracowań i literatury wspomnieniowej zaprezentowano już tutaj:

forum.historia.org.pl - ""Jak żyło Się Polakom W Okresie Międzywojennym? (Interesuje mnie życie codzienne)"

i

forum.historia.org.pl - "Podatki w II Rzeczypospolitej (Publikacje naukowe)"

i

forum.historia.org.pl - "Skarbowość Królestwa Polskiego (na tle struktury dochodów i wydatków Cesarstwa)"

Można spróbować poszukać czegoś w opracowaniach, typu (taki zebrany naprędce "groch z kapustą":

"Metamorfozy społeczne. Badania nad dziejami społeczeństwa polskiego XIX i XX wieku" red. J. Żarnowski

S. Pytlas "Łódzka burżuazja przemysłowa w latach 1864-1914"

R. Kołodziejczyk "Studia nad dziejami burżuazji w Polsce..."

"Kobieta i praca wiek XIX i XX" red. A. Żarnowska, A. Szwarc

(i inne tomy serii pod ich redakcją o sytuacji kobiety)

A. Górnicka-Boratyńska "Stańmy się sobą. Cztery projekty emancypacji (1863-1939)"

J. Sikorska-Kulesza "Deklasacja drobnej szlachty na Litwie i Białorusi w XIX wieku"

"Inteligencja polska XIX i XX wieku" red. R. Czepulis-Rastenis

L. Hass "Inteligencji polskiej dole i niedole. XIX i XX wiek"

W. Mędrzycki "Młodzież wiejska na ziemiach Polski centralnej 1864-1939. Proces socjalizacji"

"Wieś polska wobec wyzwań, przełomów i zagrożeń (XIX i XX w.)", red. M. Przeniosło, S. Wiech

J. Laskiewiczowa "Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce"

M. Kozaczka "Gospodarka ordynacji rodowych w Polsce 1918-1939"

"Europa w XX wieku. Główne kierunki rozwoju (ekologia, gospodarka, kultura, polityka")", red. E. Wiśniewski

Z. Chyra-Rolicz "Burzymy - tworząc. Spółdzielczość robotnicza na ziemiach polskich do 1939 r."

J. Wycisło "Model chrześcijańskiego robotnika górnośląskiego w końcu XIX wieku..."

E. Makowski "Od socjaldemokracji do 'Solidarności'. Organizacje robotnicze w Wielkopolsce w XIX i XX wieku (do roku 1990)"

W. Caban "Społeczeństwo Kielecczyzny 1832-1864. Studia nad strukturą i aktywnością gospodarczą ziemiaństwa, mieszczaństwa i Żydów"

"Niemieccy osadnicy w Królestwie Polskim 1815-1918" red., tenże

"Studia z historii społeczno-gospodarczej XIX i XX wieku" red. W. Puś

"Drobnomieszczaństwo XIX i XX wieku" red. S. Kowalska-Glikman

"Historia, społeczeństwo, gospodarka" red. S. Pytlas, J. Kita

M. Kopczyński "Wielka Transformacja. Badania nad uwarstwieniem społecznym i standardem życia w Królestwie Polskim 1866-1913 w świetle pomiarów antropometrycznych poborowych"

"Migracje i społeczeństwo" red. J.E. Zamojski

"Historia Pomorza" red. G. Labuda, t. 4, 1850-1918, cz. 1, "Ustrój, gospodarka, społeczeństwo" red. S. Salmonowicz

S. Grabski, K. Kelles-Krauz "Wiek XIX. Rzut oka na rozwój ekonomii i socjologii w XIX wieku"

J. Kita "Rozwój gospodarczy i społeczny Łodzi w XIX-XX w. (do 1945 r.)",w: "Rola nauczycieli łódzkich w tworzeniu dziedzictwa kulturowego Łodzi", pod red. S. Gal

"Dwór a społeczności lokalne na ziemiach polskich w XIX i XX wieku", red. W. Caban, M. B. Markowski, M. Przeniosło

