Semper

Spotkanie z autorką książki odbędzie się 21 lutego 2014 (piątek) o godz. 18 w Warszawie w klubie SZPULKA CAFE (Plac Trzech Krzyży 18). Wstęp wolny!

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej tom XLVIII Pod red. Andrzeja Nowaka i Daniela Boćkowskiego Rocznik poświęcony historii XIX i XX wieku Rosji, państw bałtyckich, Ukrainy, Białorusi, Bałkanów, Państw Bałtyckich, Węgier, Czech i Słowacji. Autorzy polscy i zagraniczni. ISSN 1230-5057 Format B5, s. 419. ilustr., fot., mapy, streszczenia ang. i ros. Spis treści Studia Aleksandra Julia Leinwand, Rosja w propagandzie polskich powstań narodowych 1768-1864. Wybrane zagadnienia Hanna Marczewska‑Zagdańska, Stosunki amerykańsko‑rosyjskie w okresie wojny secesyjnej (1861‑1865) Łukasz Chimiak, Z dziejów polskiej mniejszości w Bośni. Życie i działalność Wiktora i Artura Burdów Joanna Gierowska‑Kałłaur, „Białorusini” czy „Moskale”? Ludność miejscowa Białej Rusi w świetle raportów emisariuszy Straży Kresowej Okręgu Brzesko‑Grodzieńskiego Bartłomiej Rusin, Lewis Namier a kwestia ,,linii Curzona’’ i kształtowania się polskiej granicy wschodniej po I wojnie światowej Macej Górny, „Futurystyczna geografia”. Rola geografów w kształtowaniu granic Europy Środkowo‑Wschodniej i Południowo‑Wschodniej w latach 1914‑1920 Andrzej M. Brzeziński, Oskar Halecki – rzecznik krajów Europy Środkowej i Wschodniej w Komisji Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (1922‑1925) Renata Zawistowska, Ustalenie granicy Węgier z Chorwacją i Serbią po I wojnie światowej Przemysław Adamczewski, Zapis testamentowy Witolda Zglenickiego dla Kasy im. Józefa Mianowskiego Ewa Cytowska, Stany Zjednoczone i Związek Sowiecki, sierpień/wrzesień 1939 – czerwiec 1941 roku. Amerykański bilans zysków i strat współpracy ze Związkiem Sowieckim Ernest Komoński, Ludność polska Wołynia i Galicji Wschodniej wobec mordów ukraińskich w latach 1943‑1944. Antropologia strachu Michał Jerzy Zacharias, Antystalinowska „herezja” w jugosłowiańskiej ortodoksji. Stalin, ZSRS i system sowiecki w poglądach politycznych Milovana Đilasa w latach 1950‑1952 Maciej Skorczewski, Kosowo, mit kosowski i jego recepcja Renata Król‑Mazur, GU(U)AM – od deklaracji po rzeczywistość Paweł Libera, Z dziejów „Buntu Młodych” i „Polityki”. Listy Aleksandra i Adolfa Marii Bocheńskich do Stanisława Łosia (1932‑1939) Krzysztof Langowski, Początki działalności Instytutu Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku (1943‑1956). Część 2 (1951‑1956) Recenzje Barbara Szordykowska, Maria Leskinen, Polaki i finny w rossijskoij naukie wtoroj połowiny XIX wieka, Moskwa: Indrik, 2010, ss 368 Jan Surman, Börries Kuzmany, Brody: Eine galizische Grenzstadt im langen 19. Jahrhundert, Böhlau, Wien – Köln – Weimar, 2012, ss. 406. Tadeusz Epsztein, Zanim przyszła «Pożoga». Dokumenty i materiały dotyczące działalności polityczno‑społecznej Polaków na Podolu w latach 1905‑1910, wstęp, wybór i opracowanie R. Jurkowski, Centrum Badań Europy Wschodniej Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn 2011, ss. 776. Hubert Kuberski, Mark Sołonin, 25 czerwca. Głupota czy agresja?, Dom wydawniczy Rebis, Warszawa 2011, s. 606. Hubert Kuberski, Christian Ingrao, Czarni myśliwi – Brygada Dirlewangera, Wydawnictwo Czarne, Warszawa 2011, s. 301. Ewa Cytowska, Timothy Snyder, Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem i Stalinem, Świat Książki, Warszawa 2011, ss. 544. Audris Žulys, Šarūnas Liekis, 1939: The Year That Changed Everything in Lithuania’s History, Rodopi, Amsterdam‑Nowy Jork 2010, ss. 386. Daniel Boćkowski, Małgorzata Ruchniewicz, Wieś zachodniobiałoruska 1944‑1953. Wybrane aspekty, Wrocław 2011, ss. 480 Witold Gieszczyński, Jan Sobczak, Zmierzch ery Gorbaczowa i triumf Jelcyna. Mój znikający świat… (z „Dziennika moskiewskiego” 1990‑1992), Warszawa 2012, Oficyna Wydawnicza ASPRA‑JR, ss. 845 + 4 karty z fotografiami. In Memoriam Dariusz Matelski, Józef Morzy (10 VIII 1921‑16 X 2011) – badaczowi dziejów EuropyWschodniej Tadeusz Epsztein, Wspomnienie o Janinie Leskiewiczowej (1917‑2012) opis on line

Scotland in Europe / Europe in Scotland Links – Dialogues – Analogies Edited by Aniela Korzeniowska and Izabela Szymańska ISBN 978-83-7507-240-2 Format B5, s. 234, 12 ilustracji, bibliografie, indeks nazwisk This valuable collection of articles, which explores past and present links and exchanges between Scotland and the Continent, makes extremely varied and interesting reading. This is due both to the authors of the different papers and to the editors of the volume who, with a great feeling for the subject, draw us into a constructive dialogue with Scottish culture, interweaving historical, political, cultural, literary, and translational topics. I am sure this will be a book eagerly read by scholars and students from Scottish and English Departments, as well as by those involved in Cultural Studies Ludmiła Gruszewska Blaim (University of Gdańsk) This genuinely interdisciplinary and international col- lection is very much to be welcomed. The diversity of essays – bringing together political, linguistic, literary and sociological analysis from both established and new scholars – makes for a rich combination which not only illuminates Scotland’s situation within Europe but also highlights the historical and cultural dialogue with Europe in the formation of Scotland. Glenda Norquay (Liverpool John Moores University) Over the centuries the links between Scotland and Europe, not to mention the much wider world beyond the European continent, have had a varied history, with Scots emigrating to all corners of the globe and making a significant impact on the countries in which they have settled. At the same time, Scots at home, with their interest in the humanities and science and what lies beyond their own borders have given the world a great deal in discoveries, learning, culture and the arts, at the same time always being ready to learn, borrow from others, and take advantage of what could broaden their own horizons. The Scots in certain periods in the past formed a very significant presence outside their own home country, whereas in Scotland, education, culture and the arts developed and expanded also thanks to what was in constant flux just over their own border as well as further afield, in Europe particularly. Relations between the Scots and the European continent have always interwoven. The latter has always been a visible presence in Scotland whereas the Europeans have also never been indifferent to the Scots. [from Introduction] szczegółowy opis on line Table of Contents Notes on Contributors Aniela Korzeniowska, Izabela Szymańska: Introduction: Scotland and Europe Interwoven Part I. Scotland in Europe Paweł Hanczewski: Scotland in European Politics Waldemar Kowalski: Scotland, the Scottish Diaspora, and the Wider World in Recent Historiography Katarzyna Kłosińska: The Successors of Florence Nightingale. Scottish Women on the World War I Western Front Petra Johana Poncarová: A Tale of a City: Edwin Muir and Prague J. Derrick McClure: Approaches to Translation in Iain Galbraith’s Beredter Norden Part II. Scotland in Poland Marta Crickmar: Scrooges and Smugglers – a Potted History of the Scottish Presence in Poland Joanna Kopaczyk : Scottish Papers in Early Modern Poland: a New Resource for Historical Linguists Katarzyna Gmerek: Scotland in the Eyes of Two Polish Lady Travellers (1790 and 1858) Barry Keane: Poland’s First Stage Adaptations of Arthur Conan Doyle’s Sherlock Holmes Izabela Szymańska: The Image of Scotland in the 1955 Polish Translation of Kidnapped by R. L. Stevenson Aniela Korzeniowska: James Kelman’s Polish 2011 Début with Jak późno było, jak późno (How late it was, how late) and Its Position within the Polish Literary Polysystem Part III. Europe in Scotland Krzysztof Fordoński: Neo-Latin Poetry in Eighteenth-Century Scotland – John Pinkerton Translates Maciej Kazimierz Sarbiewski Stewart Sanderson: ‘The Moon and the Pathetic Fallacy’: Guillaume Apollinaire and the Scottish Renaissance Margery Palmer McCulloch: From MacDiarmid and Morgan to Lochhead and Kay: Bards, Radicals, and the Place of Europe in Modern Scottish Poetry Part IV. Scotland and Europe Barbara Kowalik: Animals as Signs for Societies and Rulers: a Comparison of Robert Henryson and Biernat of Lublin, with Reference to Geoffrey Chaucer Małgorzata Grzegorzewska: English Rose(s) in the Gardens of Early Modern Scottish Poetry Dorota Babilas: Queen Victoria’s (Re)discovery of Scotland Jerzy Jarniewicz: ‘Oh, poet, give me something I can see and touch’. Concrete Poetry in Scotland and Its International Context Name Index

Facets of Scottish Identity (edited by Izabela Szymańska and Aniela Korzeniowska) ISBN 978-83-7507-235-8 Format B5, s. 218, diagramy, bibliografie, indeks nazwisk With globalisation and multiculturalism increasingly influencing modern societies, the issue of identity is gaining new dimensions, and academic research on identity is gaining new momentum. The topic of identity finds its place in a vast array of academic disciplines, including psychology, sociology, ethnology and cultural anthropology, history and political studies, linguistics, literary and cultural studies. The problem of searching for and expressing the identity of individuals and nations surfaces in social and political life, including education, as well as in literature, architecture and the arts. This volume offers a variety of analyses and views concerning Scottish identity. Scotland may be considered one of the most vivid examples of the issue of identity inspiring academic reflection and research from diverse perspectives due to the country's intricate political, social, linguistic and literary history, as well as to its troubled relationships with England and its complex relationships with Europe. [from Introduction] opis on-line Table of Contents Notes on Contributors Izabela Szymańska, Aniela Korzeniowska Introduction: Perspectives on Scottish Identity Part I. Constructions of Scottish Identity Piotr Stalmaszczyk The Linguistic History of Scotland. Focus on Gaelic Alina Doroch Scottish Gaelic as a Medium of Upholding National Identity Katarzyna Kociołek Virtual Identity of Ulster-Scots Michał Mazurkiewicz Sport in Scotland. A Brief Study of a Certain Aspect of Scottishness Monika Izbaner Mr and Mrs Scotland Are Not Dead - Restating Scottishness Part II. Scottish Identity in Literary Discourse Mario Ebest Coming to Terms with the Agony of the Highland Clearances - or Not? An Analysis of Two Novels from the Point of View of Traumatisation Monika Liro The Quest for Norse Roots. Orkneyinga Saga in George Mackay Brown's Novels and Short Stories Dominika Lewandowska Alasdair Gray's 1982, Janine and James Kelman's How late it was, how late as Acts of Literary Resistance Monika Szuba Inside and Outside: Scottishness, Betweenness, and Plurality in Jackie Kay's Poetry Part III. Feminist Reinterpretations of Scottish Identity Ewa Szymańska-Sabala Genre(s) Revisited by Gender. Janice Galloway's Constructive Infusion in Foreign Parts Katarzyna Pisarska Return from the Underworld: the Hero(ine) Journey in Alan Warner's Morvern Callar Glenda Norquay Representations and the Representative: Twentieth Century Explorations of Gender from North East Scotland Part IV. Construals of Scottishness Wojciech Lewandowski Scotsmen versus Englishmen: Ancient Antagonisms as Depicted in a Belgian Comic Book Lucyna Krawczyk-Żywko ‘Werewolves in Kilts': The Not So Steampunked Scotland in Gail Carriger's Parasol Protectorate Series Uwe Zagratzki The Perception of Scotland in Modern Germany Małgorzata Czajka Strangeness and Fear: Decoding the Scottishness of Sandy Stranger Part V. Images of Scotland Sławomir Wącior From Slate to Jupiter - Poetic Patterns of Edwin Morgan's Sonnets from Scotland Paweł Rutkowski Scotland as the Land of Seers: the Scottish Second Sight at the Turn of the Eighteenth Century Andrzej Weseliński The Supernatural in Scottish Folktales Markéta Gregorová Towards a Heteroglot Discourse: Representing Non-Standard Dialects in the Scottish Novel Name Index

