Estera

Czas na kolejne pytanie: jak rodzina pieszczotliwie nazywała małego księcia Józefa Poniatowskiego? Proszę podać to jedno konkretne określenie.

To świadczy na niekorzyść Sienkiewicza. Jego dzieła (mówię o powieściach) są na tyle prymitywne i infantylne, że mogą być omawiane już w podstawówkach. Filozoficzne, bogate teksty Gombrowicza prezentują wyższy poziom intelektualny.

Jak się narodził? Czym różnił się absolutyzm francuski, rosyjski oświecony i pruski oświecony? Jakich władców absolutystycznych w czasach nowożytnych uznajecie za najpotężniejszych i dlaczego?

To właśnie te archaizmy i stylizacje nadają pewien poziom powieściom Sienkiewicza...

Książki Sienkiewicza figurujące na liście lektur z tego co się dowiedziałam zepchnięto na niższe niż dawniej szczeble edukacji- tzn. kiedyś "Krzyżaków" czy "Quo Vadis" czytała starsza niż obecnie młodzież. Powodem miał być poziom tych lektur. Należy poznawać obu pisarzy- bo Sienkiewicz stworzył Trylogię, która daje pewien obraz Polski i wiele wniosła do kultury, do wyobrażeń, stereotypów. Jednak należy się również zapoznawać z wybitnym Gombrowiczem. Kwestia poczytności na Zachodzie nie jest tutaj ważna. Nie o nią chodzi, ale o pewne szersze spojrzenie. Mnie osobiście bardziej odpowiada Gombrowicz- to według mnie geniusz. Jednak jako humanistka muszę znać twórczość Sienkiewicza (bardzo dobre nowele i opowiadania, w których dobrze pokazane są realia Polski doby pozytywizmu)- chodzi o jego dorobek ważny dla polskiej literatury oraz kultury. Zachód nie zrozumie np. "Szkiców węglem"- to nie znaczy, że polski uczeń ma nie znać tej mistrzowskiej noweli.

Cóż- zaatakował dzieło czytywane przez masy, literaturę popularną- bestseller...

Może za duży? Trudno mi powiedzieć, ale z tym, że wpływ Trylogia miała zgadzam się. Rozumiem idee Sienkiewicza, ale zgadzam się z pewnymi założeniami krytyki tego pisarza jakiej dokonał Gombrowicz. W temacie przytoczę opinie dwóch krytyków: 1) "Filozofia historii Sienkiewicza jest [...] symptomem naszego upadku umysłowego. Jest ona absolutnym zrzeczeniem się myśli wobec dziejów [...]. Ani przez jedną chwilę nie ukazuje nam Sienkiewicz przygotowującej się w XVII wieku katastrofy ostatecznej" S. Brzozowski, Współczesna powieść polska. Co do tej opinii- jest ona zbyt surowa, jednak trudno całkowicie ją odrzucać. 2) "Tak w każdym calu po szlachecku pisanego arcydzieła jeszcześmy nie mieli. Pan Pasek mógłby to napisać, gdyby na czasy swoje spojrzał z odległości naszych czasów. To jest niewątpliwie bardzo polskie, ale jest przy tym bajecznie szlacheckie". A. Potocki, Szkice i wrażenia literackie, (1903). Sienkiewicz wniknął w mentalność ludzi opisywanych przez siebie czasów, zagłębił się w epokę. Cytaty generalnie odnoszą się do "Potopu". Moje refleksje głownie dotyczą akurat tej części Trylogii.

Sienkiewicz miał tzw. własną filozofię historii. Bliżej mu było do szkoły warszawskiej. W każdym bądź razie manipulował historią pisząc np. "Potop" (tak nawiasem mówiąc- literaturę dla mas). Mówił: "...powieść historyczna nie tylko nie potrzebuje być poniewieraniem prawdy dziejowej, ale może być jej objaśnieniem i dopełnieniem. Ona powlecze odpowiednią barwą szare mury wzniesione przez historię". To się łączy ze słynna ideą pokrzepienia serc. Historia u Sienkiewicza nabiera cech mitu, legendy (oblężenie Częstochowy wzorowane było na klasycznym modelu przedstawiania takich wydarzeń- tzn. wzorze stworzonym przez Homera w "Iliadzie"). Krytyka różnie się do tego odnosiła... Pozwoliłam sobie na taką ogólną uwagę

Odpowiedź prawidłowa. Następnym razem proszę jednak czekać na potwierdzenie Kto? Augereau.

Uwaga: odpowiedź znajduje się w Encyklopedii (Encyklopedia Napoleonica https://forum.historia.org.pl/viewforum.php?f=250 ).

