Zygmunt I Stary - ocena

[Jarpen Zigrin]

Jutro jest 500-lecie koronacji Zygmunta I Stary. Panował, aż 42 lata. Był z pewnością królem tolerancyjnym w stosunku do innych wyznań, to on przyjął hoł lenny w 1525 r. od Albrechta Hohenzollerna. Był też mecenasem sztuki - kapilca Zygmuntowska. Jego panowanie określa się "złotym wiekiem". Wkońcu to za jego czasów też powstał Dzwon Zygmunta. Zapraszam do dyskusji na temat tego władcy.

[Aureliusz]

Zrobił błąd w Wiedniu w 1515 r. straciliśmy Czechy i Węgry mógł też z Zakonem skończyć całkowicie.

[handitto]

mógł też z Zakonem skończyć całkowicie.

W tym czasie Hołd Pruski nie był odczytywany w ramach porażki kto mógl wtedy przypuszczac że sie to tak skonczy

[Tofik]

Zygmunta I Augusta.

Zygmunt I August :?: Ja znam Zygmunta II Augusta, a nie I.

Był też mecenasem sztuki - kapilca Zygmuntowska.

Nie byłby mecenasem, gdyby Bona nie przyjechała do Polski wraz z włoskimi mistrzami.

Wkońcu to za jego czasów też powstał Dzwon Zygmunta.

Wielka mi rzecz... Pomogło to w jakiś wojnach?

Zrobił błąd w Wiedniu w 1515 r.

Nie wiedział, że 11 lat po zjeździe, Jagiellonowie w Czechach i na Węgrzech wyginą. A ten zjazd w skali od 1 do 10 oceniam na 5, ponieważ Rosjanie przez to stracili sojusznika w postaci Habsburgów.

W tym czasie Hołd Pruski nie był odczytywany w ramach porażki kto mógl wtedy przypuszczac że sie to tak skonczy

Nikt nie przypuszczał, ale na zdrowy rozum, to lepsza by była aneksja.

Król niezły, ale jeden z gorszych z Jagiellonów. Nie wyrabiał z wojnami z Rosją-to przede wszystkim, a także nie wykorzystał Obertynu.

[Jarpen Zigrin]

Oczywiście z numerkiem to literówka.

Trudno ocenić Zygmunta Starego, gdyż jako monarcha można do niego mieć pretensje mniej lub bardziej zasadne, ale jako człowiek prywatny był osobą z pewnością pozytywną.

Kolanowski tak uzwierciedla słabość króla i jego doradców:

Smoleńsk 1514 - opieszałość, Wiedeń 1515 - małoduszność, Sokal 1519 - nieopatrzność, Kraków 1525 - krótkowzroczność, Mohacz 1526 - obojętność, Lwów 1537 - nieporadność.

Są też piewcy Zygmunta I "postać Zygmunta I jaśnieje w pełnym blasku chrześcijańskiej etyki i niewzruszonej wiary". Właśnie niewzruszony system wartości moralnej cechował tego władcę. W 1520 r. oferowano mu koronę Szwecji... Szanował prawo, był wielkoduszny, pozbawiony obłudy i stateczny. Niestety właśnie względy etyczne brały górę nad rację stanu. Jego największą wadą było niezdecydowanie. Chciał jak najlepiej dlatego pytał innych o zdanie i warzył każde za i przeciw. Zdarzało się, że król był nie tyle ustępliwy, ile okazywał się realistą. Unikał wojen. Jego ufnośc w szczere intencje Maksymiliana jest irytująca. Do tego uważany był za przystojnego. Trudno go ocenić jednoznacznie. Politykiem się nie urodził nie miał cech silnego monarchy, ale prywatnie był człowiekiem niesamowicie uczciwym, ja wiem, że co nam z tego, ale jednak trzeba mu to zapisać jako plus.

[Tofik]

Smoleńsk 1514 - opieszałość

Orszę można było w jakimś stopniu wykorzystać.

Kraków 1525 - krótkowzroczność,

Możliwe, ale powiedzmy, że król zachował się "po chrześcijańsku" i nie chciał zabierać dzielnicy swojemu siostrzeńcowi.

