65 lat temu batalion lWP ruszył w kierunku granicy pojałtańskiej

[Wolf]

65 lat temu-3 marca 1945(w niektórych zródłach pojawia się 2 marca) w batalionie zapasowym 9 Dywizji Piechoty WP stacjonującym w okolicach powiatowego miasta Radzyń województwa lubelskiego doszło do zbrojnego buntu. Zbuntowani żołnierze (i oficerowie ?) zabili dowódcę batalionu i oficerów radzieckich a następnie w sile około 380 uzbrojonych ludzi ruszyli na południowy wschód-w w stronę Bugu. Po drodze rozbito posterunek MO zdobywając tam 2 erkaemy( prawdopodobnie jedyną broń maszynową oddziału uzbrojonego głównie w karabiny ) i 6 kabe. Zamiarem dezerterów było przebicie się przez granicę pojałtańską w pińskie błota czyli na teren BSRR i utworzenie tam oddziału partyzanckiego. Za dezerterami zmierzającymi w kierunku granicy polsko-radzieckiej ruszył pościg wojsk wewnętrznych NKWD (około 250 żołnierzy wydzielonych z 198 samodzielnego batalionu piechoty zmotoryzowanej plus czołg i samochody pancerne)oraz lWP(około 200 ludzi). Nad Bugiem-od strony radzieckiej czekał na nich obsadzający granicę pojałtańską 15 oddział pograniczny NKWD w sile 250 żołnierzy .Pościg dogonił grupę już w rejonie przepraw na Bugu .W dniach 6-8 marca wywiązały się starcia zbrojne -część zbuntowanych podjęła próbę forsowania rzeki. Walki rozgrywały się na odcinku granicy polsko-radzieckiej Hanna-Dołhobrody gminy Hanna powiatu włodawskiego.

Grupy ,którym udało się sforsować Bug przechodząc na terytorium ZSRR zostały zlikwidowane następnego dnia.

W kilkudniowych starciach z wojskami wewnętrznymi NKWD,oddziałami pościgowymi lWP oraz pogranicznikami zginęło ponad 50 zbuntowanych żołnierzy -około 300 ujęto(według danych podawanych przez Walichnowskiego)natomiast według radzieckiego raportu w walkach wnad Bugiem dniach 6-8 marca spośród zbuntowanych żołnierzy zabito lub ujęto ogółem 285 osoby.Być może różnica wynika z zaliczenia przez Walichnowskiego do ujętych kilku osób ,ktore szybko odłączyły się od grupy dezerterów i dobrowolnie wróciły do jednostki oraz ponad 40 osób ,które odłączyły się od maszerującej na wschód grupy i których w ciągu paru dni po dezercji wyłapała milicja - w walkach nad Bugiem nie wzięli oni udziału.

Zdobyto 2 erkaemy(prawdopodobnie te zabrane z rozbrojonego posterunku milicji) i ponad 300 karabinów zbuntowanych żołnierzy .Oddziały pościgowe lWP straciły 2 zabitych i kilku rannych nie są mi znane straty radzieckie.

Taki był finał największej ze zbrojnych prób forsowania pojałtańskiej granicy wschodniej Polski-zarazem największej chyba próby zbrojnego sforsowania granicy państwowej ZSRR w okresie 1945-1968.....

Czy wiecie coś więcej o tym mało znanym acz spektakularnym wydarzeniu?

Edytowane 4 Marzec 2010 przez Wolf

[Wolf]

Nikt nic o tym nie wie?

[Don Pedrosso]

Oto co znalazłem:

W marcu 1945 r. na Polesiu miał miejsce znaczący akt polskiego oporu, niezwiązany jednak ze strukturami Okręgi Poleskiego AK. 2 marca 1945 r. kwaterujący pod Radzyniem Podlaskim batalion zapasowy 30 pp, złożony w znacznej części z byłych żołnierzy AK z rejonu Nieświeża i Baranowicz, zbiegł do lasu. Nie mogąc skontaktować się z miejscowym podziemiem, batalion po kilku starciach z polskimi i sowieckimi siłami bezpieczeństwa przekroczył Bug i zdecydował przedzierać się przez Polesie w rejon zamieszkania większości żołnierzy - na południowo-wschodnią Nowogródczyznę. Został osaczony przez Wojska Wewnętrzne NKWD i podczas operacji w dniach 7-10 marca 1945 r. całkowicie rozbity (poległo 31 żołnierzy, 10 utonęło w bagnach, 215 ujęto).

Za: Redaktor naczelny Rafał Wnuk, Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956, s. 25.