Bryg- klasa żaglowych okrętów wojennych używanych w XVII-XIX wieku w celach ochrony portów, rozpoznania oraz walki na morzu. Na pokładzie o wymiarach: długość ok. 33 m, szerokość 10 m, zanurzenie do 5 m- umieszczano do 24 dział. Baxter Aleksander (1774-1841)- szef służby zdrowia na Wyspie Świętej Heleny, medyczny doradca Hudsona Lowe (pod jego rządami znajdował się już wcześniej). Napoleon rozmawiał z nim, ale odmawiał leczenia się u niego. Tytułowany przez Las Cases`a jako "główny doktor wojskowy". Burton Francis (1784-1828)- lekarz wojskowy (w 20 regimencie). Obecny przy sekcji zwłok Napoleona. Uważał, że wątroba była normalna. Najpierw zgadzał się, a następnie polemizował z Antommarchim w kwestii wykonania pośmiertnej maski Napoleona. Boney- skrót od Bonaparte; angielskie niańki używały tej formy na początku XIX w. strasząc dzieci- groźba inwazji na Anglię była wówczas brana bardzo poważnie pod rozwagę.

Nim Napoleon w ogóle na wyspę dotarł pojawiła się propozycja pomocy w ocaleniu Cesarza od wygnania. Kapitan Jean-Victor Besson d`Angloueme chciał ukryć Napoleona za beczkami wódki przewożonej przez jego bryg.

O specyfice Księstwa Warszawskiego: -Cóż to za kraj? -Księstwo Warszawskie. -Któż tu panuje? -Król Saski. -Jakież tu wojsko? -Polskie. -Jakież prawa? -Francuskie. -A jakież pieniądze? -Pruskie. (F. S. Dmochowski)

Nie czytałam "Historii Bizancjum" Mango od deski do deski. Potrzebowałam po prostu przejrzeć tę książkę w celach maturalnych. Natknęłam się na wzmiankę, że elekcja nowego władcy była oznajmiana przez aklamację ze strony armii i ze strony senatu. Czyli senat brał w taki sposób udział w drodze nowego władcy na tron. Cesarzem zostawało się z woli Boga, następnie była aklamacja, na końcu zaś religijna ceremonia koronacji (od V w.).

Kim był Emmanuel de Las Cases? Co wiemy o tej postaci? Jak go oceniamy?

"Zamierzam spisać, dzień po dniu, słowa i czyny cesarza Napoleona w okresie, gdy mu towarzyszyłem"- to właśnie Emmanuel de Las Cases przygotował "Memoriał ze św. Heleny". Kim był? Sam odpowiada na to pytanie. We wstępie "Memoriału" opowiada o swoim życiu. Miał 21 lat gdy wybuchła rewolucja. Jego rodzina związana była z dworem. Emmanuel udał się na emigrację. Powrócił do Francji po ogłoszeniu amnestii dla emigrantów (26 04 1802 r.). "Wkrótce została przywrócona monarchia. Znalazłem się w niecodziennej sytuacji i targały mną osobliwe uczucia. Czułem się bowiem jak żołnierz ukarany za sprawę, która triumfowała. Przypominano sobie dawne ideały; wracało to wszystko, co było drogie naszym zasadom i przekonaniom. Jednak tak i honor kazały nam zachować dystans". Targały nim sprzeczne uczucia, zastanawiał się jak odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Oddał się pracy. Przygotowywał publikację historyczną pod zmienionym nazwiskiem. Wspominał: "Potęga naszej ojczyzny osiągnęła wyżyny niedostępne żadnemu innemu narodowi w historii". I tak narodził się jego podziw dla Napoleona- "a jak wiadomo, od podziwu do miłości jest tylko jeden krok"- tak oto stwierdził zafascynowany osiągnięciami Cesarza. Rozpoczęła się jego wielka napoleońska przygoda. Został przyjęty na dwór, wywiązywał się z rozmaitych zadań np. w Holandii negocjował w sprawach morskich. Po I abdykacji Napoleona spędził kilka miesięcy w Anglii. Po Waterloo oddał się na służbę Napoleonowi. Trafił wraz z Cesarzem na wyspę...

Arnott Archibald (1771-1855)- brytyjski chirurg wojskowy, lekarz przebywający na Wyspie Świętej Heleny. To on zlecił zastosowanie dużej dawki kalomelu 3 maja 1821 r. Obecny był przy sekcji zwłok Napoleona. Uznał, że wątroba była normalna.