Kwartalnik Historyczny Nr 3 (2013) Rocznik CXX Format B5, s. od 421 do 658 SPIS TREŚCI Paweł T. Dobrowolski, Powozem na szafot. Teatry skruchy w osiemnastowiecznym Londynie Jacek Kordel, Austriackie zabiegi o umowę ekstradycyjną z Rzecząpospolitą. 1786-1787 Tomasz Szubert, Kilka faktów z życia Jakuba Szeli Krzysztof Tarka, Zmagania o wolność. Sprawa ucieczki Antoniego Klimowicza w 1954 r. PRZEGLĄDY — POLEMIKI — PROPOZYCJE Tomasz Jurek, W sprawie daty koronacji Wacława II na króla polskiego ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE Szymon Wieczorek, Na manowcach. W związku z nową książką Jarosława Wenty o Gallu Anonimie i jego Kronice Jerzy Dygdała, Dzieje fryderycjańskich Prus w XVIII w., czyli o wyższości absolutyzmu nad szlachecką wolnością * * * M. Ogrin, Ernst Bernheim (1850-1942). Historiker und Wissenschaftspolitiker im Kaiserreich und in der Weimarer Republik — Aleksandra Kuligowska J. Sobiesiak, Od Lechowego Pola (955) do Mediolanu (1158). W służbie monarchów Rzeszy. Relacje czeskich źródeł narracyjnych o wyprawach Przemyślidów — Marzena Matla B. Czwojdrak, Zofia Holszańska. Studium o dworze i roli królowej w późnośredniowiecznej Polsce — Katarzyna Kobendzowska-Grzegórzko F. Kubiaczyk, Między wojną a dyplomacją. Ferdynand Katolicki i polityka zagraniczna Hiszpanii w latach 1492-1516 — Cezary Taracha A. Classen, Early History of the Southwest through the Eyes of German-Speaking Jesuit Missionaries. A Transcultural Experience in the Eighteenth Century — Jerzy Strzelczyk B. Szordykowska, Historia Finlandii — Łukasz Sommer J. Czubaty, Księstwo Warszawskie (1807-1815) — Anna Barańska A. A. Zięba, Lobbing dla Ukrainy w Europie międzywojennej. Ukraińskie Biuro Prasowe w Londynie oraz jego konkurenci polityczni (do roku 1932) — Grzegorz Motyka IN MEMORIAM Helena Chłopocka (4 III 1921–28 IV 2011) — Maria Hłyń Janina Leskiewiczowa (15 IX 1917–7 VII 2012) — Barbara Konarska KOMUNIKATY Nagroda im. Profesora Stanisława Herbsta Konkurs im. Profesora Jerzego Michalskiego na najlepszą recenzję naukową z zakresu historii opis on line

Jan z Ząbkowic (zm. 1446 r.), jeden z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych dominikanów polskich w pierwszej połowie XV wieku, teolog, inkwizytor papieski i reformator. Książka wykracza jednak daleko poza losy i dzieła jednej postaci. Przez pryzmat życia i twórczości Jana można bowiem śledzić najważniejsze problemy nie tylko polskiej prowincji Zakonu Braci Kaznodziejów, ale i całego Kościoła w tym niezwykle burzliwym czasie wielkich soborów powszechnych, dyskusji wokół rosnącego w siłę husytyzmu i kolejnych prób reformy zachodniego chrześcijaństwa. W tym kontekście polecam obszerną monografię: Anna Zajchowska Między uniwersytetem a zakonem Biografia i spuścizna pisarska dominikanina Jana z Ząbkowic († 1446) ISBN 978-83-7507-150-4, format B5, s. 485 Anna Zajchowska (ur. 1980), absolwentka Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim. Autorka licznych publikacji poświęconych różnym aspektom późnośredniowiecznej kultury intelektualnej i religijnej , a zwłaszcza kaznodziejstwu dominikańskiemu. Współpracowała między innymi z Oddziałem Rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej, Uniwersytetem Śląskim, Biblioteką Kolegium Filozoficzno-Teologicznego Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie, Pracownią Słownika Staropolskiego Instytutu Języka Polskiego PAN i Instytutem Tomistycznym. Członek International Medieval Sermon Studies Society. Spis treści Lista skrótów stosowanych w pracy Wstęp I. Biografia i spuścizna teologiczna Jana z Ząbkowic 1. Biografia 1.1. Studia i działalność uniwersytecka (1394‑1409/10) 1.2. Wstąpienie do zakonu i działalność w Krakowie (1410?‑1426) 1.3. Działalność we Wrocławiu 1429‑1446 2. Spuścizna teologiczna Jana z Ząbkowic 2.1. Charakterystyka uniwersyteckich rękopisów Jana 2.1.1. Rękopis BUWr IV Q 52 2.1.2. Rękopis BUWr I Q 13 2.1.3. Rękopis BUWr I Q 44 2.1.4. Rękopis BUWr I Q 38 2.2. Quadruplex est modus faciendi librum – spuścizna pisarska Jana z Ząbkowic 2.2.1. Scriptor 2.2.2. Compilator 2.2.3. Commentator 2.2.4. Auctor 2.3. Biblioteka Jana z Ząbkowic 2.4. Rękopis BUWr I Q 377 jako podstawa rekonstrukcji poglądów teologicznych Jana z Ząbkowic 2.4.1. Atrybucja tekstów 2.4.2. Datacja i sposób powstania kodeksu 2.4.3. Okoliczności wygłaszania i odbiorcy kazań Podsumowanie II. Jan z Ząbkowic – mistrz świętej teologii. Recepcja myśli św. Tomasza z Akwinu w myśli Jana z Ząbkowic 1. Sposoby wykorzystania dzieł św. Tomasza z Akwinu w kazaniach Jana z Ząbkowic – analiza warsztatu kaznodziejskiego 1.1. Tekst św. Tomasza jako podstawa struktury i treści całego kazania 1.2. Tekst św. Tomasza jako zasadnicza treść jednej z części głównej divisionis 1.3. Kompilacja cytatów z dzieł św. Tomasza 1.4. Tekst św. Tomasza jako źródło cytatów z innych autorów 1.5. Tekst św. Tomasza jako autorytet 2. Poznanie Boga – teolog i teologia w pismach Jana z Ząbkowic 2.1. Antropologia w ujęciu Jana z Ząbkowic w kontekście zagadnienia poznania Boga 2.1.1. Władze duszy 2.1.2. Ostateczny cel człowieka 2.1.3. Podsumowanie 2.2. Poznanie in patria i in via 2.3. Poznanie filozoficzne a teologiczne 2.4. Poznanie teologiczne in via 2.5. Pismo Święte 2.6. Nauczanie Podsumowanie III. Jan z Ząbkowic – inkwizytor Wstęp 1. Sposób rozumienia herezji przez Jana z Ząbkowic 2. Polemika Jana z Ząbkowic z poglądami husyckimi 2.1. Eklezjologia 2.2. Eucharystia 3. Judaizm jako herezja chrystologiczna w pismach Jana z Ząbkowic Podsumowanie IV. Jan z Ząbkowic – reformator Wstęp 1. Reforma obserwancka w dominikańskich klasztorach na Śląsku 1.1. Dominikański ruch obserwancki 1.2. Reforma obserwancka dominikańskich klasztorów na Śląsku w świetle dokumentów i aktów normatywnych 1.3. Reforma obserwancka w świetle kazań Jana z Ząbkowic 1.3.1. Viri claustrales 1.3.1.1. Śluby zakonne 1.3.1.2. Obserwancje zakonne i ich przeciwnicy 1.3.2. Viri contemplativi 1.3.3. Viri apostolici Podsumowanie 2. Jan z Ząbkowic a reforma kleru świeckiego w świetle kazań ad clerum 2.1. Viri ecclesiastici 2.1.1. Avaritia 2.1.2. Symonia 2.1.3. Kumulacja beneficjów i obowiązek rezydencji 2.2. Viri spirituales 2.2.1. Luxuria 2.2.2. Celibat i relacje duchownych z kobietami 2.2.3. Nauczanie verbo et exemplo 3. Udział Jana z Ząbkowic w reformie kanoników regularnych na Piasku 4. Zatargi między klerem świeckim a mendykantami Podsumowanie Zakończenie Aneksy: Aneks 1: Katalog dzieł Jana z Ząbkowic Aneks 2: Opisy kodykologiczne rękopisów należących do Jana z Ząbkowic: I Q13, I Q38, I Q44, I Q377, IV Q52 Aneks 3: Edycja łacińskich dokumentów do biografii Jana z Ząbkowic i dziejów reformy obserwanckiej Aneks 4: Zalecenia generała Zakonu Braci Kaznodziejów dla klasztoru św. Wojciecha we Wrocławiu (rkps BUWr I O 6, k. 222r‑223v) Indeks incipitów kazań Bibliografia Źródła: Rękopiśmienne Drukowane Literatura link z opisem

Dokumenty dotyczące śmierci i pogrzebu omówione są na stronie 42 książki.