A. Jezierski "Problemy rozwoju gospodarczego ziem polskich w XIX i XX wieku"

M. Eckert, A. Nadolny, W. Stobrawa "Historia gospodarcza i społeczna świata w XIX i XX wieku"

"Z problematyki przeobrażeń społeczno-gospodarczych w Lubelskiem", pod red. Z. Mitury i R. Orłowskiego

W. Puś "Przemysł Królestwa Polskiego w latach 1870-1914. Problemy struktury i koncentracji"

Z. Landau, J. Tomaszewski "Bank Handlowy w Warszawie S.A. Historia i rozwój 1870-1970"

"Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX" red. J. Sztetyłło

"Społeczeństwo w dobie przemian. Wiek XIX i XX" red. M. Nietyksza i in.

J. Górski, W. Sierpiński "Historia powszechnej myśli ekonomicznej 1870-1950"

W. Załęski "Królestwo Polskie pod względem statystycznym"

W. Miklaszewski "Rozwój cielesny klas uprzywilejowanych w Królestwie Polskim..."

tegoż, "Rozwój cielesny proletarjatu Warszawy..."

I. Ihnatowicz, Z. Landau, A. Mączak, B. Zientara "Dzieje gospodarcze Polski do roku 1939"

J. Kozakiewicz "Organizacja pracy i wyniki produkcyjne majątków ziemskich w okresie międzywojennym"

A. Jaszczuk "Spór pozytywistów z konserwatystami o przyszłość Polski 1870-1903"

Z. Korzybski "O kredycie i bankach emissyjnych z zastosowaniem do potrzeb kraju", Warszawa 1862

W. Roszkowski "Polska międzywojenna, kraj stagnacji gospodarczej", "Przegląd Powszechny", 1982

B. Skaradziński "Drogi i bezdroża industrializacji", "Więź" nr 7-8 (75-76), 1959

"Industrializacja w Europie w XIX-XX w.", VII Międzynarodowa Konferencja Naukowa Historyków Polskich i Rosyjskich, "Rocznik Łódzki", t. XLIX, 2002

S. Schmidt "Własność folwarczna zachodniej Małopolski (byłej zachodniej Galicji) w chwili wskrzeszenia państwa polskiego"

M. Eckert "Przemysł rolno-spożywczy w Polsce w latach 1918-1939"

K. Groniowski "Kwestia agrarna w Królestwie Polskim 1871-1914"

tegoż, "Robotnicy rolni w Królestwie Polskim 1871-1914"

tegoż, "Zarys historii gospodarstwa wiejskiego w Polsce, Stosunki agrarne w Królestwie Polskim w latach 1870-1914"

M. Lewy "Życie ekonomiczne Królestwa Polskiego"

W. Wojdyło "Koncepcje społeczno-polityczne Stanisława Grabskiego"

W. Morawski "Od marki do złotego. Historia finansów II Rzeczypospolitej"

tegoż, "Bankowość prywatna w II Rzeczypospolitej"

tegoż, "Polityka gospodarcza Aleksandra Skrzyńskiego"

J. Kaliński "Historia gospodarcza XIX i XX w."

A. Fronczek-Kwarta "Polityka finansowa i gospodarcza rządu Władysława Grabskiego w okresie reformy walutowo-skarbowej (1923-1925)"

D. Lewin "Obieg pieniężny Królestwa Kongresowego w drugiej połowie XIX stulecia"

A. Bolland "Co produkuje Galicya, a co Królestwo Polskie"

Z. Sokołowska "Interesy gospodarcze Królestwa Polskiego a Rosja"

H. Grossman "Majątek społeczny Królestwa Polskiego"

S. Staniszewski "Rzut oka na stan ekonomiczny Królestwa Polskiego"

J. Englich "Siły gospodarcze Królestwa Polskiego"

[fraszka]

Secesjonisto, dziękuję

[secesjonista]

Można dodać:

"Gabinety Drugiej Rzeczypospolitej", red. J. Faryś, J. Pajewski

W.E. Zieliński "Nasi ministrowie skarbu i błędy ich polityki w oświetleniu danych urzędowych (1918–1925)"

S. Karpiński "Pamiętnik dziesięciolecia 1914–1924".

[fraszka]

Trafiłam na to co lubię, na dane liczbowe, można w oparciu o nie wysnuwać wnioski.

