Suczawa 1653

[Nabuchodonozor]

W 1653 r. mijało pięć lat od wybuchu powstania kozackiego pod wodzą Bohdana Chmielnickiego, które doprowadziło do ogromnych zniszczeń na Ukrainie i niemalże sparaliżowało politykę zagraniczną Rzeczypospolitej. Wzrost potęgi Kozaczyzny, a zarazem chęć umocnienia jej niezależności od Polski, skłoniły Chmielnickiego do podjęcia próby podporządkowania przyjaznej Polsce Mołdawii. Doprowadziło to do wyprawy na Suczawę w 1653 roku. Milewski Dariusz w swojej książce "Wyprawa na Suczawę 1653" podał taki skład dywizji Jana Kondrackiego:

Pułk wojewody ruskiego Stanisława Lanckorońskiego

-Chorągiew husarska p.wojewody Ruskiego 154 koni

-Chorągiew kozacka p wojewody Ruskiego 152 koni

-Chorągiew kozacka Benedykta Ujejskiego 100 koni

-Chorągiew kozacka Jana Piesyczeńskiego 86 koni

-Chorągiew wołoska Wacława Teleżyńskiego 97 koni

5 Chorągwi 589 koni

Pułk księcia Dymitra Wiśniowieckiego

-Chorągiew kozacka Stanisława Służewskiego 159 koni

-Chorągiew kozacka Jerzego Wielhorskiego 93 koni

-Chorągiew kozacka Aleksandra Minora 85 koni

-Chorągiew kozacka Jana Świętochowskiego 98 koni

-Chorągiew kozacka Jarosza Wrzeszcza 100 koni

-Chorągiew wołoska Jana Giebułtowskiego 77 koni

-Chorągiew tatarska Achmet Beja 100 koni

7 Chorągwi 712 koni

Pułk Sebastiana Machowskiego

-Chorągiew kozacka Machowskiego,prócz pocztu 136 koni

-Chorągiew kozacka Jana Myślliszewskiego 100 koni

-Chorągiew kozacka Jana Chlebowskiego 88 koni

-Chorągiew kozacka Wojciecha Tarnowskiego 66 koni

-Chorągiew kozacka Jana Kłopotowskiego 75 koni

-Chorągiew kozacka Aleksandra Żółkiewskiego 66 koni

-Chorągiew kozacka Semena Zabulskiego 83 koni

7 Chorągwi 614 koni

Pułk Jana Kondrackiego

-Chorągiew kozacka Kondrackiego 119 koni

-Chorągiew kozacka Jerzego Ruszczyca 139 koni

-Chorągiew kozacka Olbrychta Mogilnickiego 90 koni

-Chorągiew kozacka Dominika Sulatyckiego 140 koni

-Chorągiew kozacka Stanisława Szumlańskiego 122 koni

-Chorągiew kozacka Samuela Kuderowicza 90 koni

-Choragiew tatarska Mustafy Sudycza 120 koni

-Chorągiew tatarska Bohdana Kilińskiego 120 koni

-Chorągiew tatarska Murzy Bohdanowicza 151 koni

-Chorągiew tatarska Jana Sielickiego 120 koni

-Chorągiew wołoska Jana Sułowskiego 150 koni

12 chorągwi 1481 koni

Pułk Jana Kłodzińskiego

-Chorągiew arkebuzerska Kłodzińskiego 100 koni

-Chorągiew kozacka Jana Liniewskiego 89 koni

-Chorągiew arkebuzerska Krzystofa Żegockiego 90 koni

-Choragiew kozacka Jakuba Łabęckiego 107 koni

-Chorągiew kozacka Adama Woyny 100 koni

-Chorągiew kozacka Arnolfa Chlebowskiego 84 koni

-Chorągiew wołoska Bazylego Hohoła 95 koni

7 Chorągwi 665 koni

Ilościowy udział poszczególnych formacji:

1 husarska 154 koni

2 arkebuzerskie 190 koni

24 kozackie 2428 koni

5 wołoskich 558 koni

6 tatarskich 731 koni

[Kadrinazi]

Bardzo interesująca kampania, jeden z naszych nielicznych sukcesow w walce z Kozakami w okresie 1652-53. Napisałem 'nasz', ale wysiłek był wspolny

Co do danych z pracy D.Milewskiego - Tomasz Ciesielski w pracy 'Od Batohu do Żwańca' (Zabrze 2007) polemizuje (str. 169-172) z danymi wypisanymi przez p. Milewskiego. Poniżej w kilku punktach uwagi z pracy p. Ciesielskiego:

- Kłodziński jako d-ca pułku - według popisu glińskiego jego chorągiew kozacka wchodziła w skład pułku Kondradzkiego. Jeżeli Kłodziński latem 1653 roku byłby d-cą pułku, to właśnie w nim powinna być ta chorągiew

- mało prawdopodobny udział pułku Lanckorońskiego - husaria raczej się do szturmowania Suczawy nie nadawała . Chorągiew wołoska Teleżyńskiego nie mogła walczyć pod Suczawą - 21 października została rozbita nad Dniestrem przez Tatarow (a grupa spod Suczawy wrociła do Żwańca 24 października)

- pułk Machowskiego mogł pojawić sie pod Suczawą dopiero we wrześniu, wraz z d-cą (przynajmniej część chorągwi mogła wtedy przybyć jako jego eskorta)

Generalnie skład grupy Kondradzkiego według p.Ciesielskiego to 19 chorągwi spod pułku Kondradzkiego (po jego śmierci rozbite na pułki Jacka Szemberka i Jana Kłodzińskiego) + część (lub nawet całość) pułku Wiśniowieckiego. Daje to 22-25 chorągwi kozackich, arkebuzerskich i lekkich (być może kilka więcej)

Do nich należy doliczyć regiment dragonii Jozefa Łączyńskiego (400 porcji) ktory po zdobyciu Suczawy przeszedł na służbę hospodara mołdawskiego jako straż przyboczna.

