Akcja "Wieniec II"

[Ada_to_nie_wypada!]

Czy ktos moze mi powiedziec cos wiecej o tej akcji? Moja wiedza ogranicza sie jedynie do tego, ze bylo to chyba pierwsze bojowe wystapienie OS "Jerzy" i ze polegala na wysadzeniu torow kolejowych.

Interesowalo by mnie cos wiecej. Kiedy miala miejsce akcja? Kto z OS "Jerzy" bral w niej udzial? Jakie byly nasze straty (ranni i zabici)? Czy akcja sie powiodla? Czy powrot do Warszawy odbyl sie bez zadnych nieprzewidanich przygod? I jak ogolnie oceniana jest ta akcja?

[Albinos]

Z akcją "Wieniec II" jest ten problem, że to nie było jednorazowe wystąpienie w jednym konkretnym miejscu, ale seria uderzeń na linie kolejowe, jako odwet za wysiedlenia na Zamojszczyźnie.

Kiedy miala miejsce akcja?

W noc 31 grudnia 1942/1 stycznia 1943 r. i 1/2 stycznia '43. Jednak ta, o której wspomniałaś z udziałem OS "Jerzy" to noc sylwestrowa.

Kto z OS "Jerzy" bral w niej udzial?

Jako dowódca (będę pisał tylko o tej akcji pod Kraśnikiem) Jerzy Białous "Jerzy", w roli obserwatorów wystąpili mjr Kiwerski "Oliwa" i kpt. Kurkowski "Sawa", jako wykonawcy Tadeusz Zawadzki "Zośka", Jan Bytnar "Rudy", Maciej Kuliszewski "Marek", Stanisław Kurletto "Góral" i Jerzy Pepłowski "Jurek TK", plus dwóch szoferów- Edwin Pawłowicz "Andrzej" i jeden dodatkowy (NN).

Jakie byly nasze straty (ranni i zabici)?

Strat własnych brak.

Czy akcja sie powiodla?

Cel został osiągnięty.

Czy powrot do Warszawy odbyl sie bez zadnych nieprzewidanich przygod?

Nieprzewidziane przygody były, ale żadna z nich nie była specjalnie groźna. Raz spotkali traktorzystów z Organizacji Todta, ale zabrali im dokumenty i zabronili ruszać się z miejsca do 3 rano, a potem wjechali samochodem do rowu i musieli dalej iść na piechotę. Pomijam tutaj postój tuż przed 24 - z polecenia mjra Kiwerskiego - podczas którego to został zaprzysiężony szofer (nazwisko nieznane), a także wypito po "kieliszku" szampana.

I jak ogolnie oceniana jest ta akcja?

Sam "Nil" był bardzo zadowolony z jej przebiegu. Więcej na ten temat chyba nie trzeba już dodawać

[Ada_to_nie_wypada!]

Dziekuje Ci bardzo, Albinosie (jak zawsze niezastapiony!) A czy moge jeszcze poznac tytuly jakis ksiazek gdzie ta akcja jest dobrze opisana?

[Albinos]

(jak zawsze niezastapiony!)

Oj tam. Mam książki pod ręką to pomagam, nic wielkiego.

Co do tytułów prac, tak na szybko do głowy przychodzą mi na razie dwa tytuły:

Strzembosz T., Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944, Warszawa 1978 [tutaj opis dwóch akcji z "Wieńca II", które odbyły się na terenie Warszawy - obie nosiły nazwę "Nowy Rok"];

Borkiewicz-Celińska A., Batalion "Zośka", Warszawa 1994 [tutaj dokładny opis akcji OS "Jerzy" i OS "Jan"].

Na razie tyle. Nie zajmuję się na co dzień KeDywem KG AK to i opracowań i źródeł nie znam jakoś specjalnie dużo. Ale jeśli coś znajdę, nie omieszkam podrzucić

[Mi.sio]

Witam! Bardzo interesuje mnie ten temat. Dokładnie wspomniana akcja pod Kraśnikiem. Jadąc w stronę Lublina najbliższa stacja to Pułankowice, prawdopodobnie właśnie w tych okolicach się ona odbyła. Mój dziadek, został aresztowany po tej akcji jako jeden z zakładników. Po przesłuchaniach na Zamku Lubelskim wszyscy zostali rozstrzelani na Majdanku. Myślę, że najwięcej doczytam we wspomnianej książce Borkiewicz- Celińskiej "Batalion Zośka".