Jakby kogoś zainteresowało: w 1913 r. produkt krajowy na jednego mieszkańca liczony w dolarach w cenach bieżących wyniósł: w Niemczech 146, w Austro–Węgrzech 102, w Rosji 44, w zaborze pruskim 113, w Królestwie Polskim - 63 i w Galicji - 38 *. Rozwój produkcji przemysłowej miał miejsce gdy byliśmy pod zaborami, gdy bycie Polakiem było często przeszkodą w karierze, w biznesie. Potem jedna wojna, druga, wycięcie naszej inteligencji przez sąsiadów. A jednak Polska jest obecnie na 22 miejscu jak chodzi o PKB**

Pytanie do mądrzejszych, może z serii alternatywnych, ale tu mi pasuje - gdzie bylibyśmy dzisiaj gdybyśmy nie byli pod zaborami i mogli rozwijać się, uczyć. Straciliśmy 123 lata. Co by było gdybyśmy ich nie stracili?

* źródło A. Jezierski, C. Leszczyńska Historia gospodarcza Polski, Wydawnictwo Key Text, 2010, str. 214

** źródło http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_pa%C5%84stw_%C5%9Bwiata_wed%C5%82ug_PKB_nominalnego data dostępu 16.05.2015 r.

Edytowane 16 Maj 2015 przez fraszka

[secesjonista]

{... )

Rozwój produkcji przemysłowej miał miejsce gdy byliśmy pod zaborami, gdy bycie Polakiem było często przeszkodą w karierze, w biznesie.

Ile gotówki zaangażowano polskiej a ile rosyjskiej?

[fraszka]

Secesjonisto PKB liczone jest na głowę mieszkańca, w tym przypadku terytorium zaboru czy quasi państwa. Nie wiem ile z tego przypadało na rzecz Rosjan, a ile na rzecz Polaków czy Niemców. Teraz też nasze PKB też nie odzwierciedla ile pieniędzy zostaje w kraju, a ile fruuu "wyjeżdża" np. na konta w Szwajcarii. Ostatnio były doniesienia że 500 najbogatszych Polaków ukrywa dochody właśnie poza Polską*

Przytaczając te dane chciałam pokazać, że potrafimy mądrze gospodarować, byle nam pozwalano. I podumać, że ehhhhhhhhh gdyby nie przypadki które się nam trafiają, moglibyśmy być w całkiem innej rzeczywistości.

* przykładowa informacja http://wyborcza.biz/biznes/1,100896,17819740,Afera_HSBC__Szukamy_polskich_pieniedzy_na_szwajcarskich.html

[secesjonista]

Trzeba by jeszcze opisać ile pieniędzy "fruu" z Królestwa do innych banków Europy, a ile "fruu" z Cesarstwa do Królestwa, tak by wiedzieć co się porównuje.

Ze starszej literatury dodać można:

I. Svennilson "Growth and Stagnation in the European Economy"

M.M. Drozdowski "Gospodarka polska w 1935-1939", w: "Historia Polski", t. 4, cz. IV, Warszawa 1978

tegoż, "Polityka gospodarcza rządu polskiego 1936-1939"

J. Popkiewicz, F. Ryszka "Przemysł ciężki Górnego Śląska w gospodarce Polski międzywojennej (1922-1939)"

Cz. Klarner "Dochód społeczny wsi i miast w Polsce w okresie przesilenia gospodarczego 1929-1936"

J. Zajda "Konsekwencje ekonomiczne Traktatu Wersalskiego dla Polski", w: "Problem polsko-niemiecki w Traktacie Wersalskim", Poznań 1963

