Dwa gwoździe w ścianie

[secesjonista]

Jeden wbijano w okresie stanu wyjątkowego - prodigium, a wbijać miał go specjalnie powoływany dyktator.

Drugi - to gwóźdź roczny (clavus annalis), który miał być wbijany każdego 13 września. Z jakich powodów nie dotrzymywano wrześniowego obrzędu? Kim był praetor maximus mający dokonywać tego ceremoniału?

[Furiusz]

No cóż cała historia jest dość stara - pisze o niej Liwiusz, Ab Urbe condita, 7.3 - przy tej okazji pojawia nam się informacja, że do tego zadania wybrano dyktatora, ten wybrał sobie swojego Dowódcę Jazdy i gwóźdź wbił. Z tekstu wynikałoby, że innym urzędnikom brakowało autorytetu by wbijać owe gwoździe (poza dyktatorem) i zwyczaj padł w sposób naturalny.

W książce S. Rucińskiego, Praefectus Urbi. Strażnik porządku publicznego w Rzymie w okresie wczesnego cesarstwa, Poznań 2008 autor wskazuje jaką drogę ewolucji przeszedł ten urząd, w zasadzie zapomniany a odświeżony dopiero przez Oktawiana. Z gwoździami mogło być podobnie aczkolwiek nie wiem.

Zwyczaj wspomina też Cyceron, ad Attico XV - Laodiceam veni pridie Kal. Sextilis. ex hoc die clavum anni movebis

Coś jest w H.S. Versnel, Triumphus: An Inquiry Into the Origin, Development and Meaning of the Roman Triumph, Leiden 1970 s.271-273 - prace czytałem dawno (dostępna na pewno w internecie w formie pdf) ale z tego co pamiętam to autor uważał, że rytuał związany był z zarazami - zresztą tak jest u Liwiusza w podanym passusie.

Trafiłeś na jakiś ciekawy tekst na ten temat?

Jesteś pewien, że prodigium to stan wyjątkowy?

[secesjonista]

Stan wyjątkowy w rozumieniu doświadczenia czegoś nadzwyczajnego mogło to być np. zaraza, w 344 r. był to "deszcz kamieni" i zaciemnienie nieba itp.

To tylko taki fragment; który mnie zaciekawił; z pracy Jana Rudnickiego pt. "Instytucja dyktatury w Republice Rzymskiej" ("Czasopismo Prawno-Historyczne", T. LXIII, 2011, z. 1).

[Furiusz]

Rzuciłem okiem - chodzi o słowa Sakralny stan wyjątkowy określany jest w źródłach mianem prodigium ze strony 31? Tylko to chyba błąd - prodigium to nie tyle stan wyjątkowy co znak od bogów - Liwiusz pisze o nich w księdze 33.26 nie wspomina o dyktatorze. W ogóle Liwiusz pisze często o prodigiach i chyba ciężko będzie znaleźć jakąś księgę gdzie one nie padają. Wydawało mi się, że prodigium to termin techniczny oznaczający znak od bogów. Poszukam, poczytam, założę może nowy temat by tego nie śmiecić

[Amica]

Obyczaj dość stary i wiąże się z nim sporo niejasności. Odnośnie tego jak często był wykonywany, jaki był jego cel, no i wreszcie kto był za niego odpowiedzialny.

Trochę informacji udziela nam Aleksandra Chodźko-Domaniewska w poniższym artykule (od str. 4)

http://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/plain-content?id=538

Dużo spekulacji też pojawia się odnośnie tego urzędu: praetor maximus. Kim on mógł być? no cóż tego się już raczej nie dowiemy co autor miał na myśli; sporo uwagi poświęca temu Gary Forsythe w swej książce

A Critical History of Early Rome: From Prehistory to the First Punic War (str. 151-153)

http://books.google.pl/books?id=aEfvR1Qcd0gC&dq=Strategos+Hypatos+praetor+maximus&hl=pl&source=gbs_navlinks_s