Zarys japońskiej sztuki literackiej

[Qrosava]

W tym temacie w króciótkich rozdziałach pragnę przybliżyć użytkownikom dzieje japońskiej literatury. :-)

Japonia była i nawet do dziś jest dla wielu ludzi krainą mistyczną, gdzie w każdym drzewie, każdej rzece, górze drzemie niezbadana siła. Japońską kulturę cechuje głęboka więź z najbliższym otoczeniem, z pobliskim krajobrazem.

cz.1 Średniowiecze

W XI stuleciu na dworze w Kioto tworzyły trzy, pochodzące z niższej arystokracji, kobiety. Murasaki Shikibu (ok.980-1030), autorka Genji-monogatari (Opowieść o księciu Genji). Ta epicka opowieść uznawana jest za jedną z pierwszych japońskich i światowych powieści psychologicznych. Kolejna, której imienia nie znamy (wiemy, że była córką Takasue Sugawari), ok.1060 roku napisała Sarashina-nikki (Dzienniki z Sarashiny). Ostatnia z nich to Sei Shōnagon (ok.966-1017) autorka zbioru anegdot Makura-no Sōshi (ang. Pillow Book, pol. Notatki spod wezgłowia). Wszystkie te pozycje doczekały się dobrych tłumaczeń na angielski dopiero w XX wieku.

Jednak jeszcze przed nimi, bo w VIII w. powstała antologia powieści Manyoshu (Dziesięć tysięcy liści), w której znajdziemy utwory przeróżnych autorów - kobiet, mężczyzn, cesarzy, cesarzowych, kapłanów, zwykłych ludzi.

Warto również wspomnieć o Zaemi Motokiyo (1363-1443), któremu zawdzięczamy udoskonalenie obrzędowej formy Nō - średniowieczny dramat japoński, który od czasów Motokiyo nabrał pięknej artystycznej formy.

W wieku siedemdziesięciu lat sam Zaemi popadł w niełaskę na dworze cesarskim i został wygnany z Edo na wyspę Sado (na zachód od Honsiu).

Pzdr!

[secesjonista]

Dobrze by było gdyby kolega Qrosawa przy okazji pisania o tego typu osobach podawał nam smakowite, a znane mu szczegóły, tak byśmy - my laicy nie wpadli w pułapki schematycznego myślenia i błędnej interpretacji.

Kolejna, której imienia nie znamy (wiemy, że była córką Takasue Sugawari), ok.1060 roku napisała Sarashina-nikki...

Z takiego zapisu można by błędnie wnosić, iż u poprzednio wspomnianych autorek znamy ich imiona, tymczasem:

Murasaki Shikibu - imię Murasaki zostało wzięte z jej powieści od głównej bohaterki (Fiołek?), zaś Shikibu - to nie jest nazwisko, czy ród z którego się wywodzi a ranga jej męża na dworze, a jej nazwisko to Fujiwara.

[secesjonista]

Nakładem wydawnictwa Karakter wydano esej Jun'ichirō Tanizaki "Pochwała cienia" (napisany w 1933 r.) poświęcony japońskiej estetyce, autor skupia się głównie na architekturze, włącznie z tak zaskakującymi przemyśleniami, jak to wizyta w tradycyjnej japońskiej toalecie może prowadzić do mono-no aware - czyli zadumy nad przemijalnością świata.

Są i fragmenty związane z literaturą, choćby jak istotnym jest wybór papieru do pisania, i jak może on prowadzić do przeżywania piękna.

[secesjonista]

Warta uwagi postać: Higuchi Ichiyō, warta uwagi bo to twórczość z ważnego (dla Japonii) okresu Meiji, warta uwagi jako że to twórczość kobiety, która postanowiła utrzymywać siebie (jak i swą rodzinę: matkę i siostry) tylko z pisarstwa. Polskim czytelnikom może być znana za sprawą antologii "Chrestomatia współczesnych opowiadań japońskich" czy autorskiego zbioru "Na rozstaju. Wybór opowiadań".

Jaki może być wspólny mianownik pomiędzy tą pisarką a naszym (: polskim) wyobrażeniem romantycznego pisarza?