Poszukuję literatury dot. służb policyjnych w GG

[klerykrd]

Witam,

poszukuję książek/źródeł/artykułów dotyczących następujących kwestii: Ukraińskiej Policji Pomocniczej, żydowskiej policji, policji rzecznej i policji kolejowej

w szczególności w zakresie organizacji/działań w/w na terenie GG. O ile o żydowskiej policji pewnie coś znajdę sam (nie ukrywam, że jeszcze tego nie robiłem, aczkolwiek liczę na pomoc w znalezieniu dobrego źródła) to z pozostałymi mam problem. Proszę o pomoc, i z góry dziękuję.

Edytowane 29 Październik 2014 przez secesjonista
poprawiono pisownię.

[secesjonista]

Co do, głównie formacji ukraińskich - policyjnych, ochronnych itp. można zajrzeć do:

R. Torzecki "Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej"

tegoż, "Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy (1933-1945)"

J.W. Gdański "Zapomniani żołnierze Hitlera"

tegoż, "Cudzoziemskie jednostki policyjne w służbie Trzeciej Rzeszy. Przyczynek do historii Schutzmannschften", "Pamięć i Sprawiedliwość", 1997-1998, t. 40

G. Hryciuk "Polacy we Lwowie 1939-1944"

"Polska-Ukraina: trudne pytania" Materiały seminarium historycznego "Stosunki polsko-ukraińskie w latach II wojny światowej"

(tu np. K. Bondareko "Działalność ukraińskich oddziałów samoobrony na ziemiach Ukrainy Zachodniej w latach II wojny światowej", "Polska-Ukraina..." t. 3, 1988

K. Leszczyński "Dziennik wojenny batalionu policji 322", "Biuletyn GKBZHwP", 1967, T. XVII

H.-J. Neufeldt, J. Huck, G. Tessin "Zur Geschichte der Ordnungspolizei 1936-1945..."

C.C. Jurado "Breaking the Chains. 14 Waffen-Grenadier-Division der SS and Other Ukrainian Volunteer Formations, Eastern Front 1942-1945"

M. Dean "Collaboration in the Holocaust. Crimes of the Local Police in Belarussia and Ukraine 1941-44"

W. Tatarśkuj "Pid czotyrma praporamy".

[Bruno Wątpliwy]

O żydowskiej służbie porządkowej w Warszawie, jest w B. Engelking, J. Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście. Szereg wzmianek także w relacjach np. Makowera, czy Ringelbluma. Chyba także R. Sakowska o niej wspominała. Zresztą generalnie chyba wszyscy piszący o "dzielnicy zamkniętej" ten temat jakoś poruszają.

O Ukraińcach pisał - wymieniony wyżej - J. Gdański w Wojskowym Przeglądzie Historycznym na początku lat 90. Pamiętam także inne opracowania tego autora o tematyce ukraińskiej (rozdziały w książkach?).

W sumie będziesz chyba musiał zacząć od opracowań ogólnych - np. wymienionego przez Secesjonistę Torzeckiego, czy Gdańskiego i tam (oraz w internecie) szukać odesłań do literatury, szczególnie obcojęzycznej, bo szczerze mówiąc nie przypominam sobie by ukraińska policja pomocnicza miała typową, poświęconą sobie monografię w języku polskim. Mam nadzieję, że się mylę.

Dopisek I:

No i może w fundamentalnej (i właściwie pierwszej) rozprawie o policji granatowej - A. Hempel, Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji granatowej w GG 1939 - 1945, Warszawa 1990 - jest coś na temat. Szczerze mówiąc w tej chwili nie pamiętam, a książka jest gdzieś u mnie głęboko zakopana.

Dopisek II:

Wklepałem w Google: Українська поліція допоміжна. Trochę literatury ukraińskiej jest.

Edytowane 30 Październik 2014 przez Bruno Wątpliwy

[secesjonista]

A czy ów wspomniany przez Bruno artykuł Gdańskiego nie dotyczył czasem jedynie "brygady Kamińskiego"?

Co do: "... nie przypominam sobie by ukraińska policja pomocnicza miała typową, poświęconą sobie monografię w języku polskim. Mam nadzieję, że się mylę".

Jednak nie ma.

