"Zagra-lin" i jego działalność

[Albinos]

Nie ukrywam, że temat zakładam głównie z nadzieją na to, że znajdzie się ktoś, kto będzie w stanie odpowiedzieć mi na parę pytań, tudzież podać źródła. Ale że jednocześnie może wyjść z tego całkiem ciekawa dyskusja, piszę tutaj a nie w KSO. Ale do rzeczy. Otóż "Zagra-lin", komórka legendarnej "Kosy" powstała w grudniu '42 roku w Warszawie ("Lin"), na rozkaz ppłk. "Philipsa". Jej dowódcą został kpt. Bernard Drzyzga. Zadaniem komórki było wykonywanie działań dywersyjnych poza granicami GG ("Zagra"). Sam wiem o sześciu akcjach "Zagr-linu":

- zamach w Berlinie 13 lutego '43 na dworcu przy Friedrichstrasse (4 zabitych, około 60 rannych);

- zamach w Berlinie na początku kwietna '43 na dworcu przy Friedrichstrasse (14 zabitych, kilkudziesięciu rannych);

- zamach w Berlinie na Dworcu Śląskim 10 maja '43 i 12 maja we Wrocławiu (12 zabitych, około 30 rannych);

- wysadzenie pociągu amunicyjnego pod Rygą, wiosna '43;

- spalenie transportu paszy i słomy na trasie Bydgoszcz-Gdańsk, wiosna '43.

I teraz moje wątpliwości. Czy to były wszystkie akcje? Kto je przeprowadzał? Nie chodzi o konkretne osoby, ale na jakiej zasadzie werbowano żołnierzy? Wiadomo, że nie mógł to być każdy. Trzeba było się wykazać biegłą znajomością niemieckiego i znajomością stosunków panujących w III Rzeszy. Zastanawia mnie, czy szukano takich osób, w jakichś konkretnych grupach (jak np. Związek Polaków w Niemczech), czy stosowano inne sposoby?

[Bruno Wątpliwy]

Przejrzałem pobieżnie opracowanie o polskim ruchu oporu na Łotwie (aut. M. Cygański, zamieszczone w książce pod red. E. Walewandera, Polacy na Łotwie, Lublin 1993). Nic nie widzę o akcji pod Rygą i "Zagra-linie". Jest mowa o ekspozyturach wywiadowczych II odcinka ""WW-72" ZWZ, o "Wachlarzu" i o Polakach w partyzantce radzieckiej.

[Albinos]

Bo w sumie trudno, aby coś było;) To nie była komórka stale działająca na jakimś terenie. Mając konkretne zadanie, wyjeżdżali w teren, robili co mieli robić, i wracali do Warszawy. Coś jak w przypadku akcji "Koppe" w Krakowie... Z tym, że z akcji które znam, wszystkie się udały, przeciwnie do tej krakowskiej.

[Don Pedrosso]

Sporo rzeczy o Zagralinie można znaleźć tutaj:

http://www.niniwa2.cba.pl/tajemnicze_wsypy.htm

Z swojej strony chciałbym zapytać, czy są jakieś książki traktujące o tej organizacji?

[Albinos]

Dzięki Pedros za link, ale stronę już znam, podobnie jak i ten tekst Co do książek na temat "Zagra-linu", to niestety nie natknąłem się na nic takiego. Jedyna książkowa wzmianka, to wspomnienia "Rayskiego" [Kunicki A., Cichy front, Warszawa 1968, s. 35-39], gdzie też podaje tylko podstawowe informacje na temat znanych akcji, i sposobu działania w trakcie wykonywania zadania. Poza tym naprawdę posucha.

[Don Pedrosso]

Jedyna książkowa wzmianka, to wspomnienia "Rayskiego" [Kunicki A., Cichy front, Warszawa 1968, s. 35-39], gdzie też podaje tylko podstawowe informacje na temat znanych akcji, i sposobu działania w trakcie wykonywania zadania. Poza tym naprawdę posucha.

Może w pracy Juliusza Pollacka "Wywiad, sabotaż, dywersja: polski ruch oporu w Berlinie 1939-1945" coś by się znalazło. Niestety nie mam do niej dostępu.

- zamach w Berlinie 13 lutego '43 na dworcu przy Friedrichstrasse (4 zabitych, około 60 rannych);

Co ciekawe Bernard Drzazga w swych wspomnieniach milczy o 13 lutego.

[Don Pedrosso]

Komunikat w Biuletynie Informacyjnym z dnia 1 lipca 1943 roku:

W ramach ogólnej akcji odwetowej za bestjalstwa niemieckie w Polsce, a w szczególności za wymordowanie 189 Polaków w Poznaniu oraz masakrę 94 z Pawiaka straconych 7 maja br.- dnia 10 maja 1943 r. o godz. 21 na dworcu Śląskim w Berlinie zostały zdetonowane dwie bomby, a dnia 12 maja 1943 o godz. 21.30 na dworcu we Wrocławiu- jedna bomba. W wyniku obydwu aktów 15 Niemców zostało zabitych, a 26 rannych.

Kierownictwo Walki Konspiracyjnej

28 czerwca 1943 r.