E. Taylor "Inflacja Polska"

E. Rose "Bilans gospodarczy trzech lat niepodległości"

tegoż, "Bilans handlowy ziem b. dzielnicy pruskiej"

B.Domosławski, J. Bankiewicz "Zniszczenia i szkody wojenne"

H. Tannenbaum "Bilans handlowy Królestwa Polski".

[fraszka]

Dziękuję Secesjonisto. Nawet nie wiesz jak mi pomagasz

[secesjonista]

Co nieco o aspektach prawa przemysłowego doby II RP:

S. Kłusek, W. Gaertner "Polskie prawo przemysłowe", Poznań 1935

J. Braun "Korporacyjna budowa przemysłu i handlu", Lublin 1939

A. Dobiecki, R. Śląski "Polska ustawa przemysłowa z objaśnieniami", Poznań 1927

M. Lewy "Kilka uwag z powodu Rozporządzenia Prezydenta Rozporządzenia o prawie przemysłowem z 7 czerwca 1927 roku", "Gazeta Sądowa Warszawska", nr 29, nr 30, 1927

E. Kwiatkowski "Fizyka gospodarczo-polityczna Polski", "Przemysł i Handel", nr 9, 1928

S. Kwiecień "Polskie prawo przemysłowe 1929-1929", "Zeszyty Prawnicze" UKSW, 11.2, Warszawa 2011.

[jancet]

Teraz też nasze PKB też nie odzwierciedla ile pieniędzy zostaje w kraju, a ile fruuu "wyjeżdża" np. na konta w Szwajcarii.

Fraszko, ekonomista ze mnie kiepski, ale tak coś mi się zdaje, iż:

PKB = wydatki poniesione w kraju + eksport - import .

Jeśli ktoś zarobił kroćset miliardów i cichcem je wyekspediował za granicę, to ta kwota nie wpływa na PKB.

Edytowane 16 Lipiec 2015 przez jancet

[secesjonista]

Kilka dodatkowych tytułów co do bankowości i finansów:

J. Ciepielewski "Polityka agrarna rządu polskiego w latach 1929-1935"

H. Gruber "Wspomnienia i uwag"

(pan ów był dyrektorem banku PKO S.A. w okresie 1929-1939)

Z. Landau "Historia Pocztowej i Powszechnej Kasy Oszczędności"

tegoż, "Bank Gospodarstwa Krajowego. Zarys dziejów"

Z. Karpiński "Bank Polski 1924-1939. Przyczynek do historii gospodarczej okresu międzywojennego"

tegoż, "Ustroje pieniężne w Polsce od 1917 roku"

A. Grodek "Wybór pism", t. 1, "Z dziejów myśli ekonomicznej"

(tu m.in.: "Idea banku narodowego (Geneza Banku Polskiego 1763-1828)")

Z. Hofmokl-Ostrowski "Banki w Polsce"

A. Jezierski, C. Leszczyńska "Bank Polski 1924-1951"

"Dzieje gospodarcze Polski porozbiorowej" red. S.A. Kempner

W. Morawski "Bankowość prywatna w II Rzeczypospolitej"

H. Radziszewski "Bank Polski

T. Sołowij "Rynek pieniężny i stopa procentowa w Polsce"

J.A. Szwagrzyk "Pieniądz na ziemiach polskich X -XX w.".

no i:

A. Landau-Czajka "Bibliografia polskich wydawnictw ciągłych dotyczących bankowości".

[fraszka]

Dzie dobry

Jancecie, wiem, PKB to jedno, srodki finansowe to drugie

Secesjonisto, dziekuje. Skorzystam po powrocie.

Pisze na norweskiej klawiaturze, przepraszam, za brak polskich znakow

[secesjonista]

Trochę inne ujęcie:

A. Dobroński "Potencjał militarno-gospodarczy Królestwa Polskiego w latach 1907–1914".