Grzegorz Supady Theodor Gottlieb von Hippel Ekscentryczny literat z Królewca ISBN 978-83-7507-225-9 format B5, 244 s., indeks osobowy Theodor Gottlieb von Hippel (1741‑1796), wybitny pisarz i publicysta z Królewca, należał do ścisłego kręgu przyjaciół Immanuela Kanta. Książka przedstawia jego życie, dorobek literacki oraz działalność publicystyczną i popularyzatorską. Doskonałym uzupełnieniem tych treści jest szerokie omówienie politycznej genezy i historii Prus Wschodnich, a także tradycji kulturalnych tej „krainy pogranicza”. Wszechstronna twórczość Hippela, niegdyś niezwykle popularnego w Niemczech pisarza, przeżywa w wielu krajach prawdziwy renesans ze względu na zawarte w niej nowatorstwo myślenia historiozoficznego i społecznego. Grzegorz Supady (ur.) 1960, germanista, literaturoznawca, tłumacz, wykładowca na Uniwersytecie Warmińsko‑Mazurskim w Olsztynie. Jest autorem m.in. przekładu książki Marion hr. Dönhoff Nazwy, których nikt już nie wymienia (2001), monografii Wichert nieznany. Der unbekannte Wichert (2011) i wielu artykułów w pismach polskich i niemieckich. SPIS TREŚCI WSTĘP 1. Cele przedsięwzięcia badawczego 2. Stan badań 3. Założenia metodologiczne i źródła I. HISTORYCZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA REGIONU 1. Od Prussii do Borussii 2. (Wschodnio)pruskie korzenie 2.1. Zasięg terytorialny, termin Prusy (Wschodnie) 2.2. Zagadnienia etniczne w okresie kolonizacji średniowiecznej 3. Prusy Książęce 4. Królestwo Pruskie 5. Fryderyk Wilhelm I i jego Rétablissement („Sanacja”) 6. Fredericus rex i chwała Prus II. Życie umysłowe „kulturalnej Syberii” 1. Pietyzm 2. Collegium Fridericianum na tle stosunków wyznaniowych Królewca 3. Alma Mater Regiomontana – Albertyna 4. Życie kulturalne i duchowe Królewca 4.1. Pałac arystokratycznej rodziny Keyserlingków i dom radcy Jacobiego 4.2. Dom Kanta (Tischgesellschaften) 4.3. Krąg wokół J. G. Hamanna (w Królewcu i Rydze) 4.4. Księgarnia J. J. Kantera 5. Johann Gottfried Herder (1744-1803). Morąg, Królewiec, Ryga 6. Krąg poetów Królewca w XVIII wieku 7. Bracia wtajemniczeni – wolnomularze III. ŻYCIORYS AUTORA „ŻYCIORYSÓW” 1. Przodkowie i dom rodzinny 2. Disce puer… 3. Lata wędrówek Theodora Gottlieba 3.1. Północnym szlakiem 3.2. Podróż na Zachód 3.3. Wyjazdy służbowe 4. Pod obcymi dachami 5. Młody parweniusz 6. Autor! Autor! 7. Zenit sławy i demon samotności 8. Przesilenie 9. „Nie śmierć mnie niepokoi, lecz umieranie” IV. LEBENSLÄUFE NACH AUFSTEIGENDER LINIE NEBST BEILAGEN A, B, C – NADBAŁTYCKA SAGA Z DAWNYCH LAT 1. konspekt fabularny 1.1. Umiejscowienie akcji 1.2. Postaci 1.3. Fabuła utworu – próba interpretacji 1.3.1. Tom 1 1.3.2. Tom 2 1.3.3. Tom 3 1.3.4. Tom 4 2. Baza kulturowa powieści 2.1. Świat antyku a) filozofia starożytna b) literatura antyczna c) historia d) mitologia e) języki klasyczne 2.2. Biblia a) frazeologia biblijna b) odniesienia do metaforyki oraz przypowieści staro‑ i nowotestamentowych c) determinanta pietystycznej religijności d) apoteoza chrześcijaństwa 2.3. autorzy współcześni (epoki) a) Anglicy – John Locke, Laurence Sterne, Samuel Richardson, Edward Young, Thomas Gray b) Jan Jakub Rousseau b) Immanuel Kant d) twórcy pism religijnych 2.4. Koloryt lokalny a) Kurlandia b) Rosja c) Prusy (Niemcy) d) Polska e) Żydzi 2.5. Mistyka liczb, alegorie szachowe 2.6. Dlaczego „Życiorysy w linii wstępnej […]”? 2.7. Literacka forma utworu V. TEORETYK MAŁŻEŃSTWA I OBROŃCA PRAW KOBIET 1. Uwagi wstępne 2. Über die ehe 3. Über die bürgerliche Verbesserung der Weiber VI. PISMA POLITYCZNO‑PRAWNE 1. Wschodniopruski Likurg, czyli na straży praworządności 2. Charakter narodowy w opinii estety 3. Advocatus vitae – Hippel versus kara śmierci 4. W przededniu reform ustrojowych w Prusach – Bedenken über die historisch‑kritische Beleuchtung der Frage: Hat die Preußische Ritterschaft […] VII. ZAKOŃCZENIE 1. Wnioski krytyczne 2. streszczenie BIBLIOGRAFIA Utwory Theodora Gottlieba von Hippela Literatura podstawowa dotycząca życia i twórczości Th. G. v. Hippela Inne opracowania i źródła SKARBIEC SENTENCJI ALBO WSCHODNIOPRUSKI LICHTENBERG TOM 1 TOM 2 TOM 3 TOM 4 TOM 5: ÜBER DIE EHE TOM 6: ÜBER DIE BÜRGERLICHE VERBESSERUNG DER WEIBER TOM 7: NACHLAß ÜBER WEIBLICHE BILDUNG TOM 8 i 9: KREUZ‑ UND QUERZÜGE DES RITTERS A BIS Z TOM 10: ZIMMERMANN DER I. UND FRIEDRICH DER II. VON JOHANN HEINRICH QUITENBAUM, BILDSCHNITZER IN HANNOVER, IN RITTERLICHER ASSISTENZ EINES LEIPZIGER MAGISTERS. LONDON, GEDRUCKT IN DER EINSAMKEIT TOM 11: ÜBER GESETZGEBUNG UND STAATENWOHL TOM 11: NACHRICHT DIE VON K…SCHE UNTERSUCHUNG BETREFFEND. EIN BEITRAG ÜBER VERBRECHEN UND STRAFEN TOM 11: BEDENKEN ÜBER DIE HISTORISCH‑KRITISCHE BELEUCHTUNG DER FRAGE: HAT DIE PREUßISCHE RITTERSCHAFT DAS RECHT EIN BESTÄNDIGES CORPS ZU FORMIREN, IHRE IMMERWÄHRENDE DEPUTIRTE ZU HALTEN, UND DURCH SOLCHE ÜBER ALLGEMEINE LANDESSACHEN BERATHSCHLAGUNGEN ANZUSTELLEN, UND WORAUF GRÜNDET SICH DASSELBE? TOM 12: HIPPEL’S LEBEN Indeks osobowy opis on-line

Kwartalnik Historyczny nr 2/2013 Rocznik CXX, format B5, s. od 217 do 420 SPIS TREŚCI Ewa Domańska, Wiedza o przeszłości — perspektywy na przyszłość Wojciech Fałkowski, Gra w rytuały. Działania papieża Eugeniusza III Mikołaj Getka-Kenig, „Najpierwsze przy tronie dostojeństwo” — napoleoński centralizm a pojęcie elity w Księstwie Warszawskim PRZEGLĄDY — POLEMIKI — PROPOZYCJE Karolina Polasik-Wrzosek, Jak historyk potyka się z metodologią historii ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE Maciej Górny, Zmierzyć wroga. Antropologia fizyczna i pierwsza wojna światowa Dariusz Jarosz, Problemy z peerelowską modernizacją * * * A. Stieldorf, Marken und Markgrafen. Studien zur Grenzsicherung durch die fränkisch–deutschen Herrscher — Przemysław Nowak T. Cegielski, Księga Konstytucji 1723 roku i początki wolnomularstwa spekulatywnego w Anglii. Geneza — fundamenty — komentarze — Waldemar Łazuga Z. Zielińska, Polska w okowach „Systemu Północnego” 1763–1766 — Jerzy Lukowski P. Adelsgruber, L. Cohen, B. Kuzmany, Getrennt und doch verbunden. Grenzstädte zwischen Österreich und Russland 1772–1918 — Jan Surman H. Kocój, Dyplomaci pruscy o powstaniu kościuszkowskim — Grzegorz Toboła A. Mikhail, Nature and Empire in Ottoman Egypt. An Environmental History — Mateusz Falkowski M. Khodarkovsky, Bitter Choices: Loyalty and Betrayal in the Russian Conquest of the North Caucasus — Dariusz Kołodziejczyk KOMUNIKATY Nagroda im. Aleksandra Gieysztora CONTENTS Ewa Domańska, Knowledge of the Past: Future Perspectives Wojciech Fałkowski, Game of Rituals. The Activity of Pope Eugene III Mikołaj Getka-Kenig, “Supreme Office Next to the Throne” — Napoleonic Centralism and the Concept of the Elite in the Duchy of Warsaw REVIEWS — POLEMICS — PROPOSITIONS CRITICAL ARTICLES — REVIEWS Maciej Górny, To Measure the Enemy. Physical Anthropology and the First World War Dariusz Jarosz, Problems with Modernisation in People’s Poland Reviews ANNOUNCEMENTS link z opisem

Kwartalnik Historyczny nr 1/2013 Rocznik CXX format B5, s. od 1 do 216 SPIS TREŚCI Dorota Żołądź-Strzelczyk, „A cacek też dużo było”. Zabawki dziecięce na ziemiach polskich w średniowieczu i w epoce nowożytnej Wojciech Dutka, Duchowieństwo rzymskokatolickie i katolicyzm płaszczyznami sporu o powstanie styczniowe w polskiej historiografii w latach 1863-1918 Artur Mękarski, Między mitem a polityczną racjonalnością. Myśl historyczna Pawła Jasienicy i jej recepcja w dobie Polski Ludowej PRZEGLĄDY - POLEMIKI - PROPOZYCJE Edward Skibiński, O pisaniu recenzji i studiach nad narracjami. Odpowiedź na uwagi Przemysława Wiszewskiego Krzysztof Ożóg, O naukowym plonie 600. rocznicy bitwy pod Grunwaldem w historiografii ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE Understanding Monastic Practices of Oral Communication (Western Europe, tenth-thirteenth centuries), red. S. Vanderputten - Michał Tomaszek E. Jamroziak, Survival and Success on Medieval Borders. Cistercian Houses in Medieval Scotland and Pomerania from the Twelfth to the Late Fourteenth Century - Jerzy Strzelczyk J. A. Skórzewska, Constructing a Cult. The Life and Veneration of Gudmundr Arason (1161-1237) in the Icelandic Written Sources - Maja Gąssowska M. A. Ryan, A Kingdom of Stargazers. Astrology and Authority in the Late Medieval Crown of Aragon - Mateusz Wilk P. P. Bajer, Scots in the Polish-Lithuanian Commonwealth, 16th-18th Centuries: The Formation and Disappearance of an Ethnic Group - Waldemar Kowalski Ks. J. K. Kalinowski, Wawrzyniec Gembicki jako biskup chełmińskiej i pomezańskiej diecezji wieczysty administrator (1600-1610) - Edward Opaliński J. Durka, Janusz Radziwiłł 1880-1967. Biografia polityczna - Paweł Duber P. Sowiński, Zakazana książka. Uczestnicy drugiego obiegu 1977-1989 - Bartosz Kaliski IN MEMORIAM Wanda Wolska-Conus (22 X 1919-25 IV 2012) - Małgorzata Dąbrowska Zenon Guldon (24 XI 1936-25 VII 2012) - Jadwiga Muszyńska szczegółowy opis