Mohacz 1526 - obojętność

Ale co miał robić? Złamać układy z 1515 r. i zdobyć tron czeski i węgierski? Hahahahaha! Z pewnością dorwaliby się do nas Habsburgowie i Turcy.

[Jarpen Zigrin]

Zygmunt I nie powinien zachowywać się po chrześcijańsku. Powinno się Prusy osamotnione do tego inkorporować. Albrecht mógł w zamian dostać jakiś tam tytuł zresztą nie miałby nic do gadania, gdyż na pomoc nie mógłby liczyć. Jan Łaski prymas był zwolennikiem włączenia Prus do Polski wystarczyło zrealizować jego idee. Zygmunt I ogłosił przecież swoją kandydaturę do korony czeskiej i węgierskiej jednakże jego zabiegi były podjęte zbyt późno i prowadzone były bez przekonania. Liczył, że Czesi sami zaproszą go na swój tron. Jednakże przez jego opieszałość zwolennicy Zygmunta w Czechach zrazili sie do niego, co wykorzystali agenci Habsburgów. Do tego nasi posłowie przybyli na sejm w dzień elekcji, co naszą kandydaturę bardzo osłabiało. O tron węgierski również prowadzono starania nieudolnie. Nasi posłowie do tego nie zdążyli na sejm elekcyjny. Zygmunt, co wynika z jego charakteru chciał uniknąć po prostu wojny. Mimo, że umocnienie się Habsburgów na Węgrzech było dla nas niekorzystne w sporze Zapoly z Ferdynandem zachował neutralność choć w 1512 r. zawarł z Zapolyą układ o wzajemnej pomocy. Wydał nawet zakaz walki polskiej szlachcie po stronie Zapoly. Sułtan Sulejman starał się skłonić naszego króla do pomocy Zapoly w zamian za pokój. Zrezygnował z tego moim zdaniem dobrego pomysłu sułtana, bo bał się europejskiej krytyki. Polska zawarła przez to tylko pięcioletni rozejm.

[Tofik]

Zygmunt I nie powinien zachowywać się po chrześcijańsku.

Ale on taki nie był. Z Zygmunta byłby bardzo dobry człowiek (i był), ale nie król. Siostrzeńcowi by tego nie zrobił.

Powinno się Prusy osamotnione do tego inkorporować.

Powinno, ale się nie inkorporowało. Luterańskie Prusy bez poparcia cesarza i papieża można było spokojnie wchłonąć.

Albrecht mógł w zamian dostać jakiś tam tytuł zresztą nie miałby nic do gadania, gdyż na pomoc nie mógłby liczyć.

Może lepiej by go trzymać na dworze, bo gdzie indziej, bądź co bądź zawsze by był zagrożeniem.

Co do tej walki o tron... Obowiązywały układy wiedeńskie, jak mi wiadomo. Walka o tron czeski wciągnęłaby nas w wojnę z Habsburgami, do tego na wschodzie ruszyłaby Rosja. Co do Węgier... Najwyżej część, bo nie popuściliby ani Turcy ani Habsburgowie, ale o trwałość pokoju byłoby się martwić.

[Jarpen Zigrin]

Ja rozumiem, że to tylko dywagacje odnośnie tego czy ta wojna by była i kto by ją wygrał. Ja osobiście uważam, że Zygmunt I nie wykorzystał prosperity tak jak powinien. Żył w czasach świetności naszego kraju mógł zreformować znacznie więcej i przede wszystkim inkorporować Prusy do tego w Wiedniu mógł wynegocjować znacznie więcej przykładowo układ obowiązywałby tylko Czechy, a Węgry Polskie kombinacje mogłybybyć różne. Przykładowo moim zdaniem Poniatowski, którego nie lubię i jestem mu przeciwny, gdyby żył w okresie Zygmunta I mógłby dokonać znacznie więcej. Jako człowiek Zygmunt był osobistości wybitną, wyprzedzjącą epokę, ale nie były to cechy monarchy.

