Hammerstein 1627 rok

[Kadrinazi]

Bitwa pod Hammersteinem/Czarnem w 1627 roku podawana jest jako jedno z największych zwycięstw hetmana Koniecpolskiego. Za pomocą jazdy osaczył maszerujące wojska szwedzkie, zmusił je do walki w niesprzyjających warunkach, po czym zmusił do kapitulacji, wcielając wielu do oddziałow koronnych. Niemniej jednak szwedzkie spojrzenie na bitwę jest, ze zrozumiałych względow inne Oxenstierna w swoich listach do Gustawa II Adolfa probował bagatelizować starcie, nazywając je zdradą tchorzliwych najemnikow.

Pozwalam sobie wrzucić email od Daniela Staberga ze Szwecji, dotyczący dyskusji na temat bitwy pod Hammerstein w kwietniu 1627 roku. Przetłumaczyłem ODB Szwedów i Polaków w tej bitwie w oparciu o HB'ka Pawła Skworody - poniżej mój email z opisem Szwedów, a potem komentarz Daniela -może kogoś zainteresują dodatkowe szczegóły

Kadrinazi:

Here we go:

Swedes:

Colonels Streiff and Teuffel

14 companies of reiters:

- Streiff's Leib,

- Teuffel's Leib,

- Kotterritz's Leib (of course he was Lt-colonel)

- Kallenbach,

- Johan Grodt,

- Johan Deckert,

- Johan Christoph von Borksdorff,

- Jakob von Borksdorff,

- von Ahnen,

- Johan Burhardt von Schonberg,

- Picht,

- Christoff Klutznick

Total number of soldiers - 1100 men (only), some companies were as

weak as 30 men (sic!).

Equipment - pistols, rapiers, bandolets (not word about armour),

Infantry:

Teuffel's regiment - 8 companies,

Kotteritz's squadron - 5 companies,

Total - 1400 musketeers.

4 cannons,

4 mortars,

large tabor (even with soldiers' families)

Soldiers were mostly recruited in Brandenburg, also Pomerania and

Mecklemburg.

Daniel:

The events described by you and those described by the Swedish General Staff are

so very diffrent. Previously I have never understood why Hammerstein was

called a battle by Poles since in Swedish (secondary) sources it is merly

described a surrender by mutnious mercenaries. In fact my sources does not

mention any fighting at all (sic!)

Infantry commanders such as Teuffel and Kötteritz havign cavalry companies

would be unusual but not impossible. Fritz Petrovich Roslandin

(Swedish-Russian officer) had command of both a native Swedish regimetn and

owned a recruited/mercenary company of cuirassiers.

"Kallenbach" aka Mortiz Pensen von Caldenbach. He reappears in Swedish army

after May1627 with a company of 130 Reiters, survivors from Hammerstein?

At Dirschau he had two companies of Reiters ("Old" & "New" companies),

possibly he has recruited some of the 300 Prussian cavalry who deserted from

the Electors service at Mohrungen? In 1628 he only commands one company.

"Johan Grodt", probably Johan Groot, commanded a company of Reiters in

Swedish service from 1628 onwards, could have taken over one of Caldenbachs

companies.

"Von Ahnen", can only be Mĺrten von Ahnen. This name is odd or supsicious or

possibly both since von Ahnen was the commander of a cuirassier company but

this company was in Livonia(!) It had tried move to Prussia by ship in late

1626 but had been forced back in to Riga by storms and then the Baltic froze

so he and it was stuck in Livonia until spring of 1627. His company arrives

in Prussia in 1627 and is present at Dirschau.

"Picht" could possibly be Klas Prich who appears as company commander in the

May 1627 muster, one Swedish source dates his commision to 1626. If "Picht"

and Prich are the same persons then his company is another possible unit of

survivors from Hammerstein. The other possibility is that Prich is "Picht"

but has recruited a new company locally in Prussia.

The apparent lack of armour could be because units were supposed to recive

it from the armoury at Elbing.

I assume that the "tabor" is the wagon train? The presence of the families

is not surprising, Wallhausen wrote that when you recruited a regiment of

3000 soldiers you also got 4000 women, children and servants.

I will certainly have to research this more, hopefully the Nationa archive

still has Teuffel's and Streiff's report.

[marioxb]

Tak to już jest, jak autor nie zna podstawowych opracowań strony przeciwnej. W bibliografii znalazłem pierwszy (dodatkowy) tom Sveriges krig, ale ten dotyczący działań na morzu? Przydało by się dokładniej przeanalizować tom drugi w całości poświęcony wojnie z RP. O wykorzystaniu źródeł, chociażby monumentalnego wydawnictwa Rikskansleren Axel Oxenstiernas skrifter och brefvaxling, szkoda gadać. Autor wspomina o nim w wstępie odsyłając do niego czytelników pozycji popularnonaukowej!

[Kadrinazi]

Rikskansleren Axel Oxenstiernas skrifter och brefvaxling

Fragmenty z tegoż właśnie tłumaczył mi znajomy ze Szwecji (ja tam się z moim szwedzkim chowam...) - p. Skworoda dziwnym trafem oparł się przede wszystkim o opracowanie prof. Teodorczyka, co zresztą widać chociażby po błędach w opisie obydwu starć pod Gniewem/