Urszula Augustyniak Państwo świeckie czy księże? Spór o rolę duchowieństwa katolickiego w Rzeczypospolitej w czasach Zygmunta III Wazy. Wybór tekstów ISBN 978-83-7507-190-0 format B5, s. 688, liczne reprodukcje starodruków i dokumentów z epoki, indeks osobowy Antologia staropolskich tekstów źródłowych. Zawiera utwory zachowane głównie w sylwach szlacheckich, reprezentujące zapomniany nurt polskiej publicystyki politycznej związany ze zjawiskiem antyklerykalizmu szlacheckiego – występującego w programie ruchu egzekucyjnego w połowie XVI w.; następnie w okresie rokoszu sandomierskiego 1606-1608; i trwającego do XVIII w., gdy na tradycyjny konflikt między szlachtą a klerem nałożyły się wpływy preoświeceniowego racjonalizmu. Zaproponowany wybór tekstów źródłowych ma na celu nie tyle udowodnienie tezy o sile antyklerykalizmu szlachty, ile zobrazowanie złożonego charakteru jej postaw politycznych, częściowo tylko determinowanych przez czynniki wyznaniowe, oraz rewizję tradycyjnej interpretacji sporów szlachty z klerem jako konfliktu ekonomicznego lub obrony Konfederacji Warszawskiej. Może także dostarczyć czytelnikom materiału do przemyśleń nad aktualną rolą Kościoła katolickiego w przemianach cywilizacyjnych, jak i genezą różnego rodzaju postaw antyklerykalnych. Zamiarem edytorki było przypomnienie, że kultywowana przez elity szlacheckie od XV do XVIII w. koncepcja państwa świeckiego i demokratycznego stanowi integralną część polskiej tradycji politycznej, alternatywną dla unitarnej i polocentrycznej wizji kontrreformatorów spod znaku Piotra Skargi, zasługującą na przywrócenie do współczesnej świadomości historycznej. Urszula Augustyniak jest profesorem tytularnym, historykiem epoki nowożytnej. Pracuje w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadzi badania z zakresu kultury politycznej, wojskowości i stosunków wyznaniowych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów, a szczególnie Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1. połowie XVII w. Opublikowała m.in. monografie naukowe: Informacja i propaganda w Polsce za Zygmunta III (1981); Koncepcje narodu i społeczeństwa w literaturze plebejskiej od końca XVI do końca XVII wieku (1989); Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku (1999); Dwór i klientela Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640). Mechanizmy patronatu (2001); W służbie hetmana i Rzeczypospolitej. Klientela wojskowa Krzysztofa Radziwiłła (1585-1640) (2004) oraz edycje źródłowe: „Spisek orleański” w latach 1626-1628 (wraz z W. Sokołowskim; 1990) i Testamenty ewangelików reformowanych w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII wieku (1992). Spis treści I. Wstęp II. Dzieje konfliktu między szlachtą a duchowieństwem III. Konfrontacja racji świeckich i duchownych – zarys problematyki IV. Uwagi końcowe V. Teksty źródłowe 1. Konsyderacyje niektóre ewangeliki ku poczuciu się pod tym czasem słusznie przywieść mogące [1595‑1596] 2. [Jakub Sienieński], Responsa na obiekcyje panom duchownym przeciwko procesowi Konfederacyjej [1600‑1601] 3. [Jakub Sienieński], Urazy polskie tak i ruskie [1601] 4. Jakub Sienieński, Obrona teraźniejsza [1601] 5. Jakub Sienieński Aerarium publicum [1601] 6. Jakub Sienieński, Repliki krótkie na obiekcyje contra proces konfederacyjej [1602] 7. [Jakub Sienieński], Sposób pokoju pospolitego między rozróżnionemi w wierze [1602‑1605] 8. Pobożnego ewangelika do braciej tegoż wyznania narodu polskiego i litewskiego przestroga i napomnienie, ręką p[ana] Kochlewskiego pisana [1595‑1599, 1611] 9. Zdanie bezimiennego ewangelika o tolerancji religijnej w Polsce [1613‑1615] 10. Skrypt od kogoś w sendomirskim województwie wydany, jak miała być instrukcyja na sejm od obywatelów tamecznych anno 1615 11. Egzorbitancyje względem osób duchownych [1615‑1618] 12. Dyskurs pewny o niewolej szlachty polskiej, którą cierpią dla duchownych [1616] 13. Racyje, które dla różności nabożeństw chrześcijańskich w Królestwie Polskim pokoju wnętrznego żadnym sposobem wzruszać nie dopuszczają, spisane przez Jego M[ił]ości P[ana] Hieronima Moskorzowskiego [1618‑1625] 14. Mowa Jego M[ił]ości Pana Andrzeja z Moskorzowa Moskorzowskiego nomine dissidentium de religione na sejmiku w Opatowie pro die 31 augusti złożonym, sejm walny warszawski anni 1627 uprzedzającym 15. Uniżona prośba do Króla Jego M[iło]ości Pana naszego Miłościwego i Rzeczypospolitej na sejm walny roku MDCXXVII nomine dissidentium in religione w uciskach ich pisana 16. Considerationes et rationes non solum necessitatem imponentes, sed etiam in foro conscientiae et politico cogentes Ich M[iło]ści P[anów] posłów ziemskich, a osobliwie diversos in religione, aby trybunału przeszłego dekreta, które vim legum sapiunt, także te, które przeciwko prawu i wolnościom szlacheckim są uczynione, zniesione były sejmową konstytucyją anni 1627 17. Solutiones na obiekcyje adversariorum: naprzód na te, które są w dekrecie trybunalskim o zbory lubelskie. Potym i na insze, któremi usiłują pokój i o niem prawa opisane jawne przez króle polskie poprzysiężone in exercenda libera religione dissidentium znieść [1627] 18. Przyczyny, dla których Ich M[iło]ść P.P. dissidentes a religione catholica, lubo między sobą rożni, jedni drugich odstępować nie mają, ale raczej communem causam spólną zgodą i mocą popierać powinni [1627] 19. Zniesienie niektórych subtelności, któremi nam jawnie prawa de pace inter dissidentes wyszpocić usiłują [1627] 20. Racyje tego, iż pax et tranquillitas inter dissidentes de religione ma być nienaruszenie zatrzymana [1627] 21. Dowody wolnego nabożeństwa dissidentium, na każdym miejscu w Koronie i państwach do niej należących [1627] 22. O powadze trybunału [1627] 23. Decreta trybunalskie że mają być zniesione dla wielu a grubych egzorbitancyjej, z których jedne zachodzą krzywdą in genere całej Rzeczypospolitej. Drugie przy całej Rzeczypospolitej etiam in specie dissidentes in religione [1627] 24. Skrupuły de conscientia [1627] 25. Głos anonima ewangelika do Króla Jego M[ił]ości i do stanów Rzeczypospolitej na sejmie anni 1631 zgromadzonych o wydanie mandatu Je[go] Król[ewskiej] M[iło]ści z kancelarii koronnej do miejskiego lubelskiego magistratu przeciw ewangelikom i o podespektowanie ewangelików z nabożeństwa idących, które się było tamże pod Trybunał 1630 stało 26. De compositione inter status [1632] 27. Desideria stanu szlacheckiego od stanu duchownego [1632] 28. Postulata Lutrów i Rusi schizmatyków na konwokacyjej warszawskiej 4 Julii 1632 tempore interregni podane 29. Fundamenta catholicae religionis ex iuribus antiquis Regni Poloniae excepta et digesta, ex occasione primi puncti et articuli dissidentium a religione [1632] 30. Konsyderacyje polityczne do wprawienia w ryzę powinności wszystkich stanów do gubernacji tego Królestwa Polskiego należących w prawie pospolitym opisanych, które z kluby swej za panowania ś[więtej] p[amięci] Na[j]jaśniejszego Zygmunta III Króla Polskiego lat 43 królującego z wielkim uszczerbkiem i niebezpieczeństwem praw, wolności ojczystych szlacheckich wypadły które sub interregno praesenti anni 1632 Rz[eczpos]p[o]lita do której jako znowu iura maiestatis Regni się wróciły, i która zawdy miała moc condendarum et corrigendarum legum et morum omnium <statuum> et ordinum Regni, którym rząd tego Królestwa powierzyła 31. Considerationes de exceptione Ich M[iłoś]ościów Panów duchownych contra securitatem dissidentium in religione po sejmie anno 1632 32. Kopia listu JMci księdza superintendenta ewangelickiego do kaznodziejów ewangelickich na Litwie i Rusi mieszkających pisany sub data 1639 VI. Aparat naukowy VII. Wykaz opracowań i źródeł cytowanych w edycji VIII. Summary IX. Indeks osób występujących w tekście głównym link z opisem

Debata wokół tej książki odbędzie się na Uniwersytecie Warszawskim. Dyskusję otworzy prof. Dariusz Kołodziejczyk, komentarz wygłosi prof. Janusz Tazbir. Poniedziałek 27 maja 2013 godz. 15:00, Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, sala 108 (nowy bydynek).

Jan Łukasiewicz Pamiętnik wydali Jacek Jadacki i Piotr Surma Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2013 ISBN 978-83-7507-165-8, format 215 × 205 mm, 182 s., 177 ilustracji, bibliografia, indeksy osób I miejscowości Spis treści Słowo wstępne (Jacek Jadacki i Piotr Surma) Curriculum vitae Pamiętnik Dodatki 1. Jan Bołoz–Antoniewicz: Przemówienie podczas promocji doktorskiej sub auspiciis imperatoris Jana Łukasiewicza (15 listopada 1904) 2. Kazimierz Twardowski: Zapiski z Dzienników (27 i 28 sierpnia 1919) 3. Carl Irving Lewis: Nota dotycząca wielowartościowych systemów logicznych (1933) 4. Jürgen von Kempski: Moja działalność na rzecz uczonych zagranicznych podczas tej wojny – Jan Łukasiewicz (1945) 5. Fragment protokołu z Walnego Zgromadzenia Polskiej Akademii Umiejętności (26 marca 1949) 6. George Edward Moore: Two corrections (1955) 7. John Acheson Faris: Jan Łukasiewicz w Irlandii – kilka wspomnień (marzec 1996) 8. Jan Łukasiewicz: Zawiadomienie o zdarzeniach w domu przy ul. Fitzwilliam 57 w Dublinie (15 marca 1952) Posłowie. Jan Łukasiewicz – życie i dzieło (Jacek Jadacki) Calendarium (Jacek Jadacki) Fragmenty genealogii (Jacek Jadacki) Spis ilustracji Spis osób Spis miejsc Bibliografia Szczegółowy opis w sieci

