Furiusz

Bardziej od strony techniczno teoretycznej - Drewno archeologiczne. Badania i konserwacja, pod red. L. Babiński, Biskupin 1999

Dla zainteresowanych wojskowością, M. Zdravka, Grobovi ilirskieh ratnika iz Kocnja, "Glasnik zemaliskog muzeja u sarajevu" t.14 91959), s.87-102 to pochówek ciałopalny, bogaty wojownika iliryjskiego, datowanego na połowę V wieku aC. Mamy tu hełm typu iliryjskiego wykonany z brazu, dwa mniejsze groty broni drzewcowej, zapewne oszczepy i jeden większy, smukły z środkowym żeberkiem grot broni drzewcowej. Do tego krzesiwa, brzytwy, zapinki etc.

Temat się rozszerza nie tylko o zabytki z uchwytami zoomorficznymi ale także o zabytki w kształcie zwierząt lub dekorowane motywami zoomorficznymi. J. Rudzińska-Nowak, Zoomorficzna plastyka figuralna z cmentarzysk kultury przeworskiej [w:] Zwierzę jako sacrum w pradziejach i starożytności, pod red. L. kostuch, K. Ryszewska, kielce 2006, s. 11-26 oto zbiera kilka naczyń z uchwytami zoomorficznymi czasami to jednak dośc naciagane. Naciągane jest też szukanie analogii w świecie scytyjsko-sarmackim bo tam takie uchwyty mają łby skierowane w stronę wylewu a w naszym przypadku w odwrotnym kierunku, są skierowane, od wylewu na zewnątrz. Do tego ciekawostką jest to, że mamy oto naczynia w kształcie głów koguta odkryte na cmentarzysku w Opatowie i na osadzie w Jakuszowicach. Autorka szuka analogii w strefie Noricum i Recji gdzie w grobach są liczne terakotowe figurki kogutów o znaczeniu symbolicznym związane z eschatologią. Znów moim zdaniem propozycja ciekawa ale trzeba by jeszcze wyjasnić skąd się wzieła zmiana formy z figurki na naczynie i czemu tak się stało?

Do usunięcia odnosi się do drugiego postu Bruno nie do wątku. Najpewniej zdarzył mu się dubel.

Z. Subic, Epigrafske najdobe v Ptuju im Obmocju v letih 1965-1966, "Arheoloski Vestnik" (Ljubljana), t.18 (1967), s.187-190 kamień użyty do wyrycia inskrypcji nagrobnej niejakiego Flavii Hermadienis sprowadzono do Ptuju z okolic miejscowości Pohroje w północnej Słowenii a więc całkiem blisko.

W odniesieniu do tematu o pochówkach osób starszych w kulturze przeworskiej wpadłem na pomysł by porównać te dane do sytuacji z cmentarzysk z terenów dzisiejszych Niemiec - chodzi o stanowiska jastorfskie i ugrupowań powstałych na bazie tejże kultury. Pierwszy wpis umieściłem w temacie o kulturze jastorfkiej, tu będę wrzucał następne dane jakie znajdę. Inna sprawa, że wypadałoby sprawdzić jak wygląda to w przypadku kultury wielbarskiej i oksywskiej. W każdym razie tamat rozwojowy.

W sumie nieco nie na temat ale takie memento by znać ograniczenia metod antropologicznych określania wieku, które, warto nadmienić ciągle się rozwijaja. Otóż na polu w Sencur w Słowenii odkryto sarkofag marmurowy, dość prosty ale z inskrypcją która głosi, że pochowany tu zmarły żył lat 45. Określenie antropologiczne zas mówi o ok 40 latach. A. Volic, Rimskodobna najdoba v sencurja pre Kranju, "Arheoloski Vestnik" (Ljubljana), t.18 (1967), s.195-200

Z. Subic, Epigrafske najdobe v Ptuju in Obmocju v letih 1965-1966, "Arheoloski Vestnik" (Ljubljana), t.18 (1967), s.187-190 mamy tu fragment płyty reliefowej z przedstawieniem, dośc niewyraźnym Mitry i inskrypcję spod tego reliefu, a w zasadzie jej fragment który głosi Deo Invicto Mithrae A[-] et Avrelivs V [-].

J. Klemenc, Starokrescanska svetisca v Slovenij, "Arheoloski Vestnik" (Ljubljana), t.18 (1967), s.111-134 o odkryciu małej świątyni chrześcijańskie w Ptuju powstałej w połowie IV wieku AD, z mozaikami podłogowymi, oblatinarium i dwoma metalowymi ozdobami w formie chrystogramów (greckich). Kościół w planie kwadratowy, potem dobudowano dwie apsydy.