Jeśli chodzi o formacje żydowskie, to są one omawiane w każdej pracy tyczącej się organizacji Rad Starszych, Judenratów i ogólnie organizacji administracji gett. Większość treściwszej literatury na temat samych policyjnych jednostek powstała w jidysz, więc zapewne nie wchodzi to w grę?

Z literatury wspomnieć można o takich tytułach, jak:

W. Paszkowski "Policja żydowska w Częstochowie", "Rocznik Muzeum Częstochowskiego", 2011/2012

W.W. Mędykowski "Przeciw swoim : wzorce kolaboracji żydowskiej w Krakowie i okolicy", "Zagłada Żydów. Studia i Materiały", nr 2, 2006

D. Dąbrowska "Struktura i funkcje administracji żydowskiej w getcie łódzkim", "Biuletyn ŻIH", 51, 1966

(tu nader dokładnie omówiono rozbudowaną strukturę głównych jednostek łódzkiego Ordnungsdienst, autorka zajęła się również Oddziałem Rezerwy OD, Uberfallkommando, Hilfsordnungsdienst, Policją żeńską, Policją Gospodarczą, Policją Obyczajową, wreszcie Sonderkommando/Sonderabteilung)

Co do wątków ukraińskich:

A. Bilianowśkyj "Ukrajinski Wijskowi formuwannja w zbrojnych syłach Nimieczcziny (1939-1945)"

H. von Krannhals "Der Warschauer Aufstand 1944"

K. Bondarenko "The history we don't know. Or don't care to know?", "Zerkalo nedeli", 2002, nr 12

M. Majewski "Przyczynek do wojennych dziejów Ukraińskiego Legionu Samoobrony (1943-1945)", "Pamięć i Sprawiedliwość", 2 (8), 2005

K. Hirniak "Ukrajińśkyj Lehion Samooborony. Przyczynky do istorji"

Co do ochrony kolei, organizacja została przedstawiona na stronie: Dws-xip.pl.

Może jakieś szczątkowe informacje zawarto w:

S. Zabierowski "Organizacja, obsada personalna i działalność placówek Bahnschutzpolizei we wschodniej części dystryktu krakowskiego", w: "Studia nad okupacją hitlerowską w południowo-wschodniej części Polski", T. 2, red. S. Zabierowski, Rzeszów 1978

M. Getter "Zarys organizacji policji niemieckiej w Warszawie i dystrykcie Warszawa w latach 1939-1945", "Rocznik Warszawski", t. VI, 1967

M. Kalisz "Placówka Bahnschutzpolizei w Stróżach w latach 1939–1945", "Rocznik Sądecki", T. XL, 2014

B. Kobuszewski "Zwalczanie transportu kolejowego na terenie dystryktu lubelskiego w świetle dokumentów okupanta", "Wojskowy Przegląd Historyczny", 1989 nr 4

H. Pottgeisser "Die Reichsbahn im Ostfeldzug 1939-1944"

H. Lichtenstein "Mit der Reichsbahn in den Tod"

F. Wilhelm "Die Polizei im NS-Staat..."

V. Kubitzki, M. Reimer "Die Eisenbahn in Polen 1939-1945, Die Geschichte der Generaldirektion der Ostbahn"

W. Pischel "Das Generaldirektion der Ostbahn in Krakau 1939-1945", "Archiv für Eisenbahnwessen", 1964 nr 1

i ogólnie zeszyty: "Archiv für Eisenbahnwesen" itp.

[Bruno Wątpliwy]

A czy ów wspomniany przez Bruno artykuł Gdańskiego nie dotyczył czasem jedynie "brygady Kamińskiego"

Nie, to inny artykuł tego autora. W sprawie ukraińskich jednostek u boku Niemiec hitlerowskich, WPH nr 1-2/1990.

[secesjonista]

Warto dodać tytuł:

S. Gombiński "Wspomnienia policjanta z warszawskiego getta" oprac. M. Janczewska.

[Bruno Wątpliwy]

Nie, to inny artykuł tego autora.

Sprawa nie jest pewna, bo Secesjonista nie znalazł tego artykułu (W sprawie ukraińskich jednostek u boku Niemiec hitlerowskich) w 1-2/1990 "Wojskowego Przeglądu Historycznego", choć w bibliografii do Zapomnianych żołnierzy Hitlera takowy występuje. Nie mniej, może warto przewertować to czasopismo z tego okresu. I na pewno literaturę podaną w Zapomnianych żołnierzach Hitlera.