Kazimierz Twardowski Dzienniki młodzieńcze (1881-1887) uzupełnione Dziennikiem Marii Gąsowskiej (1881), wierszami wiedeńskimi (1882) oraz korespondencją z rodzicami (1882‑1893), Józefem Krypiakiewiczem (1885‑1886) i Wojciechem Dzieduszyckim (1885‑1891) wydała Anna Brożek Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2013 ISBN 978-83-7507-160-3, format 215 × 205 mm, 212 s., 161 ilustracji, indeksy osób I miejscowości Spis treści I. Słowo wstępne (Anna Brożek) II. Wprowadzenie (Anna Brożek) III. Kazimierz Twardowski: Dzienniki młodzieńcze (1881‑1887) Rok 1881 Rok 1882 Rok 1883 Rok 1884 Rok 1885 Rok 1886 Rok 1887 IV. Maria Gąsowska: Dziennik (1881) V. Kazimierz Twardowski: Z wierszy wiedeńskich (1882) Smutek i szczęście Rodacy Wieczność Miłość Kraj rodzinny VI. Kazimierz i Kazimiera Twardowscy: Korespondencja z rodzicami (1882‑1893) VII. Kazimierz Twardowski: Korespondencja z Józefem Krypiakiewiczem (1885‑1886) VIII. Pius i Kazimierz Twardowscy: Korespondencja z Wojciechem Dzieduszyckim (1885‑1891) IX. Posłowie (Anna Brożek) X. Spis osób (Jacek Jadacki) XI. Spis miejscowości (Jacek Jadacki) XII. Spis ilustracji link do szczegółowego opisu

Kwartalnik Historyczny nr 4/2012 Rocznik CXIX format B5, s. od 645 do 844 SPIS TREŚCI Wiesław Długokęcki, Uwagi o życiu i działalności politycznej burmistrza gdańskiego Henryka Suchtena (zm. 1501) Jerzy Gaul, Rywalizacja austriacko-niemiecka o Kościół katolicki w Królestwie Polskim w raportach przedstawicieli monarchii habsburskiej w Warszawie (sierpień 1915 — październik 1916 r.) Piotr Majewski, Z frontu walki cywilnej. Przyczynek do dziejów Kierownictwa Walki Cywilnej i Kierownictwa Walki Podziemnej na obszarze Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939–1945 PRZEGLĄDY — POLEMIKI — PROPOZYCJE Wokół t. 45–47 Polskiego Słownika Biograficznego - - Tomasz Kizwalter, Profesorowie warszawskich wyższych uczelni - - Teresa Kostkiewiczowa, Hasła dotyczące pisarzy - - Mirosław Nagielski, Wojskowi epoki nowożytnej Mikołaj Getka-Kenig, W odpowiedzi Profesorowi Jerzemu Szczepańskiemu ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE Kirył Aleksandrowicz Koczegarow, Car Piotr I a król August II. Nowa rozprawa o stosunkach polsko-rosyjskich u schyłku XVII i na początku XVIII w. * * * Li Tang, East Syriac Christianity in Mongol-Yuan China — Jerzy Strzelczyk K. Skwierczyński, Mury Sodomy. Piotra Damianiego „Księga Gomory” i walka z sodomią wśród kleru — Piotr Urbański R. Budziak, Deutsch als Fremdsprache in Polen. Sprachlehrbücher aus dem 16. bis 18. Jahrhundert — Dorota Żołądź-Strzelczyk A. Pieńkowska, Zjazdy i sejmy z okresu bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego — Łukasz Wroniszewski Sejm Czterech Ziem. Źródła, oprac. J. Goldberg, A. Kaźmierczyk — Anna Michałowska-Mycielska Christianias Handelspatrisiat. En elite i 1700-tallets Norge, red. J.  P. Collett, B. Frydenlund — Mikołaj Getka-Kenig J. Żyndul, Kłamstwo krwi. Legenda mordu rytualnego na ziemiach polskich w XIX i XX wieku — Theodore R. Weeks R. Kowalczyk, Polityka gospodarcza i finansowa Księstwa Warszawskiego w latach 1807–1812 — Piotr M. Pilarczyk I. Sakowicz-Tebinka, Imperium barbarzyńców. Rosja Aleksandra II w brytyjskich opiniach prasowych — Krzysztof Marchlewicz K. J. Zamorski, Dzienniki (1930–1938), oprac. R. Litwiński, M. Sioma — Janusz Szczepański ZAWARTOŚĆ ROCZNIKA CXIX Spis treści rocznika Spis autorów Spis recenzentów  CONTENTS Wiesław Długokęcki, Remarks on the Life and Political Activity of Henryk Suchten (d. 1501), the Mayor of Gdańsk Jerzy Gaul, Austrian-German Rivalry Concerning the Catholic Church in the Kingdom of Poland in Reports by Representatives of the Habsburg Monarchy in Warsaw (August 1915–October 1916) Piotr Majewski, The Civil Resistance Front. A Contribution to the History of the Directorate of Civil Resistance and the Directorate of Underground Struggle in the General Government in 1939–1945 REVIEWS — POLEMICS — PROPOSITIONS CRITICAL ARTICLES — REVIEWS Kirill Alexandrovich Kochegarov, Tsar Peter I and King Augustus II. A New Dissertation on Polish-Russian Relations at the End of Seventeenth Century — Early Eighteenth Century Reviews TABLE OF CONTENTS FOR YEAR CXIX link z opisem

Acta Poloniae Historica vol. 106 Memory Studies in Central Europe Size A5, 241 p. Editorial Board Halina Manikowska (editor), Magdalena Hułas (deputy editor), Maciej Górny, Dariusz Kołodziejczyk, Hanna Kordowicz (editorial assistant) Advisory Committee Maria Bogucka (President), Bogusław Dybaś, Tomasz Jurek, Georgiy Kasianov, Jūratė Kiaupienė, Gábor Klaniczay, Wojciech Kriegseisen, Włodzimierz Lengauer, Włodzimierz Mędrzecki, Horst Möller, Piotr S. Wandycz, Piotr J. Wróbel CONTENTS MEMORY STUDIES IN CENTRAL EUROPE Kornelia Kończal, Les lieux de mémoire / Realms of Memory: The Unparalleled Career of a Research Concept Piotr Filipkowski, The Recent Developments in ‘Collective Memory’ Research in Poland Doubravka Olšáková, From Legacy and Tradition to lieux de mémoire Alica Kurhajcová, Historical Memory Research in Slovakia Ferenc Laczó, Máté Zombory, Between Transnational Embeddedness and Relative Isolation: The Moderate Rise of Memory Studies in Hungary Moritz Csáky, Memory – Recollection – Difference: Plurality and Heterogeneity as the Signature of Central Europe Maciej Górny, Hans Henning Hahn, Kornelia Kończal, Robert Traba, Polish-German Realms of Memory: A New Paradigm? REVIEWS Marcin Siadkowski, Szlachcicen. Przemiany stereotypu polskiej szlachty w Wiedniu na przełomie XIX i XX wieku [The Szlachcicen. The stereotype of Polish nobility under transformation in Vienna of late 19th/early 20th century] – Grzegorz Krzywiec; Moritz Csáky, Das Gedächtnis der Städte. Kulturelle Verflechtungen – Wien und die urbanen Milieus in Zentraleuropa – Magdalena Saryusz-Wolska; Piotr Filipkowski, Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych [Oral history and the war: concentration camp experience in biographical narratives perspective] – Olga Linkiewicz; Anna Wolff-Powęska and Piotr Forecki (eds.), Der Holocaust in der polnischen Erinne-rungskultur – Grzegorz Krzywiec; Machteld Venken, Straddling the Iron Curtain? Immigrants, Immigrant Organisations, War Memories – Joanna Wawrzyniak; Robert Traba, Hans Henning Hahn, Maciej Górny and Kornelia Kończal (eds.), Polsko-niemieckie miejsca pamięci [Polish-German realms of memory] – Grzegorz Krzywiec; Ewa Domańska, Historia egzystencjalna. Krytyczne studium narratywizmu i humanistyki zaangażowanej [Existential history: A critical study in narrativism and committed humanities] – Adam Kożuchowski SHORT NOTES CHRONICLE Genealogies of Memory in Central and Eastern Europe: Theories and Methods – Piotr Filipkowski; Regions of Memory: A Com- parative Perspective on Eastern Europe – Natalia Szumska link z opisem tomu

Odrodzenie i Reformacja w Polsce Tom LVI (2012) Format B5, s. 316 Spis treści ARTYKUŁY I ROZPRAWY Anna Grześkowiak–Krwawicz (Warszawa), Rzeczpospolita — pojęcie i idea w dyskursie politycznym Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Rekonesans Mirosława Hanusiewicz–Lavallee (Lublin), Okrucieństwo kacyrskie przeciw katolikom w Anglijej, czyli polski głos w sporze o męczeństwo Janusz Ziembiński (Katowice), „Łódź wiary prawdziwej”. Wyznaniowe oblicze Pieśni pokutnych Olbrychta Karmanowskiego Tomasz Lawenda (Lublin), Ironia, tragizm i tajemnica Boga w dramacie biblijnym Jephtes George’a Buchanana — Jana Zawickiego Mariola Jarczykowa (Katowice), Kultura oratorska w kręgu Radziwiłłów birżańskich. Nieznane mowy Piotra Kochlewskiego i Salomona Rysińskiego Dawid Nowakowski (Łódź), Hermetyczna wizja zbawienia. Lodovico Lazzarelli (1447–1500) na tle kultury włoskiego odrodzenia MATERIAŁY Wioletta Pawlikowska–Butterwick (Poznań), Księgozbiór biblioteki katedralnej w Wilnie z końca XVI w. Margarita A. Korzo (Moskwa), Jeszcze raz w sprawie nieznanego tłumaczenia Jana Kalwina w Polsce POLEMIKI I DYSKUSjE Maciej Ptaszyński (Warszawa), O ustroju kościoła. Uwagi na marginesie edycji Akt synodów prowincjonalnych Jednoty Litewskiej 1626–1637 Dariusz Chemperek (Lublin), Malachitowa antologia. Refleksje edytorskie o antologii poezji XVI–XVIII wieku Wielkiego Księstwa Litewskiego na tle zbiorów polskojęzycznej poezji dawnej RECENZJE Humanizm. Idee, nurty i paradygmaty humanistyczne w kulturze polskiej, red. nauk. Alina Nowicka–Jeżowa (Anna Nowicka–Struska, Urszula Kowalczuk) Jerzy J. Kolarzowski, Idea praw jednostki w pismach braci polskich. U narodzin nowożytnej koncepcji praw człowieka (Maciej Ptaszyński) Paweł Gancarczyk, Muzyka wobec rewolucji druku. Przemiany w kulturze muzycznej XVI wieku (Elżbieta Zwolińska) Donato Giannotti, Della Repubblica fiorentina, a cura di Théa Stella Picquet (Marta Wojtkowska–Maksymik) Magda Teter, Sinners on trial. Jews and sacrilege after the Reformation (Wojciech Kriegseisen) Gottfried Schramm, Polska w dziejach Europy Środkowej. Studia (Janusz Małłek) Budowanie mostów. Daniel Ernest Jabłoński w Europie wczesnego Oświecenia (Janusz Małłek) LIST DO REDAKCJI KRONIKA Międzynarodowa Konferencja Roma pagana e Roma cristiana nel Rinascimento (Chianciano Terme — Pienza, 19–21 lipca 2012) (Jean–Louis Charlet) IN MEMORIAM Adam Karpiński (1952–2011) (Mirosława Hanusiewicz–Lavallee) AUTORZY TOMU link z opisem on-line