Beker [bagert] Nicolas-Leonard (1770-1840)- generał kawalerii, szwagier generła Desaixa. W armii służył od 1786 r. Od czerwca 1808 r. hrabia Mons (gdzie 11 11 1840 zmarł). Walczył pod Valmy, Jemappes, w Wandei. Szef sztabu dywizji Desjardin w Armii Północy, a w 1797 r. Neya. Służył w korpusie ekspedycyjnym na Domingo. W 1801 r. gen. bryg. w dywizji Goruchy`ego w Armii Renu. Wziął udział w bitwie pod Austerlitz, Nasielskiem, Gołyminem, Pułtuskiem. Dowódca kawalerii 5 Korpusu Masseny, jego szef sztabu. Odsunięty za krytykę Napoleona. Do służby wrócił podczas Stu Dni.

O ludzi pytamy: "kto?". W temacie było pytanie: "z czego isę składała ta armia?". Co? Wielbłądy. Zatem: podpisuje się pod tym stwierdzeniem. Wielbłądy były bardzo ważne dla tej armii, jak już wspomniałam. Były to działania wojenne po jego śmierci. Kiedy umarł wsytąpiło niebezpieczeństwo, że przymierza jakie zawarł z wodzami plemiennymi rozpadną się. Niektórzy nie wierzyli, że był prorokiem. Społeczność kierowana przez Abu Bakra przez działania wojskowe (i to były tzw. "wojny riddy") potwierdziła swą zwierzchność. "Wówczas to powstała zorganizowana armia, rozpęd uzyskany w tych działaniach poniósł ją ku regionom nadgranicznym wielkich imperiów, a kiedy opór okazał się słaby, ruszyła ku ich centrum"- A. Hourani, "Historia Arabów".

Emmanuel De Las Cases- "Memoriał ze św. Heleny"- oczywiście tom I- nagle wszystkie inne książki schodzą na dalszy plan i zostaje ta jedna- długo wyczekiwana, wymarzona, ukochana.

Nie. Proszę tego wątku tutaj nie rozwijać. Stworzę osobny temat.

Marek Tuliusz Cyceron: "Mowy przeciwko Katylinie"- jak skończę napiszę coś na temat tych mów

Dla współczesnych był wcieleniem idealnego rycerza i cnót mądrego władcy. Sam fakt dążenia do potęgi, podjęcie walki, akty takie jak zburzenie Mediolanu ukazują go moim zdaniem w świetle władcy ambitnego, srogiego, zdecydowanego. Jego śmierć- utonięcie urosnąć może do rangi symbolu. To śmierć podczas krucjaty- władca ruszał do walki i zginął. Jego zwłok nie znaleziono. Legenda głosiła, że wstanie z martwych i udzieli pomocy Niemcom, kiedy zajdzie taka potrzeba- stąd "operacja Barbarossa".

Dysponowali ludzkimi umysłami- światopogląd teologiczny robił swoje, że tak powiem Widać to doskonale na przykładzie sporu Henryka IV z Grzegorzem VII. Klątwa wówczas okazała się wydarzeniem bezprecedensowym. Siła papieży brała się z tego, że mieli władze nad sakramentami i nad umożliwieniem zbawienia, mogli wybaczać bądź nie grzechy. Należy także wspomnieć o papocezaryzmie: władza pochodzi od Boga, Bóg rządzi światem przez namiestników Chrystusowych (czyli właśnie papieży), prawo boże jest nadrzędne dlatego mogą rządzić światem- oto założenia tej ideologii. I taką ideologię moim zdaniem realizował Grzegorz VII.

Mango podaje, że najbardziej charakterystyczną cechą ustroju Cesarstwa Bizantyńskiego była "wszechogarniająca potęga władzy centralnej". Władzę mogły osłabić np. opóźnienia w wykonywaniu rozkazów czy też korupcja. Teoretycznie władza cesarza nie miała ograniczeń- oprócz boskich oczywiście. Jednak cesarz zawdzięczał władzę pewnym czynnikom- dziedziczności, wyborowi poprzednika bądź wpływowej grupy, rebelii. Mango stwierdził, że zastanawiającym jest fakt braku rozwiniętej teorii sukcesji. Władzy w każdym bądź razie nie sprawował samodzielnie. Miał zaplecze w postaci ministrów wybieranych na jego życzenie, ("rzeczywista władza, jaką sprawowali, nie znajdowała odbicia w ich tytułach" * ). Rola cesarza i ministrów zależała od charakteru władcy. Mango zaznacza: "W praktyce bywało tak różnie, że lepiej mówić o sprawowaniu władzy przez pałac cesarski niż przez cesarza". * C. Mango, "Historia Bizancjum".