Roman Różyński

Liczenie na cudzą pomoc to utopia większa od komunizmu. To już wina francuskiego dowództwa. Błędy popełnione przez Francuzów to żadne wytłumaczenie błędów Rydza.

Nie do końca poparł, zdradził w najważniejszym momencie. Dodam że odwrót z Litwy i Wołynia bardzo przypominał odwrót polski w 1920 roku. Zdrada króla spowodowała w późniejszej perspektywie osłabienie sił polskich o blisko 20 000 ludzi.

Hoppe z kolei podaje aż 16 chorągwi husarskich, tylko nie wiem na jakiej podstawie. Jest też u niego opis starcia ale słabo u mnie z niemieckim. Liczebność ludzi na oddział próbowałem określić tylko szacunkowo, co chyba było widać.

To chyba nieprawda. Słyszałem coś o 16 lub 17 wiecznych pieprzniczkach.

Jednym ruchem może i nie ale dobrych sytuacji do zmiany sytuacji na naszą korzyść było więcej-jeszcze co najmniej dwie: Po Racławicach mógł ścigać Denisowa. Pod Maciejowice mógł zabrać większe siły co przesądzałoby losy sił Fersena. Ale w momencie zawiązania konfederacji siły rosyjskie w Polsce to jakieś 23000, resztę wiązała Turcja. Dawało to duże szanse. Jak duże-zdrajca nawet nie sprawdził.

Na dodatek mógł mieć informacje od brata, który wedle jego kroniki zginął pod Trzcianą. Pod Górznem miało być 15 rot husarii, 20 kozackich, 6 rajtarskich, 6 dragońskich i 6 pieszych. Jak 2000 podzielimy na te 53 jednostki to wyjdzie nam prawie 40 na oddział. Pytanie czy nie zebrały się np 3000. Wtedy dostaniemy już 60 konii na oddział i w 5 chorągwiach znajdzie się 300 konii. Sprawę by rozwiązywało lub ułatwiało inne źródło albo malowidło, które jest gdzieś w Szwecji.

Sporo jest w źródłach do powstania styczniowego ale z nich obliczymy jedynie przeciętną szybkostrzelność oddziałów a nie maksymalną. Jak byłem w temacie nigdy nie wyszło mi więcej niż 20 wystrzeleń na strzelca na godzinę, zwykle niewiele ponad 10.

Po naszej stronie na pewno, bo przed walką amunicji nie było i dopiero co dowieziono 15 000 pocisków na jakiś 1000 lub więcej strzelców. Co do Rosjan raczej nie oszczędzali, bo starali się nasze przeważające znacznie siły utrzymać na dystans. Spowalniać ich mogło krycie się części żołnierzy w przydrożnym rowie/rowach. Zresztą to nie jedyna wymiana ogniowa o której wiem i ta (od strony wroga) była jedną z gwałtowniejszych. Niestety ostatnio bawię się w analizę obrazu Boguszewicza którego skany wreszcie ktoś umieścił na necie i powstanie styczniowe na tym cierpi-jak wrócę do tematu to dodam nowe informacje. Może trzeba było zapytać jak zabili aż 300

Pokazuje też jak jeden ze skwadronów centrum atakuje prawą flankę naszego lewego skrzydła. Nie stało nieruchomo tylko cofnęło się w efekcie ostrzału źle ustawionych dział. I dlaczego bzdura - zdarzały się takie przypadki-choćby pod Szczekocinami. Zakładam więc że i tu namieszali i atak ten nie nastąpił. Z mapki wynika że to Szwedzi przypuścili tu atak - pytanie kiedy: czy zanim te chorągwie uszły przykładem lewoskrzydłowych czy nieco wcześniej.

Więc i te 300 wygląda wątpliwie - od 4000 kul - coś za dużo. Może tylu z tego ostrzelanego oddziału padło w całej bitwie lub od salw piechoty, artylerii i w walce wręcz razem. 300 od samego ognia może być interpretacją autora.

Mam pomysł jak wyjaśnić rozbieżność między Piaseckim a podanym przez Biernackiego scenariuszem walki. Otórz Piasecki pisał że oprócz tych chorągwi co się potkały reszta już na początku bitwy cofnęła się pod ogniem szwedzkich i własnych dział . Walka mogła przebiegać następująco: 1.Po szwedzkiej akcji oskrzydlającej na lewe skrzydło ruszyło 5 chorągwi husarskich i 4 lekkie. 2.Odziały te starły się 3 lub 4 razy ze skwadronami Streifa i Wrangla, jednocześnie centrum polskie zmieszało się pod niespodziewanym ogniem własnych dział i cofnęło. 3.Na ten widok margraf reński uderzył na skrzydło walczących ze Streifem i Wranglem oddziałów zmuszając je do ucieczki. 4.Posłane 6 rot husarkich z centrum nie zdążyło ze wsparciem i chociąż oddziały te szły do ataku widząc ucieczkę walczących dotąd chorągwi zawróciły i także uszły. Oprócz Piaseckiego na taki przebieg walki wskazuje też mapa tej bitwy z SK gdzie nie widać by jakieś oddziały z polskiego centrum zaangażowały się w walkę. Co do różnic liczebności grupy walczącej - jedna z tych 5 chor. husarkich to mogła być rota arkebuzerska, która jak pisałeś cofnęła się pod ogniem piechoty - może Klitzinga ? Większy problem mam z różnicą w liczbie chor. kozackich 3 czy 4 i nie wiem co z nią zrobić