Tożsamość narodowa i kulturowa dzisiajszych Litwinów narodziła się i ukształtowała w XIX stuleciu. Ewa Semenowicz napisała o tym fascynującą monografię. Książka analizuje źródła litewskiego odrodzenia narodowego, zwłaszcza źródła materialne, bada rolę archeologii, kolekcjonerstwa i muzealnictwa w kształtowaniu mitów narodowych Litwy. Bohaterów współczesnego litewskiego panteonu narodowego – m.in. Kiejstuta, Bogusława i Janusza Radziwiłłów – a także symboliczne dziś miejsca (Kiernów, Troki, Wilno, Birże) ocalili od zapomnienia ludzie, o których dziś mało kto pamięta. Przedmiotem badań autorki są drukowane i rękopiśmienne źródła, znajdujące się w archiwach Polski i Litwy. Ewa Semenowicz Kreacja tożsamości kulturowej Litwy w pracach Wileńskiej Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności w latach 30.–70. XIX wieku ISBN 978-83-7507-129-0 Format B5, s. 228, ikonografia (wielobarwne ilustracje), bibliografia, Summary, indeks osób. Spis treści Wstęp Rozdział I. Historia, historyzm i regionalizm na przełomie XVIII i XIX wieku 1. Źródła fascynacji historią 2. Wykopaliska archeologiczne źródłem zainteresowania krajowymi zabytkami Rozdział II. Romantyczne podróże w zapomnianą przeszłość 1. Romantyczne powroty w miejsca historyczne. Działalność Teodora Narbutta oraz innych przedstawicieli środowiska wileńskiego w Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności 2. Zadania i rola badań starożytniczych w ujęciu członków Wileńskiej Komisji Archeologicznej 3. Metodologia badań wileńskich starożytników 4. Wokół genealogii Litwinów. U źródeł mitu i sporu historyczno‐kulturowego Rozdział III. Miejsca litewskiej historii w świetle badań starożytników wileńskich 1. Zamek, czyli mit kultury na prowincji 2. Kiernów a początek mitu narodowego Litwy 3. Troki – mit siły litewskiego państwa 4. Birże – mit rodu 5. Horodyszcza – ruiny mityczne oraz ich funkcja kulturowa 6. Kurhany – mit skandynawskiej genezy. Wyposażenie kurhanów 7. Wileńska Dolina Królów a rusyfikacja litewskiej pamięci 8. Groby władców – centrum wielkiej historii i krystalizacja mitu państwa 9. Bohaterowie litewskiego mitu narodowego Zakończenie Summary Biogramy członków Wileńskiej Komisji Archeologicznej i Muzeum Starożytności Bibliografia Ikonografia Indeks osób link z opisem

Ukazała się interesująca książka o ewolucji prawno-ustrojowej tej kolonii brytyjskiej: Piotr Michalik Stosunki polityczno-wyznaniowe w XVII-wiecznym Marylandzie na tle kształtowania się ustroju tej kolonii Wydawnictwo Naukowe Semper ISBN 978-83-7507-119-1 Format B5, s. 278 Książka jest analizą sytuacji prawno-ustrojowej Marylandu w czasach Calvertów. Punktem wyjścia jest zarys reformacji w Anglii. Następnie autor analizuje ewolucję systemu prawnego i ustrojowego Marylandu i ukształtowanie się specyficznej tolerancji w kolonii zamieszkałej przez protestantów kilku konfesji, katolików i żydów. SPIS TREŚCI I. Wstęp 11 I.1. Temat i cel pracy I.2. Podziękowania I.3. Stan badań i baza źródłowa I.3.1. Uwagi wstępne I.3.2. Stworzenie bazy źródłowej dla badań nad XVII-wiecznym Marylandem – rozkwit political i constitutional history I.3.3. Kontynuacja i kontestacja – od lat 20. do 60. XX w. I.3.4. Rozkwit badań nad XVII-wiecznym Marylandem w latach 70. i 80. XX w. – dominacja social history I.3.5. Badania polityczno-wyznaniowe w cieniu social history I.3.6. Nowe prądy w historiografii XVII-wiecznego Marylandu na przełomie wieków – race-class-gender studies a badania polityczno-wyznaniowe I.3.7. Paradygmaty badań nad stosunkami polityczno-wyznaniowymi w XVII-wiecznym Marylandzie I.4. Uwagi redakcyjne I.5. Wykaz skrótów II. Wprowadzenie II.1. Państwo i kościół w Anglii w dobie reformacji protestanckiej – Tudorowie (1532-1603) II.1.1. Schizma Henryka VIII i początki anglikanizmu: Act of Supremacy z 1534 r. – luterańska koncepcja stosunków państwo–kościół II.1.2. Reformacja za Edwarda VI: Acts of Uniformity z 1549 i 1552 r. – kalwińska koncepcja stosunków państwo–kościół II.1.3. Kontrreformacja za Marii Tudor: Act of Repeal z 1554 r. II.1.4. Elżbieta I i anglikański Settlement: Act of Supremacy i Act of Uniformity z 1559 r. – oath of supremacy II.1.5. Początki purytanizmu za Elżbiety I: The Admonition to Parliament z 1572 r. i przyjęcie przez prezbiterian kalwińskiej koncepcji stosunków państwo–kościół II.1.6. Tryumf protestantyzmu nad katolicyzmem: bulla Regnans in Excelsis i Act of Treason z 1570 r. – elżbietańskie penal laws II.1.7. Church of England w kolejnych dekadach panowania Elżbiety I – narodziny separatyzmu i jego stanowisko w sprawie stosunków państwo–kościół II.2. Państwo i kościół w Anglii w dobie reformacji purytańskiej – Stuartowie (1603-1689) II.2.1. Katolicki Gunpowder Plot z 1605 r. a penal laws Jakuba I z 1606 r. – oath of allegiance II.2.2. Rozłam anglikanizmu za panowania Jakuba I i Karola I – High Church party i Low Church party II.2.3. Wojna domowa i zwycięstwo prezbiterianizmu: The Solemn League and Covenant z 1643 r. i Blasphemy Ordinance z 1646 r. II.2.4. Dyktatura Cromwella oraz próby wprowadzenia tolerancji religijnej i anabaptystycznej koncepcji rozdziału kościoła od państwa, baptyści i kwakrzy II.2.5. Restauracja Karola II i ostateczny Settlement anglikański: Act of Uniformity z 1662 r. i Kodeks Clarendona II.2.6. Polityka Karola II a parlament: Declarations of Indulgence z 1672 i Test Act z 1673 r. II.2.7. Prokatolicka polityka Jakuba II a Glorious Revolution: Declarations of Indulgence 1687 r. i Toleration Act z 1689 r. III. Ustrojowe uwarunkowania stosunków polityczno-wyznaniowych w XVII-wiecznym Marylandzie III.1. Prawne formy angielskiej kolonizacji Ameryki Północnej do XVII w. III.1.1. Patent typu korporacyjnego (corporate charter) i kompanie handlowe III.1.2. Patent typu właścicielskiego (proprietary charter) i pierwsze angielskie przedsięwzięcia kolonizacyjne III.1.3. Patenty właścicielskie Stuartów – George Calvert i karta typu Durham III.2. Calvertowie i specyfika ich kolonii – historia założenia Marylandu III.2.1. George Calvert – przyczyny założenia kolonii Maryland III.2.2. Cecil i Leonard Calvertowie – założenie Marylandu: 1632-1638 III.2.3. Czynniki społeczno-gospodarcze kształtujące wczesną kolonizację Marylandu – The Conditions of plantation III.3. Charter of Maryland III.3.1. Podstawowe (kolonialne) postanowienia patentu III.3.2. Feudalne uprawnienia właściciela Marylandu – manors III.3.3. Władza Lorda Baltimore w Marylandzie III.4. Kształtowanie się ustroju Marylandu w pierwszych dekadach jego istnienia: 1634-1660 III.4.1. Powołanie organów władzy w kolonii: Commission to Governor Leonard Calvert and Council z 1637 r. III.4.2. Spór o kompetencje prawodawcze: pierwsze General Assemblies w Marylandzie: 1635-1639 III.4.3. Status publicznoprawny Marylandczyków: Charter of Maryland czy Great Charter of Liberties of England – Calvin’s Case z 1608 r. III.4.4. General Assembly uzyskuje kształt i przywileje legislacyjne parlamentu: 1639-1650 III.4.5. Formowanie się prawa wyborczego w Marylandzie w latach 1638-1660 III.4.6. Obalenie i restauracja ustroju Marylandu w dobie Republiki Angielskiej: 1649-1660 III.5. Ustrój Marylandu w dobie rozkwitu rządów właścicielskich: 1661-1688 III.5.1. Lord Baltimore i urzędnicy prowincjonalni (centralni) – Charles Calvert III.5.2. Centralny wymiar sprawiedliwości – Provincial Court III.5.3. County courts i administracja lokalna (terenowa) III.5.4. General Assembly i jego pozycja ustrojowa jako marylandzkiej legislatywy III.5.5. Reformy prawa wyborczego w latach 1670-71 i 1681-84 III.5.6. Prawo w Marylandzie III.5.7. Maryland a Metropolia III.6. Upadek ustroju właścicielskiego w Marylandzie: 1689-1692 III.6.1. Przyczyny upadku ustroju właścicielskiego III.6.2. Revolution of Government – Maryland kolonią królewską: 1689-1691 III.6.3. Prawne skutki upadku ustroju właścicielskiego IV. Wybrane aspekty stosunków polityczno-wyznaniowych w XVII-wiecznym Marylandzie IV.1. Postanowienia Charter of Maryland dotyczące statusu religii i kościołów w Marylandzie IV.2. Status Kościoła Rzymskiego w „katolickim” Marylandzie (do 1647 r.) IV.2.1. An Act for Church liberties z 1639/1640 r. (cz. I) IV.2.2. Stanowisko Societas Iesu w sprawie statusu kościoła katolickiego w Marylandzie: Thomas Copley i Bulla Coenae IV.2.3. Stanowisko Johna Lewgera w sprawie statusu kościoła katolickiego w Marylandzie – Cases z 1638 r. IV.2.4. An Act for Church liberties z 1639/1640 r. (cz. II) – Thomas Cornwallis i Magna Charta Libertatum IV.2.5. Stanowisko Cecila Calverta w sprawie statusu kościoła katolickiego w Marylandzie – Points z 1641 r. IV.2.6. Apogeum sporu o status kościoła rzymskiego w „katolickim” Marylandzie: 1641-1643 IV.2.7. Rozstrzygnięcie sporu o status kościoła katolickiego w Marylandzie – unilateral Concordat i koniec pierwszej misji jezuickiej: 1644-1647 IV.3. Wpływ An Act Concerning Religion z 1649 r. na status religii i kościołów w Marylandzie IV.3.1. An Act Concerning Religion a chrześcijański establishment w Marylandzie IV.3.2. Geneza An Act Concerning Religion – stanowisko Cecila Calvert w sprawie roli religii w państwie IV.3.3. An Act Concerning Religion z 1649 r. – treść IV.3.4. An Act Concerning Religion z 1649 r. – analiza IV.3.5. Stanowisko purytanów (kongregacjonalistów) wobec An Act Concerning Religion – jego uchylenie i przywrócenie w latach 1654-1658 IV.3.6. Stanowisko katolików wobec An Act Concerning Religion (cz. I) – powrót jezuitów do Marylandu i sprawa oath of secrecy IV.3.7. Stanowisko katolików wobec An Act Concerning Religion (cz. II) – Francis Fitzherbert i nowa wykładnia An Act for Church liberties IV.4. Status kościołów w Marylandzie w dobie rozkwitu rządów właścicielskich IV.4.1. Polityka rządu właścicielskiego wobec pierwszych kwakrów – nowy wymiar sporu o przysięgę i prześladowanie friends w Marylandzie: 1658-1661 IV.4.2. Rozwój kościołów nonkonformistycznych w Marylandzie po 1661 r. – kwakrzy a realizacja koncepcji polityczno-wyznaniowej sir Cecila IV.4.3. Stanowisko kwakrów wobec składania przysięgi – granice free exercise of religion w fasadowym establishment sir Cecila (do 1675 r.) IV.4.4. Stanowisko sir Charlesa wobec sprawy przysięgi – rozstrzygnięcie statusu Society of Friends w Marylandzie: 1676-1688 IV.4.5. Kościół Anglii jako ofiara koncepcji polityczno-wyznaniowej sir Cecila (do 1675 r.) IV.4.6. Pierwsza próba wprowadzenia anglikańskiego establishment w Marylandzie – plan Johna Yeo: 1676-1677 IV.4.7. Polityka sir Charlesa wobec próby wprowadzenia anglikańskiego establishment w Marylandzie: 1678-1682 IV.4.8. Kościół katolicki w Marylandzie pod protekcją sir Charlesa: 1661-1688 IV.5. Kwestia tolerancji religijnej w XVII-wiecznym Marylandzie IV.5.1. Przyczyny wprowadzenia tolerancji religijnej w Marylandzie i jej rola w ramach koncepcji polityczno-wyznaniowej Calvertów IV.5.2. Realizacja tolerancji religijnej w „katolickim” Marylandzie – sprawa Williama Lewisa a proklamacja przeciwko „disputations in point of religion” IV.5.3. Realizacja tolerancji religijnej w Marylandzie w oparciu o An Act Concerning Religion – sprawa Jacoba Lumbrozo IV.6. Wprowadzenie anglikańskiego establishment w Marylandzie: 1689-1692(1704) – An Act for the Service of Almighty God z 1692 r. V. Podsumowanie Bibliografia Indeks postaci historycznych link z opisem on-line