Jeśli reszta informacji tam zawartych jest równej jakości to radziłbym na nim zbytnio nie polegać. Zacznijmy może od tego, że ilość źródeł pisanych jakimi dysponujemy dla kultu Mitry w świecie rzymskim jest bardzo niewielka i żadne nie daje jakiejś ciągłej opowieści o jego losach czy charakterze jego kultu. Większość tego co mamy to przedstawienia ikonograficzne. Nie jest prawdą, że z ciała Mitry powstać miały wszystkie zwierzęta - jest to tym bardziej absurdalne, że jednym z podstawowych elementów kultu było tauroktonos czyli ofiara z byka. Zawsze jest ona w centrum ikonografii mitreów. Z tego powodu trudno uważać by z jego ciała powstały wszystkie zwierzęta skoro przynajmniej jedno istniało wcześniej - ów byk. Druga sprawa owe narodziny 25 grudnia. Jest to popularny mit, zwłaszcza w środowiskach ateizujących i lewicujących mający tyle wspólnego z prawdą co lew z lataniem. Jedyne co wiemy na pewno to to, że narodzić miał się ze skały. Nic ale to nic nie wiemy o dacie jego narodzin.

Przeczytałem bardzo fajny tekst M. Shenkar, Yosef bar El'asa Artaka and elusive Jewish Diaspora of pre-Islamic Iran and Central Asia [w:] Journal of Jewish Studies t.65, z1 2014, p. 52-76 Autor zajmuje się tutaj dowodami na obecność, w omawianym czasie w Iranie i Azji Centralnej, Żydów. Dla państwa Sasanidzkiego jest znacznie prościej i więcej danych natomiast mnie zaciekawiły trzy argumenty które można odnieść do czasów nieco starszych. Pierwszym jest tytułowy Józef syn El'asa o przydomku Artaka. Na Wzgórzu Oliwnym odkryto w jednej z grot ossuarium inskrybowane jego imieniem. Ciekawy jest tu przydomek gdyż jak uważa autor tekstu wywodzić go należy do miejsca. Miejsca zwane 'rtwk ( od czego mielibyśmy Artaka) znane są z dokumentów pisanych z Baktrii i okolic Starej Nisy. Mielibyśmy więc przykład Żyda który powrócił do Ziemi Świętej ale któremu pozostał już w nowym miejscu przydomek określający jego pochodzenie geograficzne. Drugi przykład to odkryte w Bayam Ali (nieopodal Merv) w Turkmenistanie, w naosie inne ossuarium żydowskie z imieniem Józef syn Y'akov. Trzeba jednak pamiętać, że naos ten mieścił ponad 1000 pochówków i najprawdopodobniej służył także reszcie lokalnej wspólnoty. W samej zaś Merv odkryto też ostrakon który głosił, ze naczynie to należało do Pakura syna Josy - choć sam Josa może być tez i chrześcijaninem. Równie ciekawym zabytkiem, choć znacznie młodszym jest odkryta w północnym Pakistanie, nad Indusem, przez misje Niemiecko-Pakistańską inskrypcja zapisana po hebrajsku i datowana typem pisma na IX wiek AD. Oczywiście zapraszam do dyskusji i dzielenia się wiedzą. PS. temat chciałem niejako zadedykować Lancasterowi o którym wiem, że jest zainteresowany tego typu tematyką

Niestety zbyt mała wiedza w tym temacie sprawiła, że nie pokusiłem się o stworzenie tematu na blogu. Może w przyszłości, a może u Ciebie na blogu?

A dało się je utrzymać? No i co z nich Rzymianie by mieli?

Skądś Ty to wytrzasnął? Bzdura - w tradycji wedyjskiej nie ma ani słowa o tym kiedy Mitra miał się narodzić, on po prostu był. Tradycja rzymska nie podaje kiedy miał się narodzić. Skąd więc ów 25 grudnia? Kolejny raz - skąd taka informacja. Błędna zresztą i ponownie modelowana na wzór chrześcijański. Bo nie dopuszczano kobiet. To rys jeszcze perski gdzie Mitra związany był z męskimi "fratriami".

Kolejny cios w polskie czytelnictwo: Biblioteki będą płacić za wypożyczanie książek. O zmianie pierwsze informacje pojawiły się jeszcze w 2013 roku. Szkoda, że nic nie zrobiono bo w sumie o większą głupotę trudno, biblioteki i tak powstają i są utrzymywane z naszych podatków. No cóż tak bywa. Głos z drugiej stronie o sprawiedliwości: można przeczytać tu..

Kamyczek do dyskusji Polska rozwijała się szybciej poza UE z tego co kojarzę doktorant na UŚ od lat związany z NCzas ale opinia chyba warta przytoczenia, nie wiem tylko czy w pełni sensowna. Zwłaszcza gdy pan odnosi się do wzrostu PKB - tak się stało, że mamy ostatnio spory światowy krach gospodarczy. No ale może warto całość rozszerzyć.

P. Pourshariati, New Vistas on the History of Iranian Jewry in Late Antiquity: Patterns of Jewish Settlement in Iran [w:] The Jews of Iran: The History, Religion and Culture of a Community in the Islamic World, pod red. H.M. Sarshar, Londyn 2014, s.1-35 dostępne na googlebooks i academia.edu, dla zainteresowanych ta tematyką.

S. Yatsenko, Yuezhi on Bactrian Embroidery from Textiles Found at Noyon uul, Mongolia, "The Silk Road" t.10 (2012), s.39-48. O kuszańskich produktach tekstylnych odkrytych w północnej Mongolii na których ukazano kilka interesujących scen figuralnych. Tekst dostępny w internecie.

