Skoki przez byka

[Furiusz]

Chciałbym tu zebrać teksty dotyczące skoków przez byka, jeśli znacie jakieś nie wspomniane przeze mnie piszcie.

Taracha P., Bull-leapig on a Hitite Vase. New Light on Anatolian and Minoan Religion [w] Archeologia 2002

Younger G.J., Bronze Age Representations of Aegean Bull-Leaping [w] American Journal of Archaeology, Vol. 80, No. 2, 1976

Ward A., The Cretan Bull Sports [w] Antiquity vol 42, 1968

J. Walter Graham, The Central Court as the Minoan Bull-Ring [w] American Journal of Archaeology, Vol. 61, No. 3, 1957

Shaw C.M., The "Priest-King" Fresco from Knossos: Man, Woman, Priest, King, or Someone Else? [w] Hesperia Supplements, Vol. 33, ΧΑΡΙΣ: Essays in Honor of Sara A. Immerwahr, 2004

Ludwika Press, Życie codzienne na Krecie w państwie króla Minosa, PIW, Warszawa 1972,

Jerzy Ciechanowicz, Cień Minotaura, PIW, Warszawa 1996, str. 63

Younger J., A New Look at Aegean Bull-Leaping [w:] Muse. Annual of the Museum of Art and Archaeology, 1983,

Koehl B.R., The Chieftain Cup and a Minoan Rite of Passage [w:] The Journal of Hellenic Studies vol106, 1986

Logue W., Set in Stone: The Role of Relief-Carved Stone Vessels in Neopalatial Minoan Elite Propaganda

Rehak P., The use and Destruction of Minoan stone Bull's Head Rhyta [w:] Aegeum 12/1995

Evans A., On a Minoan Bronze Group of a Galloping Bull and Acrobatic Figure from Crete. With Glyptic Comparisons and a Note on the Oxford Relief Showing the Taurokathapsia [w:] The Journal of Hellenic Studies, nr 41/1921

Thompson G.J., Clues to the Location of Minoan Bull-Jumping from the Palace at Knossos [w:] Journal of Sport History, vol 16, no 1, 1989

Younger G.J., Bronze Age Representations of Aegean Bull-Games, III

Marinatos N., Formalism and Gender Roles: a Comparison of Minoan and Egyptian Art [w;] Aegaeum 12

Rehak P., Aegean Breechclothes, Kilts, and the Keftiu paintings [w;] American Journal of Archaeology vol100, 1996

Guillame P., Blockman N., By my God, I bull leap [w:] Lectio Difficilior 2/2004, Bern

Damiani S., Were Cretan Girls Playing at Bull-Leaping? [w:] Cretan studies 1988

Marinatos N., The 'Export' Significance of Minoan Bull Hunting and Bull Leaping Scenes [w;] Ägypten und Levante 4 1994

Collon D., Bull-Leaping in Syria [w:] Ägypten und Levante 4, 1994

Shaw, M. C., Bull Leaping Frescoes at Knossos and their Influence on the Tell el-Dab'a Murals [w:] Trade, Power and Cultural Exchange: Hyksos Egypt and the Eastern Mediterranean World 1800-1500 B.C. An International Symposium, November 3, 1993, Metropolitan Museum of Art. Ägypten und Levante 5

Shaw, Maria C., The Bull-Leaping Fresco from below the Ramp House at Mycenae: A Study in Iconography and Artistic Transmission [w:] British School at Athens 1996

Nie dotarłem do tekstu pana Sipahiego na którego powołuje się Taracha, za to znalazłem dwa inne którymi w najbliższym czasie się podzielę. jak widać część z tych tekstów jest dość luźno powiązana z tematem głównym.

Póki co to wszystko, wszelkie uzupełnienia i poprawki mile widziane

[fodele]

Ταυροκατάψια στο παλάτι της Κνωσού, Νίκος Ζερβονικολάκης, wyd. Διηνεκες 2004

Książka Nikosa Zervonikolakisa jest wprawdzie powieścią historyczną, ale... jak najbardziej na temat. Nagrodzona w 2005 przez Panhelleński Związek Literatów jako najlepsza powieść roku.