Ija Lazari-Pawłowska (1921-1994), etyczka i filozofka, propagowała w Polsce myśl lednpstek wybitnych, ltóre wpłynęły na historię świata. Najważniejsi to z pewnością Gandhi oraz Albert Schweitzer. Dobrze się stało, że ukazał się kolejny tom prestiżowego rocznika. Myśl wymienionych wyżej obu gigantów jest nam ciągle bardzo potrzebna... ETYKA tom 44 (2011) [rocznik] Redaktor: Paweł Łuków Rada Redakcyjna Przewodnicząca: Barbara Skarga (+) Członkowie: Joanna Górnicka–Kalinowska UW, Tadeusz Gadacz IFiS PAN, Włodzimierz Galewicz UJ, Jerzy Gałkowski KUL, Andrzej M. Kaniowski UŁ, Ryszard Kleszcz UŁ, Miłowit Kuniński UJ, Robert Piłat IFiS PAN, Zbigniew Szawarski UW, Andrzej Szostek KUL ISSN 0014-2263 [format B5, s. 194] SPIS TREŚCI Od redakcji Przesłanie Artykuły Andrzej Szostek MIC, Profesor Ija Lazari-Pawłowska wobec ludzkiej biedy Małgorzata Olech, Ija Lazari-Pawłowska o sumieniu moralisty. Granice moralnych kompromisów Jacek Hołówka, Ahimsa i asabijja Patrycja Wdowiak, O rodzajach tolerancji w filozofii Profesor Iji Lazari-Pawłowskiej Marek Czyżewski, Tolerancja i nietolerancja: pojęcia i postulaty Ryszard Kleszcz, Nauczyciel akademicki: neutralność czy aksjologiczne zaangażowanie? Wspomnienia i refleksje Piotr K. Stengert Andrzej Zalewski Bronisława Kopczyńska‐Jaworska Aldona Pobojewska Joanna Jabłkowska Ryszard Kleszcz Marek Zirk-Sadowski Marek Czyżewski Wojciech Robaczyński Rozprawy Joanna Różyńska, Wartość (nie)istnienia Dorota Brylla, Palma Dewory Moszego Kordowera jako egzemplifikacja żydowskiej kabalistycznej doktryny etycznej pod postacią imitatio dei Maciej Lipiński, Jutrzenka horyzontu etycznego polskich pozytywistów. Julian Ochorowicz i Aleksander Świętochowski Recenzje Olga Cielemęcka, Perspektywa zdolności a sprawiedliwość społeczna Maciej Kostyra, Nec Hercules contra plures Noty o autorach Dorota Brylla – magister religioznawstwa na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zainteresowania badawcze: mistyczna teozofia żydowska, filozofia systemów ezoterycznych, współczesne formy duchowości. Marek Czyżewski – dr hab. prof. UŁ; kierownik Zakładu Badań Komunikacji Społecznej w Instytucie Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego. Jacek Hołówka – profesor w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego i w Wyższej Szkole Nauk Społecznych „Pedagogium”. Zajmuje się filozofią analityczną, filozofią moralną i bioetyką. Ryszard Kleszcz – dr hab., profesor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Katedry Filozofii Analitycznej. Autor publikacji z dziedziny epistemologii i metodologii, metafilozofii, filozofii polskiej XX wieku oraz filozofii religii. Maciej Lipiński ‒ student na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Przedmiot jego zainteresowań naukowych stanowi filozofia europejska przełomu XIX i XX wieku oraz literatura pozytywizmu. Małgorzata Olech ‒ doktor, adiunkt w Katedrze Filozofii Akademii Pomorskiej w Słupsku. Wykłada etykę i historię filozofii. Aldona Pobojewska – profesor Uniwersytetu Łódzkiego, była Dyrektor Instytutu Filozofii na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Łódzkiego. Wojciech Robaczyński – doktor, pracownik Katedry Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. Joanna Różyńska ‒ pracownik Zakładu Etyki Instytutu Filozofii WFIS UW. Od 2011 sekretarz Komitetu Bioetyki przy Prezydium PAN. Piotr K. Stengert – lekarz, filozof, społecznik, założyciel i kierownik Łódzkiego Hospicjum dla Dzieci w latach 1999‒2008. Jerzy Szczęsny – prawnik; 1963‒1968 seminarzysta profesorów Jerzego Wróblewskiego i Aleksandra Kamińskiego. W marcu 1968 student V roku prawa w Uniwersytecie Łódzkim, jeden z liderów marcowego protestu łódzkich studentów. Andrzej Szostek – ks. prof. zw. dr hab.; pracownik Katedry Etyki KUL, członek m.in. Rady Naukowej Narodowego Centrum Nauki. Patrycja Wdowiak – absolwentka studiów magisterskich Uniwersytetu Łódzkiego na kierunku filozofia. Pracę magisterską poświęciła tematyce tolerancji w filozofii Michaela Walzera oraz polskiej myśli etycznej XX wieku. Andrzej Zalewski – profesor, wcześniej pracownik Instytutu Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Łódzkiego, obecnie w Instytucie Filozofii, Socjologii i Psychologii na Wydziale Nauk Społecznych Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Marek Zirk-Sadowski – wiceprezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, były prorektor Uniwersytetu Łódzkiego, kierownik Katedry Teorii i Filozofii Prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego. link z opisem on-line

Tatarzy w okresie międzywojennym stanowili jedną z najmniejszych grup etnicznych i wyznaniowych, wobec której rząd stosował odrębną politykę oświatową. Potomkowie Tatarów z kipczackiej grupy językowej, którzy przybyli na tereny Wielkiego Księstwa Litewskiego pod koniec XIV w., pomimo wpływów chrześcijańskich i znacznego zasymilowania z kulturą dominującą utrzymali poczucie swej odrębności religijnej i etnicznej, stając się perłą polskiego Orientu i stanowiąc przykład grupy o wielowymiarowej tożsamości. Osiedlający się Tatarzy przenieśli na ziemie Litwy swój tradycyjny podział społeczny oparty na systemie rodowo-plemiennym, gminie religijnej oraz organizacji wojskowej. Ukazała się właśnie książka: Urszula Wróblewska Oświata Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012 ISBN 978-83-7507-104-7, format 150 x 230 mm, s. 243, bibliografia, indeks nazwisk, fotografie, reprodukcje dokumentów, Summary, Резюме Urszula Wróblewska jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu w Białymstoku. Jako historyk zajmuje się tematyką oświaty mniejszości etnicznych w II Rzeczypospolitej, historycznymi uwarunkowaniami przemian obrzędowości szkolnej oraz edukacją w muzeach historycznych i etnograficznych. SPIS TREŚCI Wstęp Rozdział I. Tatarskie tradycje oświatowe (od XVIII do pocz. XX w.) 1. Petersburg jako środowisko wychowawcze i naukowe społeczności tatarskiej 2. Działalność oświatowa Tatarów na Wschodzie Europy Rozdział II. Charakterystyka Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej 1. Demografia społeczności tatarskiej w Drugiej Rzeczypospolitej 2. Struktura wiekowa i zawodowa Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej 3. Ustawy regulujące działalność kulturalno-oświatową Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej Rozdział III. Kształcenie religijne społeczności tatarskiej w Drugiej Rzeczypospolitej 1. Znaczenie wykształcenia w kontekście religii muzułmańskiej 2. Tradycyjne nauczanie religii (szkółki religijne) 3. Nauka religii w szkołach Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 4. Podręczniki do nauki religii muzułmańskiej 5. Kształcenie religijne poza granicami Drugiej Rzeczypospolitej a. Uniwersytet Al-Azhar w Kairze b. Religijne szkoły średnie w Jugosławii 6. Kształcenie nauczycieli religii muzułmańskiej Rozdział IV. Tatarzy w szkołach Drugiej Rzeczypospolitej 1. Próba tworzenia własnej powszechnej szkoły muzułmańskiej 2. Poziom wykształcenia tatarskiego w latach 20. XX w. 3. Wyrównywanie poziomu wykształcenia 4. Tatarzy w szkołach powszechnych Drugiej Rzeczypospolitej 5. Tatarzy w szkołach średnich Drugiej Rzeczypospolitej 6. Tatarzy w szkołach prywatnych Drugiej Rzeczypospolitej 7. Tatarzy w szkołach wyższych Drugiej Rzeczypospolitej Rozdział V. Działalność Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej 1. Struktura i zasady funkcjonowania Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej 2. Działalność Rady Centralnej Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej 3. Wileński oddział Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów RP jako główny inicjator działalności oświatowej Tatarów w Drugiej Rzeczypospolitej (odczyty i wystąpienia; biblioteka) 4. Działalność Koła Młodzieży Tatarskiej w Wilnie a. Współpraca z ośrodkami wschodoznawczymi oraz wileńskim oddziałem ZKOTRP b. Praca Koła Młodzieży Tatarskiej na prowincji (w ośrodkach zamiejscowych) c. Tymczasowa Rada Centralna Koła Młodzieży Tatarskiej 5. Działalność oddziałów Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej a. Biblioteki b. Świetlice c. Zespoły artystyczne d. Zabawy i bale tatarskie Rozdział VI. Inne formy oświaty tatarskiej w Drugiej Rzeczypospolitej 1. Prasa tatarsko‑muzułmańska a. „Rocznik Tatarski” b. „Życie Tatarskie” c. „Przegląd Islamski” d. Inne czasopisma 2. Tatarskie Oddziały Związku Strzeleckiego Rozdział VII. Znaczenie oświaty w społeczności tatarskiej – próba tworzenia tatarskiej ideologii wychowawczej Zakończenie Bibliografia Summary Резюме Aneksy Indeks nazwisk link z opisem w sieci