S. Yatsenko, Yuezhi on Bactrian Embroidery from Textiles Found at Noyon uul, Mongolia, "The Silk Road" t.10 (2012), s.39-48. Z czystym sercem polecam każdemu zainteresowanemu, nie tylko ze względu na opis niesamowitego znaleziska jakim są fragmenty tekstyliów odkryte w tym mongolskim grobowcu, nie tylko ze względu na to co te tekstylia przedstawiają. Oto bowiem na tekstyliach widać wpływy greckie co nie dziwi zważywszy na to, że jest to produkt kuszański z okolic przełomu er. Ciekawe jest to, że my znamy taki strój, pochodzi on z Sampula w chińskiej prowincji Xinjiang gdzie w grobie pochowano, jak się wydaje, kuszańskiego kupca.

M. Steber, Tierknochefunde vom Takht-i Suleiman in der iranischen Provinz Azerbaidjan (Grabungen 1970-78), Monachium 1986 Rozpiska wygląda tak gatunek - faza II - faza III Koń - 7 - 24 Osioł - 12 - 30 Koniowate - 6 - 52 Bydło - 365 - 629 Owce - 171 - 251 Owce/kozy - 2198 - 1164 Koza - 618 - 191 Wielbłąd - 3 - 4 Świnia - 53 - 7 Pies - 5 - 6 Kot - 4 - 0 Jeleń - 4 - 16 Dzika owca - 0 - 3 Lis - 0 - 1 Zając - 1 - 0 Kura domowa - 48 - 20 Góropatwa skalna - 2 - 1 Żółw - 7 - 0 Nieokreślone - 242 - 264 razem - 3746 - 2663 Zwraca uwagę, że im młodsze konie tym wyższe nawet ponad 150 cm w kłębie. Wiek uboju owiec i kóz wskazuje, że była to hodowla głownie mięsna w obu fazach. Bydło w fazie 2 hodowla na mleko a w fazie 3 hodowla nastawiona na mięso. Bydło jest bardzo różnorodne od 99.8 cm w kłebie do 143.6 cm. Faza 2 odpowiada okresowi partyjskiemu i sasanidzkiemu a faza 3 to okres VII-X wiek AD.

M. Mashkour, Sh. Sheiki, A. Hozhabri, Hegmataneh Faunal Remains; a Brief Insight into the Parthian Archaeozoology, ale tekst niestety umieszczony w czasopiśmie którego tytułu nie potrafię odczytać. Tepe Hegmataneh czy samo Hegmataneh autorzy określają mianem obozu wojskowego z czasów partyjskich. Kolekcja osteologiczna pochodzi z dwóch miejsc locus 177: Bydło 54 owca 2 koza 2 owca/koza 14 koniowate 55 psowate 1 duży ssak 14 locus 247 bydło 11 owca 2 koza 4 owca/koza 31 koniowate 20 świnia 1 duży ssak 27 mały ssak 1 Bydło było raczej niewielkie natomiast ciekawostka jest, że mamy tu konie, osły i muły. Badania metodą Daviesa.

Dodaj jeszcze Tomaszu, że w czasach niżu demograficznego w coraz mniejszym stopniu ten ciąg jest prawdziwy.

Platon, Cratylus 404c podaje, że imię to pochodzi od erate - kochać bo Dzeus ją kochał (choć miał problemy z wiernością). Zgadzało by sie to z tym, że w piśmie linearnym B występuje jako e-ra. Plutarch miał inny pomysł ale nie mogę go znaleźć.

Imprezowa mapa JarKacza

J. Filonik, Bunt i buntownicy w tragedii greckiej, Warszawa 2011 książkę nabyłem na dniach IFK UW za przysłowiowe parę groszy. Praca jest dość krótka - liczy sobie 70 stron właściwego tekstu ale przedstawia ciekawe podejście nie tyle do natury samego buntu w antycznej Grecji (bo akurat ta tematyka jest mocno na uboczu zainteresowań autora) ale bunt w kontekście ateńskiej demokracji. Bunt jako wyraz sprzeciwu wobec władzy tyrańskiej i próba przedstawienia demokracji jako najlepszej z możliwości. W tym kierunku autor szukał i znajduje dużo wspólnych elementów z propagandą ateńską. Mam jednak pewne wrażenie, że można by poszukać w innym kierunku - mianowicie wizerunku, tudzież ideału mędrca. czy Prometeusz Ajschylosa czy Antygona Sofoklesa odwołują się nie tylko do sprzeciwu wobec władzy niesprawiedliwej ale i do wiecznych niezmiennych praw (u Prometeusza jest to choćby eter), coś co odpowiada ideałowi mędrca który odrzuca zaloty władzy tyrańskiej i odrzuca wręcz z nią kontakt - szerzej M. Kurpios, Konstytutywne cechy życia filozoficznego na podstawie Żywotów i poglądów słynnych filozofów Diogenesa Laertiosa. Próba interpretacji, "ΣΧΟΛΗ" t.7 (2012). Być może coś jest na rzeczy zważywszy na to, że to wtedy rodzi się ideał mędrca-filozofa.