[Tofik]

A co sądzicie o zakazie Zygmunta Starego dotyczącego przyjmowania protestanckiej wiary (który istniał co prawda tylko na papierze)?

[Jarpen Zigrin]

A co sądzicie o zakazie Zygmunta Starego dotyczącego przyjmowania protestanckiej wiary (który istniał co prawda tylko na papierze)?

Bardzo dobrze zrobił. Po co miał się o to dochodzić... zrobił prawo dla spokoju z Kościołem, ale go nieegzekwował i ludzie innej wiary byli również zadowoleni.

[Jarpen Zigrin]

Toczył wojny z Prusami, a ponadto z Tatarami i Mołdawią, ale granice państwa nie zostały ruszone. Do tego Korona pomagała Litwie w walce z Moskwą, ale niestety straciliśmy Smoleńsk... na osłodę mamy zwycięstwo pod Orszą i tak jak jego syn nie dał się wciągnąć w bezsensowną wojnę z Turcją, z którą zawarł trwały pokój.

[Tofik]

Władysław Pociecha jako zadania Zygmunta Starego wymienia:

1. Utrzymanie stanu posiadania na wschodzie.

2. Likwidacja sprawy krzyżackiej.

3. Obrona Czech i Węgier przed Habsburgami.

4. Obrona ziem południowo - wschodnich przed Turkami i ich lennikami.

Sprawa nr 1 - nie wypełnił, utracił m.in. Smoleńsk.

Sprawa nr 2 - zlikwidował, ale tylko po części.

Sprawa nr 3 - zrobił chyba wszystko co się dało, nikt nie wiedział, że Habsburgowie przeżyją Jagiellonów.

Sprawa nr 4 - zadanie po części wypełnione: Polska nie poniosła strat terytorialnych, ale też nic nie zyskała (prócz pokoju oczywiście), a Mołdawia nadal pozostała w strefie wpływów tureckich.

Moim zdaniem Pociecha zapominaj jeszcze o dwu sprawach:

- potrzeba zmian (bardzo ważna),

- zacieśnienie związku polsko - litewskiego.

Już za Zygmunta Starego wykształcił się ruch egzekucyjny postulujący w większości korzystne dla państwa zmiany. Ruch nie otrzymał poparcia króla. Unia może nie była istotnym problemem, ale zabezpieczeniem, w końcu Zygmuntowi urodził się syn, gdy ten pierwszy miał 53 lata... Wprawdzie daleko mu do rekordu Jagiełły, ale alarm na pewno był.

[1978misiunia]

Jestem sluchaczem liceum dla doroslych i ucze sie wlasnie do koncowych egzaminow. Jedno z pytan brzmi: ''dlaczego Zygmunt Stary nie zadal ostatecznej kleski krzyzakom?''

Czy ktos moze podpowiedziec o co chodzi? Nie jest podana zadna data ani nic sprecyzowanego. Czy moze chodzic o to dlaczego Zygmunt Stary nie rozpoczal kolejnej wojny w 1525r po wygasnieciu rozejmu czteroletniego? Czy moze o cos innego? Historia nie jest moja mocna strona i naprawde utknelam na tym pytaniu. Z gory dziekuje za pomoc.

[kalki]

Domniemam, że chodzi o treść hołdu pruskiego.

Należy zauważyć, że okres od 1517 (wystąpienie Marcina Lutra) to rozkład (że tak to nazwę) hegemonii Kościoła Rzymsko-Katolickiego. W latach wcześniejszych Zakon mógł liczyć na poparcie Stolicy Apostolskiej.

Więc, według hołdu pruskiego złożonego przez Albrechta Hohenzollerna 10 kwietnia 1525 roku w Krakowie królowi polskiemu Zygmuntowi I, Państwo Zakonne miało zmienić religię panującą na Luteranizm i stać się państwem świeckim. Jednocześnie być lennem Polskim. Zygmunt pozwolił, aby władzę dziedziczyli potomkowie Albrechta. Którą w latach póżniejszych mieli dziedziczyć władcy Branderburgii.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Ho%C5%82d_pruski

Zawsze pomaga wiki.

Edytowane 9 Grudzień 2009 przez kalki