I mamy pewne nieścisłości między tym co Ty napisałeś i co ja, poczynając od samego początku buntu, przez ilość aresztowanych, kończąc na akcji pacyfikacyjnej. Wolfie znasz może jakieś nazwiska osób biorących udział w tej akcji (mam na myśli osoby zbuntowane)? Łatwiej byłoby coś znaleźć. Ponadto, czy mógłbyś podać źródło z którego korzystałeś?

[Wolf]

Oto co znalazłem:

W marcu 1945 r. na Polesiu miał miejsce znaczący akt polskiego oporu, niezwiązany jednak ze strukturami Okręgi Poleskiego AK. 2 marca 1945 r. kwaterujący pod Radzyniem Podlaskim batalion zapasowy 30 pp, złożony w znacznej części z byłych żołnierzy AK z rejonu Nieświeża i Baranowicz, zbiegł do lasu. Nie mogąc skontaktować się z miejscowym podziemiem, batalion po kilku starciach z polskimi i sowieckimi siłami bezpieczeństwa przekroczył Bug i zdecydował przedzierać się przez Polesie w rejon zamieszkania większości żołnierzy - na południowo-wschodnią Nowogródczyznę. Został osaczony przez Wojska Wewnętrzne NKWD i podczas operacji w dniach 7-10 marca 1945 r. całkowicie rozbity (poległo 31 żołnierzy, 10 utonęło w bagnach, 215 ujęto).

Za: Redaktor naczelny Rafał Wnuk, Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956, s. 25.

I mamy pewne nieścisłości między tym co Ty napisałeś i co ja, poczynając od samego początku buntu, przez ilość aresztowanych, kończąc na akcji pacyfikacyjnej. Wolfie znasz może jakieś nazwiska osób biorących udział w tej akcji (mam na myśli osoby zbuntowane)? Łatwiej byłoby coś znaleźć. Ponadto, czy mógłbyś podać źródło z którego korzystałeś?

Że to był batalion zapasowy WP to się zgadza.2 marca prawdopodobne -(czytałem 3 raporty/relacje są dwie daty w tym w 2 razy-2 marca ).Wnuk nic nie pisze o zabiciu dowódcy batalionu i oficerów radzieckich. Tak jak i o rozbitym przez dezerterów w drodze nad Bug posterunku MO skąd zabrano broń m.in 2 erkaemy . Radzyń Podlaski leży w województwie lubelskim a nie poleskim do Bugu/granicy jest stamtąd spory kawałek zaś zasadnicza część grupy została rozbita jeszcze w lubelskim(w rejonie przepraw) a żołnierze ,którzy przekroczyli Bug-zabici/wyłapani już następnego dnia po przeprawie . Liczba dezerterów pierwotnie wynosiła około 380.W obławie na nich brały udział nie tylko Wojska Wewnętrzne NKWD(z czołgiem i samochodami pancernymi ) ale i pogranicznicy oraz oddział lWP w sile dwustu żołnierzy (które to lWP w starciach miało straty bojowe ).A korzystałem głównie z raportów radzieckich zawartych w opracowaniu P.Aptiekara Wojska Wewnętrzne NKWD przeciw polskiemu podziemiu Rosyjskiego Państwowego Archiwum Wojskowego określających m.in straty zbuntowanych na 285 zabitych lub ujętych i czas operacji/starć zbrojnych nad Bugiem na 6-8 marca a w mniejszym stopniu z książki generała Tadeusza Walichnowskiego,"U zródeł walk z podziemiem reakcyjnym w Polsce"który szereg spraw(zabicie dowódcy i oficerów radzieckich,przebijanie się grupy w błota pińskie,dokładny skład obławy)przemilczał oraz podał wyższą niż w radzieckich meldunkach liczbę strat dezerterów .

Edytowane 14 Marzec 2010 przez Wolf

[1234]

Chyba to nie to, ale trafiłem przypadkiem na wspominki dowódcy kompanii czy plutonu w LWP, b. akowca, który pisał, że miał przeprowadzić kompanię przez Cyców do Włodawy w 3 dni, ale dostał rozkaz "z lasu", żeby dać nogę i pierwszego dnia połowa plutonu zwiała, drugiej nocy reszta. Facet poszedł w końcu do tej Włodawy, powołując się na chorą nogę /faktycznie miał w kiepskim stanie/, że przez to nie dotarł na miejsce. Pisane to jest dość chaotycznie, bez dat i prawie bez miejscowości. A, gostek nazywał się Andrzej Dolecki.