[ciekawy]

W dniu 20.08.2012 o 12:26 AM, Mi.sio napisał:

Witam! Bardzo interesuje mnie ten temat. Dokładnie wspomniana akcja pod Kraśnikiem. Jadąc w stronę Lublina najbliższa stacja to Pułankowice, prawdopodobnie właśnie w tych okolicach się ona odbyła.

Tam są tory położone na gruncie, żadnych przepustów. Najbliższy przepust (a precyzyjnie:most)  to przejazd kolejowy w Wilkołazie, nad drogą Kraśnik - Lublin.

[secesjonista]

A jak to wyglądało podczas okupacji?

 

 

[ciekawy]

Akcja "WIENIEC II" miała być działaniem zbrojnym, polegającym na dokonaniu szeregu aktów dywersji (wysadzania torów) na terenie Dystryktu Lubelskiego i Warszawskiego, w ramach odwetu za wysiedlanie ludności polskiej z Zamojszczyzny. 31 grudnia 1942 roku w Warszawie, w mieszkaniu przy ul. Berezyńskiej 37 zebrali się żołnierze Grupy Szturmowej OS "Jerzy": Ryszard Białous "Jerzy", mjr Kiwerski "Oliwa", kpt Kurkowski "Sawa", Tadeusz Zawadzki "Zośka", Jan Bytnar" Rudy", Maciej Kuliszewski "Marek", Edwin Pawłowicz "Andrzej", Stanisław Kurletto "Góral" i Jerzy Pepłowski "Jurek TK". Celem odprawy było omówienie zadania: wysadzenie pociągu pod Kraśnikiem. Wcześniej "Zośka" i "Rudy" wykonali zapalarkę elektryczną na baterie. Także wyżej wymienieni brali udział w produkcji min. Oprócz tego wzięto jeszcze granaty, butelki zapalające, szydetówki (mat. wybuchowy) i "gwoździe" (specjalne kolce rozrzucane na szosach, przebijające opony pojazdów). Samochód (ciężarówkę) dostarczyło dowództwo Kedywu, i grupa wyruszyła z Warszawy w kierunku Kraśnika ok. godz. 15.00. Podróż była trudna: na dworze panował spory mróz (-15C), droga była śliska, a do pokonania było 200 km. Na miejsce akcji dotarli wieczorem, ok. godz. 20.00. "Rudy" i "Góral" ubezpieczali akcję, a "Zośka", "Jerzy" i "Oliwa" podeszli do miejsca, w którym tory tworzyły łuk (zakręt). Padał śnieg, a z daleko było widać światła Kraśnika. W pobliżu pojawił się człowiek, którego natychmiast zatrzymano (był to kolejarz robiący obchód). "Jerzy", "Zośka", oraz "Góral" rozpoczęli akcję minowania, oraz rozciągania przewodu elektrycznego. Zostały założone dwie miny - jedna od strony Kraśnika, a druga od strony Lublina (warto przy okazji nadmienić, iż przy wysadzaniu pociągów preferowano zawsze w celu zapewnienia 100% skuteczności podwójne zapalenie - mechaniczne, i elektryczne. Miner instalował zapalniki pociągowe, i zawsze musiał pokazać d-cy akcji zawleczki jako dowód, że zapalniki są odbezpieczone). Przed zbliżającym się pociągiem "Zośka" daje latarką znak, ale wskutek zawilgocenia przewodu "Jerzy" nie może odpalić detonatorem ładunku. Na szczęście pozostaje jeszcze "opcja" mechaniczna - po pociągnięciu za kabel odbezpieczona mina wybucha, a pociąg się wykoleja. Podbiegła do niego grupa pod dowództwem "Zośki" z butelkami zapalającymi, i bronią tą obrzuca wagony. Po akcji grupa pospiesznie opuszcza miejsce akcji, ładuje się na samochód, i odjeżdża w stronę Warszawy - po drodze zatrzymuje jeszcze traktory z Organizacji Todta. W okolicach Ryk samochód wylądował w rowie - pospiesznie go wypchnięto, i prowizorycznie naprawiono (pękł resor). O świcie grupa dociera do Warszawy, i melduje się na ul. Berezyńskiej na zasłużone śniadanie.

________________________________________________________________

BIBLIOGRAFIA:

1. Borkiewicz – Celińska Anna, BATALION „ZOŚKA”, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1990, s. 118-121.

2. Komisja Historyczna Polskiego Sztabu Głównego w Londynie, POLSKIE SIŁY ZBROJNE W DRUGIEJ WOJNIE ŚWIATOWEJ, Tom III, ARMIA KRAJOWA, Instytut Historyczny im. Gen. Sikorskiego, Londyn 1950, s. 468.

3. Stachiewicz Piotr, „PARASOL”, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1984, s.44.