Αθλιτισμός. Ενας έρωτας αλλιωτικός, Θέμος Γκουλιώνης, wyd. Γεωργιάδης 2004

Tę pozycję autor poświecił sportowi jako takiemu rozpoczynając rozważania od minojskiej Krety i skokom przez byka. Themos Gkouliotis jest z zawodu lekarzem, toteż w wielu wywodach bierze pod uwagę aspekt zdrowotny i fizyczną wykonalność danych elementów akrobatycznych przedstawionych na wszelkich "ilustracjach" starożytnych. Na książeczkę poluję od dłuższego czasu chcąc się dowiedzieć czegoś nowego w temacie taurokatapsji.

Minotaur,Joseph Alexander MacGillivray... w języku greckim wydane przez wydawnictwo Ωκεανίδα w roku 2002

Sporo o Evansie i jego wykopaliskach, o skokach przez byka odrobinkę

Bardzo lubię to zestawienie:

[Furiusz]

Kilka nowych tekstów.

Dla zainteresowanych tym jak Evans wyobrażał sobie wykonanie skoku przez byka, to opis można znaleźc - wraz z rysunkiem tutaj:

http://www.physiologus.de/stierspr.htm

Tutaj dłuższy, całkiem dobry opis:

http://www.strangehorizons.com/2005/20050124/bull-leaping-a.shtml

Jeszcze raz link podany przez forumowego Hiszpana czyli współczesne wykonanie

Teraz bardziej tekstowo

Aslihan Yener K., Acrobats, Bulls, and Leaping Scenes on New Alalakh Amphoroid Kraters [w:] Near Eastern Archaeology 2009

Dość krótki tekst - na wzmiankowanym w tytule stanowisku, odkryto fragment krateru z dekoracją która badacze stanowiska uznali za przedstawiająca szarżującego byka i skoczka za tym bykiem. Samo przedstawienie umieszczono na naczyniu datowanym na schyłek okresu submykeńskiego początek protogeometrycznego, ma to więc głownie znaczenie dla interpretacji pojawienia się kontaktów świata greckiego epoki żelaza z Lewantem oraz dla chronologii tego okresu zarówno w Grecji jak i Lewancie. Ja mam wątpliwości - o ile byk jest dobrze zachowany i widoczny o tyle skoczek zachował się jedynie w formie nogi i kawałka ręki.

Georgakopoulos K., A note ona a Hittite Bull - Leaping Scene and its Minoan Perspectives [w:] Athanasia 2009

Cały artykuł jest po grecku, ja czytałem niestety jedynie dwustronicowe jego podsumowanie po angielsku. Wygląda na to, ze jest to streszczenie dwóch tekstów - Sipahiego i Tarachy, na temat znalezisk z tureckiego miasteczka.

Shapland A., Jumping to Conclusions: Bull-Leaping in Minoan Crete [w:] Society Animals 2013

Próba spojrzenia na akt skoku bardziej od strony byka a wszystko z powodu reklamy British Museum, w której wykorzystano figurkę opisano w artykule przez Evansa. W dużej mierze, co mnie nie dziwi, jest to streszczenie wcześniejszej dyskusji, ale autor zawarł kilka ciekawych uwag, np o tym, że wszystkie wolnożyjące duże zwierzęta na Krecie wytępiono już w neolicie, zatem byk był dla Kreteńczyków największym i chyba najgroźniejszym znanym zwierzęciem. Podkreśla też i wyraża wątpliwości co do używania współczesnych analogii ale sugeruje też by zwrócić uwagę na ewolucję sportu w świecie greckim.

Pötscher W., Das Stiersprung-Fresko aus Knossos und der Sarkophag von Hagia Triada. Ein Nachtrag. [w:] Acta antiqua Academiae Scientiarum Hungaricae, 42.2002

Jest w trakcie odnajdywania tego tekstu, w internecie dostępna jest jedynie pierwsza strona i wygląda na to, że autor ma dość ciekawy pomysł na czas odbywania się skoków przez byka.