[secesjonista]

No to rzecz się objaśniła, zamieszanie to efekt mojego gapiostwa.

Nie jest to artykuł a list Gdańskiego do redakcji w związku z artykułem Edwarda Prusa "Powstanie i działania zbrojne 14 galicyjskiej dywizji SS" i tyczy się głównie oddziałów o charakterze wojskowym.

W sumie jednostkom policyjnym poświęcił autor listu kilka zdań, a literatura przezeń podana nie odbiega od tego co już podałem w swym pierwszym wpisie.

"Duże doświadczenie w tworzeniu jednostek ukraińskich miała instytucja znacznie bliższa Głównemu Urzędowi SS niż dowództwo. Główny Urząd Policji Porządkowej, na podstawie rozkazów reichführera SS Heinricha Himmlera z 25 i 31.7.1941 r., zaczął organizować jednostki policyjne z mieszkańców okupowanych terenów ZSRR; były to bataliony 'Schutzmannschaftu'. Pierwsze ukraińskie jednostki tego typu powstały wczesną wiosną 1942 r. Pozostawały one z reguły w gestii odpowiedniego dowódcy SS i policji na obszarach okupowanych, w tym również Generalnego Gubernatorstwa. Później część z nich została użyta do uzupełnienia 14 galicyjskiej dywizji SS - np. batalion nr 204, pełniący przedtem służbę wartowniczą na poligonie Waffen-SS w Pustkowie".

/"W sprawie ukraińskich...", WPH, R. XXXV, styczeń - czerwiec, nr 1 - 2 (131-2), Warszawa 1990, s. 317/

[klerykrd]

witam,

dziękuję za pomoc. Przepraszam, że odpisuję dopiero teraz - zawrót głowy. więc do rzeczy, z podanych materiałów na razie dotarłem jedynie do: R. Torzecki "Polacy i Ukraińcy. Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej" i Pogrobowców Klęski, które to stanowią moje skromne półtorej strony o ukraińcach które do tej pory napisałem. Pozostałe będę sprawdzał. Niestety, pewnie wszystko skończy się zmianą tematu (obecnie piszę o aparacie bezpieczeństwa III rzeszy na terenie GG) i szukanie materialow na ten temat to droga przez mękę. Chociaż mam nadzieję, że gdy skończę rozdział o nie-niemieckich formacjach (Polskiej grantowej (tu było łatwo - Getter), Ukraińskiej Pomocniczej i Żydowskiej) to z materiałami dot. kripo czy gestapo bedzie łatwiej.

Gdybym pisał pracę na historii pewnie bym się spiął, a tak na prawie narazie w głowie mi przygotowania do odległej aplikacji. w każdym razie dziękuję, i jeżeli ktoś posaida jakieś pozycje inne niż w/w - proszę o informację.

Edytowane 31 Październik 2014 przez klerykrd

[secesjonista]

To zmartwię, o Kripo wcale nie jest zbyt wiele treściwych publikacji, przynajmniej polskojęzycznych.

[klerykrd]

Nawet o polskij policji kryminalnej? O matko... Ale sie wpakowałem.

[secesjonista]

Tą funkcję spełniała Policja Granatowa.

Co do Kripo, jak coś klerykrd znajdzie z literatury proszę wrzucić tutaj:

forum.historia.org.pl - "Kripo - na Ziemiach Wcielonych i w GG"

[klerykrd]

Nie, w początkach 1940 r. wyłączono ze struktur Polskiej Policji Granatowej Policję Kryminalnej i włączono ją pod "skrzydła" Kripo. Jak znajdę, to oczywiście wrzucę.

[secesjonista]

Trochę inaczej, "granatowi" wciąż zajmowali się sprawami kryminalnymi: zabór mienia itp. drobne sprawy o charakterze kryminalnym.

Tu chodzi pewnie o tzw. "polskie Kripo" (czy jak mówią inni: "polskie Gestapo") o czym jest odrębny temat na naszym forum, zatem jak o tej organizacji klerykrd znajdzie jakieś ciekawe informacje, warto o nich zamieścić notkę tutaj:

forum.historia.org - "Polskie gestapo (Czyli wydział pościgowo-dochodzeniowy PPK)"

[secesjonista]

Oo żydowskiej policji pisze w swej pracy również:

M. Alberti "Die Verfolgung und Vernichtung der Juden im Reichsgau Wartheland 1939-1945".