Aż wszyscy żołnierze w odziale wystrzelą raz

Pod Żyżynem piechota rosyjska została otoczona na drodze przebiegającej przez las i starała się odstrzelać naszych, którzy stojąc za drzewami strzelali jeszcze wolniej tak że w te 3 godziny wystrzelali po 15 pocisków na strzelca. Pod Małogoszczą piechota ros. stała w polu, nasza-Grudzińskiego także. Drugi batalion-Czachowskiego ostrzeliwał wroga z lasu, nieco od skrzydła. A więc kolejka salw co 2-3 minuty, tak jak przypuszczałem. W takim razie muszę poprawić się: nie 2-4 kolejki salw w te 10 minut a 3-5. No chyba że strzelano szeregami, a nie plutonami-to byłaby cenna informacja.

Źródła mówią o zużytej amunicji, strzelaninie i czasie a nie o natężeniu ognia. Nie widzę jednak powodu dla którego żołnierze mieliby strzelać z maksymalną szybkostrzelnością: 1. szybko by się zmęczyli, 2. karabiny by się zagrzały. Zresztą żołnierze nie strzelali tak szybko jak mogli ale według systemu prowadzenia ognia na komendę. Sposób prowadzenia ognia przez muszkieterów znasz, jak wyglądał ogień rotowy podałem, był jeszcze popularny system plutonowy ale nie pamiętam na czym polegał. Chyba tylko przy odpieraniu bezpośredniego ataku strzelało się 1 lub kilkoma szeregami naraz.

Pod Żyżynem nic nie wiadomo o zapasie amunicji prócz osobistego, nie wiadomo też o przerwach ogniowych, pod Małogoszczą mogło być inaczej ale nie ma relacji o uzupełnianiu amunicji.

Wziąłem parę przykładów z powstania styczniowego. Zacznijmy od tego że piechór rosyjski zwykle zabierał ze sobą 60 pocisków. Pod Małogoszczą w bitwie trwającej 4 godziny pierwsza wchodząca do boju jednostka rosyjska- 1 komp.strzelców pułku mohylewskiego wystrzelała 12 000 pocisków a więc cały zapas, ale przynajmniej od 10 do 12 lub13 strzelała bez przemieszczania się, a jeszcze o 13 miała ostrzelać atakującą kawalerię polską. Pod Żyżynem Rosjanie wystrzelali się po 3 godzinach strzelaniny i podjęli częściowo udaną próbę przebicia. Znam przykład trwającej 5 godzin strzelaniny po której powstańcy się wystrzelali a Rosjanie nie - jedna z walk w lasach kujawskich - pewnie ze względu na las strzelali żadziej. Jest więcej przykładów które to obrazują - zresztą piechota rosyjska prowadziła ogień rotowy tj strzelały kolejne rzędy których zwykle było 60 w rocie.

Z tym szerzeniem się haseł targowickich sporo przesadziłeś - nastąpiło to po akcesie króla do targowicy. Wcześniej wskutek tego doszło do kapitulacji Nieświeża z 1000- osobowym garnizonem i nic ponadto. Popraw mnie jeśli się mylę. Prawdopodobnie dużo - przeanalizuj zwłaszcza możliwości Kościuszki po insurekcji warszawskiej i wsparciu sił Kościuszki przez Grocholskiego. Gdyby wsparł konfederatów w momencie przyłączenia się Turcji do wojny i nakazał zaciąg nowych oddziałow mogłoby nie dojść do I rozbioru, gdyby wsparł ich na samym początku szanse byłyby jeszcze większe. Zanim Rosjanie się uporali z Turcją minęło sporo czasu.

Nie wiedziałem ,że mogło być gorzej - i co niby zrobił Rydz że gorzej nie było? Powyżej pisałem dlaczego koncepcja ma średni sens - powtarzać się jest niecelowe. Że niby Hitler mógł się zatrzymać i zagarnąć to co zajął - więc lepiej żeby rozbił całą armię i zniszczył nasze państwo? Z okrojonym państwem da się poprawić stan armii. Gdy ta jest rozbita i państwo pod okupacją niewiele da się zrobić.

Podałem jak w oryginale - powstańcy w ten sposób zwykle określali sztucery. Byłaby to niespotykana skuteczność jeśli strzelało 2000 ludzi, czy owe "Sto dni" to relacja z epoki czy jakieś opracowanie - jeśli to drugie to od razu można odrzucić, nigdy nie spotkałem się z opisem tak niesamowitej skuteczności. Owszem - gdy pisano o krokach nie zawsze wiadomo czy chodziło o pojedyncze czy podwójne. Piechota w 19 - tym wieku i 17-tym także oddawała kolejkę salw przeciętnie co 3 minuty, a czasem rzadziej, rzadko częściej, nie widzę więc powodu dla którego tu miałoby być inaczej. Te 10 minut starczało na oddanie 2-4 salw.

