ANBO-VIII na próbach

[Bruno Wątpliwy]

Przedwojenna Litwa posiadała relatywnie rozwinięty przemysł lotniczy (szczególnie biorąc pod uwagę wielkość tego kraju). I wybitnego konstruktora - Antanasa Gustaitisa. Który, skądinąd walczył - już jako lotnik - w roku 1920 z Polakami (wojskami Żeligowskiego). Zob. W. Rezmer, Litewskie lotnictwo wojskowe... (książka wskazana poniżej), s. 116-125.

Myślę, że warto przypomnieć tą postać i - szerzej nieznane w Polsce - litewskie, przedwojenne konstrukcje lotnicze.

Gustaitis zaprojektował szereg, generalnie udanych samolotów. Ciekawostką jest ich nazwa - ANBO ma oznaczać Antanas Nori Būti Ore (Antanas chce być w powietrzu) lub - co podobno bardziej prawdopodobne - Antanas Bronė (imiona konstruktora i jego żony).

Ostatnim projektem Gustaitisa był lekki bombowiec ANBO-VIII. W internecie można znależć unikalny film z jego prób (po raz pierwszy samolot wystartował 5 września 1939 roku). Zakończyło się na jednym egzemplarzu. Wkrótce nadeszły wydarzenia roku 1940 i śmierć Gustaitisa z rąk radzieckich (październik 1941).

Szerzej o tym typie samolotu w: W. Rezmer, Litewskie lotnictwo wojskowe 1919-1940, Toruń 1999, s. 239-242.

Zob. także:

J. Rutkiewicz, W.N. Kulikow, Wojsko litewskie 1918-1940, s. 40-41.

Wzmianki o Gustaitisie we wspomnieniach polskiego attaché wojskowego w Kownie: L. Mitkiewicz, Wspomnienia kowieńskie 1939-1939, Warszawa 1990, s. 87 i 125-126.

[amon]

Film naprawdę rewelacyjny. Sama konstrukcja raczej przestarzała

[Bruno Wątpliwy]

Święta prawda. Poziom rozwojowy "Karasia", może - ewentualnie - "Suma". Coś w rodzaju polskiego samolotu liniowego.

Ale to:

1. Niewielka Litwa, kraj raczej nie kojarzony z przemysłem lotniczym.

2. W tym momencie ich lotnictwo bombowe (tzn. Grupa Bombowa - 3 i 4 eskadra) miało najbardziej przestarzały sprzęt z całego lotnictwa - latało na Ansaldo A.120 (pierwszy lot tego samolotu to 1925 rok). Także postęp byłby oczywisty. I do tego - sprzęt własnej produkcji.

3. Jak widać na przykładzie polskiego "Suma", Litwini nie byli odosobnieni w trzymaniu się tradycyjnych rozwiązań.

[secesjonista]

Dodajmy taką ciekawostkę, że Gustaitis trafiło do sztuki, jakiej?

[Bruno Wątpliwy]

Dodajmy taką ciekawostkę, że Gustaitis trafiło do sztuki, jakiej?

Gustaitis nie tyle trafiło , co trafił do sztuki. Z tego co wiem, przynajmniej jednej: „Mergaitė, kurios bijojo Dievas“.

Ma także np. „swój” instytut i miał (?) „swój” samolot w litewskich liniach lotniczych.

Natomiast Antanas Gustaitis, ale nie ten, o którym mowa trochę sztuk napisał. Najbardziej znana to „Silvestras Dūdelė”. Chyba pierwsza sztuka w historii Litwy wystawiona w teatrze lalkowym (prawdopodobnie 1936 rok).

[secesjonista]

No ja bym nie był pewien czy ta moja pomyłka nie jest jednak trafna (freudowska?), ta dwuaktówka trochę jest słaba. Zwłaszcza ten fragment o Gagarinie co to nie odnalazł Boga.

Ale to O.T.

A co do do tematu: czytałem, że Litwini zwrócili się z apelem o pomoc w rekonstrukcji jakiegoś ANBO, czy doszło to do skutku?

[Bruno Wątpliwy]

Istnieje inicjatywa rekonstrukcji ANBO-41. Nie orientuję się, jak dalece są zaawansowane prace.

Link - http://www.straipsniai.lt/en/Aviation/page/7725

Dopisek:

Jakaś kopia (raczej model w skali 1:2 ???) ANBO-41 wisi najprawdopodobniej w kowieńskim porcie lotniczym.

Linki:

http://en.wikipedia.org/wiki/ANBO_IV

http://lt.wikipedia.org/wiki/ANBO-41

http://www.plienosparnai.lt/page.php?543

W muzeum wojskowym im. Witolda Wielkiego w Kownie jest (był)^1. oryginalny ANBO-I (pierwszy projekt Gustaitisa, który wzbił się w powietrze w 1925 roku).

Linki:

http://www.limis.lt/detali-paieska/perziura/-/exhibit/preview/190000001462740?s_id=7AFxCoxylxb1w80A&s_ind=27

http://www.plienosparnai.lt/page.php?237

http://www.plienosparnai.lt/page.php?27

W muzeum lotnictwa w Kownie jest natomiast replika samolotu "Lituanica", sporządzona na potrzeby filmu "Skrydis per Atlantą"- bodajże w 1982 lub 1983 roku. Samolotu Steponasa Dariusa i Stasysa Girėnasa, którym przelecieli w 1933 roku Atlantyk (i rozbili się w okolicach dzisiejszego Myśliborza).

http://www.plienosparnai.lt/page.php?1210

http://pl.wikipedia.org/wiki/Pszczelnik

http://it.wikipedia.org/wiki/Lituanica

A tu tragiczna ciekawostka - najprawdopodobniej ostatnie zdjęcie Gustaitisa - z moskiewskiego więzienia Łubianka lub Butyrki:

http://www.plienosparnai.lt/news.php?item.144.1

1. Jeżeli dobrze pamiętam, był pomysł, aby przenieść ANBO-I do muzeum lotnictwa w Kownie, także nie wiem, gdzie ostatecznie się znajduje. Być może jest wypożyczany między muzeami wojska i lotnictwa.

Edytowane 7 Kwiecień 2015 przez Bruno Wątpliwy