Soar K., Old Bulls, New Tricks: The reinvention of Minoan Tradition [w:] The Past in the Past: The Significance of memory and Tradition in the Transmission of Culture pod red Georgiadis M. i Gallou Ch., Oxford 2009

Bardzo ciekawy tekst autorka wskazuje, że skoki przez byka znane były już w początkach epoki brązu, po czym uległy zapomnieniu i ponownie je odkryto w okresie Nowych Pałaców, co było wykorzystywane przez elitę do podkreślenia swojej pozycji. Trochę jak igrzyska gladiatorskie Cezara. Tekst ciekawy i wart polecenia, ja czytając go miałem jednak pewne wątpliwości co do znalezisk z tholosów w Koumasa i Porti (a więc tych wczesnych), postaram się dotrzeć do odpowiednich publikacji.

Panagiotopoulos D., Das minoische Stierspringen. Zur Performanz und Darstellung eines alta¨ga¨ischen Rituals [w:] Archaaologie und Ritual

Auf der Suche nach der rituellen Handlung in den antiken Kulturen Aegyptens und Griechenlands

Jestem w trakcie czytania i opornie mi to idzie, póki co powtórzenie wiadomości na temat rekonstrukcji form skoku przez byka.

teraz też mała prośba/pytanie dawno temu czytałem tekst Damiani S., Were Cretan Girls Playing at Bull-Leaping? [w:] Cretan studies 1988, nawet zrobiłem sobie z niego notatki, mocno niedoskonałe. problem polega na tym, ze nie mogę teraz tego nigdzie znaleźć (znaczy publikacji), ktoś wie gdzie tego szukać?

[fodele]

Publikacja p. Tsagkaraki “The role of seal imagery in the administrative system of neo-palatial Crete: the case of bull-leaping scenes“, a pod nią mnóstwo bibliografii!!!

Zapomniało mi się wstawić link...

Otóż i on:

http://www.academia.edu/3250304/_The_role_of_seal_imagery_in_the_administrative_system_of_neo-palatial_Crete_the_case_of_bull-leaping_scenes_

Tę Silvię Damiani Indelicato postaram się znaleźć. Ale pewnie szybciej zrobi to secesjonista

Edytowane 9 Czerwiec 2013 przez fodele

[Furiusz]

Performance, power and the art of the Aegean Bronze age pani German S.C., z 2005 roku, ksiązka częściowo dostępna w goglebooks, mam nadzieje szybko ją dostać

[Furiusz]

Dwa teksty

J.G. Thompson, Clues to the Location of Bull Jumping at Zakro [w:] Journal of Sport History t19, z2 1992, p. 163-168

Wnioski jak w wymienionym juz tu artykule tegoż autora dotyczącym Knossos - skoki odbywały się na Centralnym dziedzińcu pałacu w Zakro na co wskazują - rozmiary, istnienie infrastruktury umożliwiającej kontrolę (w miarę) byka, istnienie miejsc dla widzów i elementy na placu umożliwiające wybicie się (swoista kamienna odskocznia).

Drugi to tekst R. van Dijk, Bull-Leaping in the Ancient Near east [w:] Journal for Semitics t22 z1 2013, p.144-162

Głowna siła tekstu tkwi w podsumowaniu znalezisk przedstawien skoków przez byka na Bliskim Wschodzie, zarówno archeologicznych jak i tekstowych oraz porównanie schematów Youngera do współczesnych recortadores (a w zasadzie próba takiego porównania gdyż tylko w stosunku do dwóch zabytków pani przedstawia swoje konkluzje) - jeden z ciekawszych pomysłów, wskazujący, ze ludzie wytwarzający m.in. pieczęcie odkryte w Aleppo (a w zasadzie odcisk pieczęci) - mogli widzieć na żywo skoki przez byka, kolejny kamyczek na drodze do podważenia oryginalności i wyjątkowości Krety w tym zakresie.

[secesjonista]

(...)

Minotaur,Joseph Alexander MacGillivray... w języku greckim wydane przez wydawnictwo Ωκεανίδα w roku 2002

Sporo o Evansie i jego wykopaliskach, o skokach przez byka odrobinkę

(...)

Ciż sami popełnili: "Labyrinths and Bull-Leapers", "Archaeology", 53, 2000.

W sieci dostępne są teksty Jeremiego McInerneya autora "The Cattle of the Sun: Cows and Culture in the World of the Ancient Greeks".