To akurat nie jest wielki problem - relacja mówi o sztućcach belgijskich, ci którzy ich nie mieli mogli mieć karabiny austriackie, jak będę znów zajmował się tym starciem to zapodam cytaty. Niestety źródła do powstania w gub. radomskiej są w internecie dość skąpe a ostatnio nie odwiedzam biblioteki PAN. W każdym razie mieli wojskowe karabiny i nie mieli za sobą przeszkolenia strzeleckiego, bo nie starczyło na nie czasu. Obojętne jest zresztą czy broń jest gładkolufowa czy gwintowana - żołnierze i tak nigdy nie trafiają (z wyjątkiem dobrych snajperów), trafienia to kwestia statystyki - dlatego szarże kawaleryjskie straciły sens dopiero po upowszechnieniu karabinów repetowanych i maszynowych.

Wystarczyłoby gdyby Kościuszko był dobrym wodzem znającym historię polskiej sztuki wojennej i moglibyśmy się obronić chociaż przed 3 rozbiorem, by uniknąć 2-ego król nie mógłby być zdrajcą, a 1-go - król musiałby przystąpić do Barzan i nie zdradzić.

Parę kolejnych przykładów na fałsz tego twierdzenia: 8 maja pod Rychłocicami Oxiński w 900 ludzi stoczył walkę z 4 rotami i sotnią, walka była nierozstrzygnięta, w 1,5 godzinnej strzelaninie nasi w polu stojąc stracili 28 zab. i ran. z czego: przez pół godziny strzelcy strzelali się z 2 rotami tracąc 10 zab. i c. ran, kilkunastu miało paść gdy Rosjanie odparli ogniem kontratak przeprowadzony przez strzelców i 3 kolumny kosynierów. 30 września pod Mełchowem Polacy w sile ok 250 strzelców stojąc na skraju lasu odparli ogniem kilka ataków stojącej naprzeciw nich piechoty, w każdym wedle naszej relacji (pewnie przesadzonej) miało paść po kilkunastu Moskali, a ogień otwierano z 40 kroków - podobnie jak pod Komorowem. 21 września pod Rogienicami dobrze wyszkolona kompania piechoty powstańczej w sile ok. 100 ludzi ostrzelała z zasadzki 50 lub 100 kozaków kładąc 6 zabitych i 1 raniąc.

I co z tego wynikało - niewiele. Służę przykładem: Pod Górami 18 czerwca 1863 roku jazda powstańcza Bończy (ok.300 konii w 4 szwadronach) zaatakowała piechotę rosyjską. Doszło do 3 szarż z których przynajmniej jedna została zatrzymana ogniem. Na pewno doszło do walki wręcz z kozakami w sile ok 100 konii, a wedle jednej relacji równierz do walki z piechotą (Mazaraki). Po walce nastąpił pościg za naszymi. Piechota ros. w tej potyczce to 2 roty (ok. 400 ludzi). Nasze straty to 6 zabitych i kilkunastu rannych ( Mazaraki pisze z dłuższej perspektywy czasu o 3 zabitych i 37 rannych -ale sprzeczność może być tylko pozorna :sposród rannych umarł np. dowódca, mogło 2 innych, 20 spośród rannych mogło mieć lekkie obrażenia, nie eliminujące ich z walki). Pod Salichą 26 maja 1863 roku Różycki w 120 koni natarł od czoła na 3 roty piechoty moskiewskiej wspierane przez sotnię kozaków. Piechota stała w 6 czworobokach, jazda pol. atakowała w 2 szwadronach. 2 kolejne ze 120 konii uderzyły z lasu na prawe skrzydło i tyły piechoty. Bitwa miała trwać co najmniej pół godziny więc pewnie nie skończyło się na jednej szarży. Rosjanie zostali rozgromieni - mieli stracić 200 ludzi , nasi stracili 12 zab. i 21 rannych, z tego część na pewno w walce wręcz. dobry kawał - może podasz przykład z jakiejś bitwy gdzie uzyskano taką celność.

Trudno się nie zgodzić. Wódz odpowiada za klęskę. Nie miał go na pewno Śmigły - skąd ten defetyzm ? Weż kampanię Poniatowskiego z 1809 roku i zobaczysz że, na wojnie mało jest rzeczy niemożliwych.

Tego nie jestem pewien - dawno nie miałem w ręku tej relacji i nawet nie pamiętam jej tytułu. Relacja mówi - kilka lub 3-4 - nie jestem pewien. Tego relacja nie podaje, ale póżniej dragonii ci wzięli udział w pościgu za powstańcami, nie ma też żródła pol. które podkreślałoby ich straty - nie znam raportu rosyjskiego. Jak trafię znów na żródło to dodam informacje. W każdym razie duże straty na pewno nie były przyczyną powstrzymania szarży - czytając relacje z powstania nigdzie nie zauważyłem by kawaleria ponosiła duże straty od ognia. Może huk był przyczyną i słabe morale kawalerii rosyjskiej - norma dopóki nasi nie uciekali. Czy mógłbyś opisać tę akcję.