Iwaniska - wrzesień 1939 r.

[-Leszczu-]

Witam!

Mam pytanie do Szanownego grona.

Jadac droga wojewodzka nr757 z Opatowa(woj.swietokrzyskie) do Stopnicy po przejechaniu okolo 13km wjezdzamy do miejscowosci Iwaniska.Wiekszosci z nas te tereny kojarzą sie z zacietymi bojami na przyczolku baranowsko-sandomierskim w 1944 roku toczone przez ACZ i WH.A jednak wiekszosc z nas przejechalaby przez ta miejscowosc zwracajac jedynie uwage na piekny kosciol w rynku w ktorego scianach do dzis widac slady toczacych sie tu zacietych dzialan wojennych w 1944r.Wyjezdzajac z Iwanisk w kierunku Staszowa w miejscowosci Kamienna Gora po prawej stronie blisko szosy w zagajniku jest mogila NN zolnierza(rzy) z 1939r.

I tu zaczela sie moja ciekawosc?Oczywiscie na cmentarzu parafialnym w Iwaniskach przy murze w zachodniej i polnocnej czesci naliczylem ok 20 mogil NN zolnierzy.Pytalem miejscowych ba pisalem nawet mail-a do miejscowego proboszcza oczywiscie bez wiekszego skutku nikt nie pamieta jak i co sie dzialo w 1939r wszyscy jak nakreceni opowiadaja o 1944r ale to mnie nie interesowalo.

Iwaniska byly zajete przez WH 7-8 wrzesnia tylko nie wiem czy przez niemiecka 5 DPanc czy zmotoryzowana kolumne 3 Dywizji Lekkiej WH?Co ciekawe w tym czasie w rejonie wsi Mokre(wies na zch od Staszowa)i w Rytwianach(wies na wsch od Staszowa) bitwe stoczyly z WH oddzialy polskie Armii Krakow.

Czy w strone Opatowa odeszly jakies nidobitki i pod Iwaniskami natkneli sie na szpice niemieckiego zwiadu i doszlo do powazniejszej potyczki?Czy jakis Niemiecki samolot dopadl w tym miejscu kolumne wojska czy taborow.Miejsce pierwszego pochowku zolnierzy bo tak to wyglada to wlasnie samo wzniesienie drogi i moim zdaniem zostali pochowani tam gdzie zgineli a po 1945 r gdy exhumowano zolnierzy ACZ z pobliskich lasow to i naszych chlopakow przeniesiono na pobliski cmentarz?

W tych mogilach bo jest ich okolo 20 spoczywa na pewno wiecej zolnierzy biorac pod uwage fakt tylu cial musialo to byc wieksze starcie napewno gdzies odnotowane w Niemieckich raportach.

Dla mnie to bardzo ciekawa sprawa i bede wdzieczny za rozszyfrowanie tego epizodu z 1939r

PZDR

[-Leszczu-]

W bitwie pod Mokrem (na zach od Staszowa) walczyla 22DP Gorskiej ktora rozbita zostala pod Rytwianami.

[Tomasz N]

5 DPanc była w tamtej okolicy ok. 9 września. Tego dnia jej sztab z jedną z grup marszowych przeniósł się po tej drodze do Opatowa (dotarł o 23.30 i raczej bez walk). Ale w Sadowicach był sztab XV Korpusu, więc trudno powiedzieć, że to akurat piąta była tam pierwsza.

To z mapy. Z treści wynika, że 5 DPanc szła forsownym marszem i o 14.00 15 PPanc z 8 DRozp dotarły do Staszowa. Tam dostali rozkaz z XV KA dotrzeć do Opatowa. 15 PPanc nie miał paliwa bo dostał tylko lotniczo 3800 l i nie mógł iść. Dalej więc poszła kolumna Degener (wzmocniony 14 PStrz) ze sztabem i 77 BŁączn. Doszli do Opatowa o 23.30.

Edytowane 23 Listopad 2010 przez Tomasz N

[atrix]

O ile sie nie myle 7 - 8 września 1939 , Opatów zajeła 29 Dzmot. Musze sięgnąc w wolnym czasie do dokumentów.

Edytowane 23 Listopad 2010 przez atrix

[Tomasz N]

Zajęła, ale z której szła strony ? Od Kielc czy Staszowa ?

[atrix]

Opatów 7 września zajął 15 PPzmot ( 29 Dzmot ) . W tym dniu 15 PPzmot był wzmocnieniem 3 Dlek. Sama 29 Dzmot zajmowała Jędrzejów , Chmielnik , Staszów. W okolicach Klimontowa działały oddziały rozpoznawcze tej dywizji ( 29 DR ). I dość znany scenariusz - w Chmielniku żołnierze 29 Dzmot spędzili do synagogi wszystkich żydów, którą następnie podpalili.

Zródło - P. Zarzycki

Edytowane 24 Listopad 2010 przez atrix

[Tomasz N]

Czyli 29 DP szła dwoma równoległymi kolumnami, w pasie których były nasze Iwaniska. Czyli to jej raczej należy przypisać zajęcie tej miejscowości.

Ale to wcale nie oznacza, że te ofiary są z tego dnia. Specyfiką odwrotu za Wisłę, San było to, że Niemcy wyprzedzili wycofujących o jakieś 3 dni. I nasi szli nocami, a Niemcy w dzień. Stąd do walk (i strat) mogło dojść w dowolnym dniu.

[atrix]

7 września 1939 r.w okolicy Staszowa 29 Dzmot spotyka się z 47 DP werhmachtu. Następnie 29 Dzmot kieruje się na Opatów. Niemiecka 47 DP kieruje sie na Sandomierz. W okolicy Opatowa i Ożarowa dochodzi do starć z polskimi jednostkami ( nieznane).

W okolicy Opatowa miały miejsce walki z polskimi nieznanymi jednostkami WP. Iwanista to też okolica Opatowa. Możliwe że wydarzenia o których mowa, miały miejsce właśnie w Iwaniskach. Miejscowość leżała na trasie marszu 29 Dzmot.

Żródło - sprawozdanie KBZH w Kielcach

Gdzieś w dokumentach znalazłem wzmianke że w czasie takich potyczek włąśnie w okolicach Opatów - Ożarów, polscy żołnierze zaatakowali sztab 29 Dzmot.

[-Leszczu-]

6 września 1939 r. ewakuowano opatowski szpital, z którego do Sandomierza wywieziono większość rannych. Razem z nimi wyjechali lekarz i pielęgniarki.

7 września 1939 r. około czternastej Niemcy ze zmotoryzowanej kolumny 3 Dywizji Lekkiej Wehrmachtu zajęli Opatów. Niecałą godzinę później przy ulicy Sienkiewicza ukrywający się tam polscy żołnierze oddali do okupantów kilkadziesiąt strzałów i zabili jednego z nich. W odwecie Niemcy wrzucili granaty do kilku domów wzniecając pożary i zatrzymali dziesięciu zakładników.

Wiadomo ze w kierunku Wisly kierowalo sie sporo polskich niedobitkow moze ktorys Niemiecki oddzial wzial do niewoli Polskich zolnierzy i w tym miejscu zrobil jakas rozwalke?Przeciez skądś te groby tam musialy sie wziasc!!!