Liczebność takiego zgrupowania szacowana jest na ok. 2900 jazdy narodowej (autor napisał 'ludzi', biorąc pod uwagę stany chorągwi powinno być raczej koni) + 400 dragonow (znowu niedomowienie, regiment miał 400 porcji) + kilkuset wolontariuszy.

Na początku września zgrupowanie zostało wzmocnione przez posiłki - regiment dragonii H.Donhoffa (nominalnie 600 porcji, w październiku na popisie miał 502 porcje - znowu trochę to mylące, bo autor napisał o 500-600 dragonach) + (zależnie od źrodeł) 4 armaty i moździeż lub 6 armat.

Pod koniec września pod Suczawę przybył specjalny wysłannik krolewski - pułkownik S. Machowski - prawdopodobne eskortowany przez część (lub całość) swojego pułku, ktory jak widzimy w spisie, składał się z 7 choragwi kozackich.

[Nabuchodonozor]

Bardzo interesująca kampania,

Faktycznie, wyprawa na Suczawę była śmiałym posunięciem (raczej króla), zaplanowana również dosyć dokładnie, jednak wykonana...

jeden z naszych nielicznych sukcesow w walce z Kozakami w okresie 1652-53.

Czy oby napewno to był sukces? Polacy nie dopuścili do opanowania Mołdawii przez Kozaków - to sukces napewno, przy okazji ginie syn Chmielnickiego - kolejny plus, ale dalej - wypuszczenie wojsk z poddającego się obozu krwawe walki toczone podczas oblężenia ogromne legendarne łupy olbrzymia pomoc wysłana potem Polakom przez "koalicje" wzmocnienie Jerzego II Rakoczego czy naprawde można mówic tu o sukcesie?

Napisałem 'nasz', ale wysiłek był wspolny

Wspólny wysiłek to jednak moim zdaniem za duzo powiedziane z całej tej wyprawy najbardziej mnie irytowało zachowanie wojsk sprzymierzonych. Ich postawa podczas pierwszego zaprzepaszczonego ataku...brak słów. Dalej zachowanie podczas szturmów - nie rozumiem zupełnie na co oni tam liczyli.

[Kadrinazi]

Dałoby się napisać to samo bez takiej ilości emotikonow...

Wyprawa suczawska bez wątpienia była sukcesem - zwłaszcza na tle mizerii akcji armii koronnej w okresie 1652-53. Z wymienionych przez Ciebie negatywow:

- wypuszczenia poddających się Kozakow - fakt, błąd polskich oficerow, zawsze można im było zrobić Beresteczko czy Połonkę, prawda?

- krwawe walki - trudno o niskie straty jeżeli szturmuje się małą ilością piechoty broniących się Kozakow. Każda takiego rodzaju bitwa przynosiła siłom koronnym duże straty i tego niestety raczej nie dawało się uniknąć

- legendarne łupy - nie bardzo rozumiem co to ma do kwestii sukcesu operacji wojskowej? To że wszyscy biorący udział w walkach liczyli na wielkie łupy nijak się ma do sukcesu wojskowego

- poźniejsza pomoc dla sił koronnych - paradoksalnie podobna do sił polskich pod Suczawą - Mihaly Mikes de Zapolya przyprowadził do Żwańca ok. 3000-4000 jazdy (głownie siedmiogrodzkiej), ok. 1000 Mołdawian i nieco Wołoszy. Paradoksalnie odziały te nie wypadały źle na tle wojsk koronnych - przynajmniej nie bały się wyruszać na podjazdy przeciw Kozakom. Trzeba poza tym pamiętać, że Porta patrzyła na ręcę Jerzemu II Rakoczemu, więc posiłki musiał wysłać jako 'ochotnikow'

- wspolny wysiłek - jakby nie patrzył to bitwę pod Fintą (ktorej następstwem było oblężenie Suczawy) Basarab wygrał bez posiłkow wojsk koronnych. Jak widać dał sobie wtedy radę. Poza tym cała wspołpraca na linii polsko-siedmiogrodzkiej (bo też Mołdawianie i Wołosi mieli mało do gadania w całej sprawie) nacechowana była ostrożnością - musiano bardzo uważać na reakcję Turkow i Austriakow.

[Nabuchodonozor]

Jeśli się emotikony nie podobają prosze edytować jestes tu moderatorem, wyprawa była sukcesem jednak związała ręce reszcie wojsk koronnych które stały na straży przed odsieczą.

Nie wiem czy wypuszczenie Kozaków z bronią , działami i sztandarami było lepszym rozwiazaniem skoro niedlugo potem doszło do walk pod Żwańcem. A dlaczego Polacy sami szturmowali sokro była tam również armia sojuszników? Efekty wykrwawianie sie dla Jerzego II Rakoczego pokazało skutki potem - podczas potopu. Tak wiem Porta patrzyła na ręce Rakoczego, a na Jana Kazimierza to juz nie?Z łupów król mial opłacić podarki dla sultana.