Książka będzie prezentowana na stoisku 44 w Arkadach Kubickiego w Warszawie w dn. od 29 listopada do 2 grudnia 2012 r. (Targi Książki Historycznej)

Paweł Maria książę Czartoryski na Klewaniu i Żukowie herbu Pogoń Litewska (ur. 1924 w Krakowie, zm. 1999 w Warszawie), prof. dr hab., prawnik, ekonomista, historyk nauki, badacz i wydawca Dzieł wszystkich Mikołaja Kopernika, kierownik Zakładu Badań Kopernikańskich w Polskiej Akademii Nauk, doradca Solidarności, założyciel i wieloletni przewodniczący Towarzystwa Szkół Zjednoczonego Świata, taternik. Podjęcie całościowego opracowania dorobku Pawła Czartoryskiego w sferze publicznej, w nauce, religii, edukacji, wychowaniu, ruchu opozycyjnym, budowie społeczeństwa obywatelskiego oraz w sporcie i wielu innych dziedzinach wydaje się zadaniem przekraczającym możliwości jednego autora. Ukazała się jednak książka, napisana wspólnym wysiłkiem ponad czterdziestu osób (z Polski, Litwy, Węgier, Francji, Wielkiej Brytanii). Jej celem jest uchwycenie choć fragmentów pamięci o postaci tak ważnej dla ostatnich kilkudziesięciu lat historii Polski i Europy. Nadejdzie dzień Wspomnienia o Pawle Czartoryskim pod redakcją Ireny Bylickiej, Bogny J. Obidzińskiej i Marii Czartoryskiej Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012 ISBN 978-83-7507-099-6, format B5, s. 297, 67 fot., bibliografia, indeks nazwisk, oprawa twarda Teksty w językach francuskim, angielskim i litewskim opublikowano w oryginale oraz w tłumaczeniu na język polski. SPIS TREŚCI Od redakcji Irena Bylicka, Wstęp Elżbieta Kraińska, Do tańca i do różańca Helena Łazarska, Paweł – wymiar człowieka Zygmunt Tyszkiewicz, Kochany, mądry starszy kuzyn Anita Hooper, Cousin Meets Cousin Elżbieta Cielecka, Solidarny Izabela Dzieduszycka, Po pierwsze odpowiedzialność Katarzyna Anna Kraińska, Od piwnic po dachy rzeczywistości Apb Ignacy Tokarczuk, Opiekun grobowców Sieniawskich Eleonora Kasznica, Jedna bryła – bez pęknięć Zygmunt Skórzyński, Polska w Europie Andrzej Wielowieyski, Na prawo i w góry Krzysztof Kozłowski, Przez Bieszczady stalinizmu Leszek Łącki, Paweł i jego góry Jerzy Strzelecki, Książę i Socjalista Marguerite Rey, La force tranquille Zofia Włodek, Wśród manuskryptów – między Warszawą a Krakowem Juliusz Domański, Menadżer nauki i humanista. Garść wspomnień przygodnego współpracownika Jerzy Kłoczowski, Paweł w mojej pamięci Anna Słomczyńska Wołoszynowa, Portret Księcia nauki Małgorzata Malewicz, Mistrz w oczach czeladników Jacek Soszyński, „Studia Copernicana” i promocja nauki polskiej András Nagy, Szeretetreméltó kiváló barátom: Pawel John and Miranda Villiers, A Warm Friend in a Cold War Jan Komorowski, Pierwszy mentor Agnieszka Jackowska, Udzielać siebie innym ks. Roman Indrzejczyk, Dobry duch na złe czasy Ginter Kupka, Jak wychodziliśmy z podziemia Barbara Fatyga, Książę Pan Kuba Wygnański, Adwokat jedności społecznej Alina Kozińska-Bałdyga, Wizja na przyszłość Janina Zawadowska, Horyzonty edukacji David B. Sutcliffe, The best teacher lodges an intent not in the mind but in the heart Beata Bieszke-Neuber i Alex Neuber, Love & History in the Times of Rationing Krystyna Troszczyńska, Odmienił życie wielu z nas Michał Myck, Ekonomia wychowania Irena Veisaitė, Iš jo sklido Šviesa… Uładzimir Kołas, Odbudować kulturę – od wizji do praktyki Mindaugas Kvietkauskas, Abiejų kultūrų Respublikos link… Ignacy Czeżyk, Książęta Czartoryscy w Puławach a Solidarność Graham Able, Prof. Paweł Czartoryski Scholarships at Dulwich College Andrew Thornhill, Patron with a Wide View Andrew Hugh Monro, Serendipidy that must have been inevitable Maria Czartoryska, Dane jest tylko to, co jest z serca dane Edward Poniński, Weronice z Ponińskich Czartoryskiej in memoriam Bibliografia publikowanych prac Kalendarium życia Noty o autorach Objaśnienia skrótów Spis ilustracji Indeks nazwisk

Książka będzie prezentowana na stoisku 44 w Arkadach Kubickiego w Warszawie w dn. od 29 listopada do 2 grudnia 2012 r. (Targi Książki Historycznej)

Badania archiwaliów europejskich w Niemczech, w Czechach oraz w Polsce, a także ogląd działaności misyjnej braci na Śląsku, w Rosji i w krajach zamorskich od XIX wieku do czasów najnowszych - doprowadziły do powstania książki: Helena Karczyńska Odnowiona Jednota Braterska w XVIII-XX wieku. Z dziejów ruchu religijnego herrnhutów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i na świecie Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2012 ISBN 978-83-7507-0114-6, format B5, s. 468, mapy, tabele, wielobarwne ilustracje, reprodukcje dokumentów, bibliografia, indeks osobowy, spis treści i streszczenie w języku niemieckim SPIS TREŚCI Wykaz skrótów Tytułem wprowadzenia Wstęp Rozdział 1. Geneza historycznych korzeni odnowionego kościoła „morawskiego” braci czeskich – Jednoty Braterskiej 2. połowy XV do początków XVIII w. 1.1. Bracia czescy jako spadkobiercy tradycji prereformacji husyckiej. Proces organizacji i pierwsze struktury nowego związku religijnego na Morawach (1457) 1.2. Sytuacja i rozwój wewnętrzny Jednoty Braterskiej w czasach panowania Jagiellonów (1490-1526) 1.3. Losy Jednoty braci czeskich do jej rozwiązania (1627) na tle protestantów pod berłem katolickiej monarchii habsburskiej. Rzeczpospolita miejscem schronienia braci czeskich 1.4. Nowy rozdział dramatów w historii śląskich protestantów po pokoju westfalskim (1648) 1.5. Schyłek świetności Jednoty braci czeskich w Rzeczypospolitej do jej rozwiązania (1670) – rola Jabłońskiego jako obrońcy polskich protestantów Rozdział 2. Pietyzm jako nowy obszar doświadczeń zmysłowych w protestantyzmie – podłożem ideowym nowego wyznania 2.1. Narodziny nowego ruchu religijnego i jego prekursorzy 2.2. Mistyka źródłem inspiracji 2.3. Drugie wielkie przebudzenie Rozdział 3. Saksonia/Górne Łużyce – nowe centrum myśli pietystycznej w środkowej Europie XVIII w. – czas prób i poszukiwań 3.1. Górne Łużyce – nową ojczyzną emigrantów morawskich i czeskich 3.2. Mikołaj Ludwik Zinzendorf – luterański pietysta (1700-1760) 3.3. Teologia „serca” 3.4. Zwrot ku naukom Lutra Rozdział 4. Odnowiona Jednota Braterska jako duchowa spadkobierczyni kościoła „morawskiego” braci czeskich – droga do usamodzielnienia XVIII-XX w. 4.1. Narodziny wspólnoty braterskiej w Herrnhut – pierwsze struktury 1722-1727, 1734 4.2. Kościół braci morawskich czasów Zinzendorfa a tendencje Morawian i znaczenie polskiej Jednoty w jego odrodzeniu (1735-1748) 4.3. Jednota Braterska jako zorganizowana wspólnota religijna (1748-1755) 4.4. Ewangelicka Jednota Braterska – nowy porządek kościoła w świetle trzech synodów 1764-1775, 1957 Rozdział 5. Chrześcijańska wspólnota gmin – cechy charakterystyczne organizacji życia i zasad 5.1. Kościół i Liturgia; znaki woli Bożej 5.2. Losowanie – Losungen und Lehrtexte 5.3. Idea tropowa – diversos modos concipiendi 5.4. Życie społeczne (struktury, życie rodzinne, edukacja, kultura wychowania, związek małżeński, pozycja kobiety) 5.5. Obchody uroczystości i świętowanie rocznic; śpiew i muzyka 5.6. Budownictwo, architektura i sztuka 5.7. Obrzędy i zwyczaje związane z pochówkiem Rozdział 6. Misje i diaspora w XVIII XX w. Charakter i zasięg terytorialny 6.1. Misje zamorskie – pierwsza generacja 6.2. Praca w diasporze – istotnym elementem ekumenizmu 6.3. Druga połowa XVIII w. – początkiem nowego kierunku misji 6.4. Nowy zasięg oddziaływań Ewangelickiej Jednoty Braterskiej od 2. połowy XIX w. 6.5. Sytuacja Ewangelickiej Jednoty Braterskiej w okresie międzywojennym – nowe czasy, nowe wyzwania Rozdział 7. Przejście Śląska pod rządy pruskie i proces organizacji Jednoty Braterskiej (kościoła braci morawskich) na Śląsku XVIII-XX w. 7.1. Wpływy i oddziaływania halleńskiego pietyzmu – jego znaczenie w polityce pruskiej – próba charakterystyki 7.2. Prowincja śląska Ewangelickiej Jednoty Braterskiej – pierwsze akty prawne dla morawskich osadników 7.3. Osady fryderycjańskie – Filie gmin macierzystych Rozdział 8. Rola i znaczenie Jednoty Braterskiej na Śląsku, w Europie i w świecie XVIII-XX w. – przyczyny upadku 8.1. Aktywność braci morawskich – kościół czy diaspora 8.2. Kościelna wspólnota i stowarzyszenie osób o wspólnym majątku – „Streitergemeine für Jesus” 8.3. U schyłku świetności Ewangelickiej Jednoty Braterskiej końca XIX i XX w. – nowe czasy – nowe wyzwania Zakończenie Bibliografia Słownik ważniejszych pojęć Aneks Tabele Mapy Dokumenty Ilustracje Spis pozycji z Aneksu Spis tabel Spis map Spis dokumentów Spis ilustracji Der Anhang im Deutsch Indeks szczegółowy opis on line