Propaganda niemiecka w trakcie PW

[dzionga]

Była? Jeśli tak to w czym się przejawiała?

[Don Pedrosso]

Z tego co pamiętam były ulotki z informacją, iż powstanie jest walką o nową bolszewicką Polskę.

[dzionga]

Coś takiego o czym pisze Pedros było 3 sierpnia, kiedy Niemcy zrzucali z samolotów ulotkę, na której napisane było między innymi, że Powstanie to służba dla Sowietów. Podpisana ona była: Piłsudczycy.

[Don Pedrosso]

Znana jest mi jeszcze ulotka rozrzucana przez Niemców 4 sierpnia.

Żołnierze Armii Krajowej!

Jak nasz rząd z Londynu donosi, znalazł się Premjer Mikołajczyk w takim położeniu w Moskwie, które mu uniemożliwia podjęcia swobodnej decyzji i które mu zabrania swobodnego mówienia!

Nie ulega żadnej wątpliwości jakie zamiary się zatym kryją.

Wobec tego podjąłem z przedstawicielami niemieckich władz pertraktacje celem uzgodnienia wspólnej akcji przeciwko moskiewskim zdrajcom.

Rozkazuję więc zaprzestania wszelkich wrogich poczynań przeciw niemieckim władzom okupacyjnym i natychmiastowy powrót do punktów wyjściowych pogotowia!

Każdy niewykonujący ten rozkaz, staje po stronie sprawców zamachu na naszego Premjera i winien być natychmiast rozstrzelany.

Rozkazy o dalszych poczynaniach będą wydane.

Niech żyje Polska!

Komendant Główny Krajowych Sił Zbrojnych (-) Bór

Warszawa, 2 sierpnia 1944 r.

[secesjonista]

To już nie czas samego PW, ale Niemcy wykorzystywali fakt powstania w swych późniejszych działaniach propagandowych.

Na łamach polskojęzycznej wersji "Signal" i w dodatku "Signal Extra" ukazało się kilka artykułów o powstaniu.

Anonimowy rzekomy członek RGO miał opowiadać korespondentowi dwutygodnika:

"Byłem w Warszawie. Przeżyłem tę niedolę. To było okropne. Utraciłem wiele iluzji, które posiadałem jeszcze 1 sierpnia, a szczególnie iluzję, iż nasi tak zwani sprzymierzeńcy zachodni albo wspaniały polski Komitet Narodowy w Lublinie chcieli nam dopomóc, a nawet w ogóle byli w stanie pomóc (...) Pierwszym naszym celem było wydostanie się z płonącego miasta i po prostu uratowanie nagiego życia, po tym jak tygodniami całymi zostaliśmy zatrzymani w mieście przez naszych własnych powstańców i nie mogliśmy ujść z tego ziejącego ogniem i stalą piekła (...) Przeważna część spośród nas widziała, jak wywlekano z mieszkań i zabijano podczas powstania Niemców z Rzeszy i przyrodnich, przeważnie byliśmy świadkami tego, jak tak zwane sądy wojenne wydawały wyroki na bezbronnych niemieckich jeńców".

/"Koniec iluzji", "Signal" 1944, nr 19/

W innym numerze:

"Tragedia Warszawy stała się dla Polaków w ostatniej godzinie płomiennym sygnałem poznania. Tak to chwycili Polacy, w celu obrony własnej ziemi, ich żon i dzieci, za kilofy i łopaty. Generalny Gubernator wyraził im na zlecenie Führera swoje uznanie za ich zdecydowaną prasę".

/"Uświadomienie konieczności. Polacy biorą udział w budowie wału ochronnego przeciw bolszewizmowi", "Signal" 1945, nr 1; podobnie ""Adolf Hitler wyraża narodowi polskiemu uznanie i podziękowanie", "Wiadomości Polskie" 1944, nr 1/

W drugim numerze "Signal Extra" (prawdopodobnie jako wkładka do nr 19 "Signal") jeden ze stale tam piszących korespondentów Benno Wundshammer w swym artykule "Jak to było w rzeczywistości: Warszawa" daje syntetyczną analizę wybuchu powstania. Daje całkiem dobrą i rzetelną analizę politycznych konfliktów i rozbieżności pomiędzy ośrodkiem londyńskim a lubelskim. Za wybuch powstania czyni odpowiedzialnym Stalina i komunistów.

W dalszej części skupia się na humanitaryzmie i rycerskości armii niemieckiej.

/szerzej: J. Zbigniewski "Polska wersja językowa dwutygodnika 'Signal'", "Kwartalnik Historii Prasy Polskiej" 1984, z. 1; K. Woźniakowski "Hitlerowski dwutygodnik propagandowy 'Signal': mutacja polska (1944-1945)", "Rocznik Historii Prasy Polskiej" T. IV, 2001, z. 1(7)/

Kiedy ze względu na polityczne komentarze brytyjskie Ministerstwo Informacji wydało decyzję (12 luty 1944 r.) o wstrzymaniu przydziału papieru i zezwoleniu na wydawanie tygodnika "Wiadomości Polskie Polityczne i Literackie" Zygmunta Nowakowskiego i Mieczysława Grydzewskiego, Niemcy szybko wykorzystali sytuację.

Poczęto wydawać (z dniem 5 listopada 1944 r.) tygodnik mający jakoby kontynuować linię zamkniętego pisma.

Ów; jak informował podtytuł; "tygodnik dla robotników polskich w Niemczech" nosił oczywiście tytuł "Wiadomości Polskie" i prawdopodobnie była to ostatnia gadzinówka jaką wydawali Niemcy (w zasobach BN jest jeden numer 12 datowany na 25 marca 1945 r. ze zmienionym podtytułem: "tygodnik dla Polaków w Niemczech").

Drukowana w Plauen (redakcja mieściła przy Rädelstrasse 2) gazeta; wydawcą było Fremdsprachen Verlag GmbH; osiągała bardzo potężny nakład - 100 tys. egzemplarzy.

Piórem Feliksa Burdeckiego (znanego z innej gadzinówki "Przełom") w artykule "Uratuje nas tylko zdrowa myśl" pisano również o Warszawie:

"Na zgliszczach Warszawy opłakiwać musimy skutki potwornej niedorzeczności szaleńczego czynu tych, którzy życiem przypłacili swą polityczną wiarę. Ich męczeństwu graniczącemu z szaleństwem należy się hołd - byli posłuszni rozkazowi - ale niestety stwierdzić trzeba, że i śmierć ich nie przyniesie nam takich plonów, jakie przyniósł śmierć bohaterów w Termopilach. Ci bowiem zginęli w obronie Europy przed falą azjatyckiego najazdu. Za nimi też gromadziła się siła zbrojna greckiej Europy, by później zwyciężyć. Powstańcy warszawscy zaś czynem swoim, gdyby się powiódł, uczyniliby wyłom w murze europejskim. Nie stanęli też za nimi do boju ci, co pomoc swą przyrzekali. Z krwi polskiej uczynili natomiast przedmiot przetargu".

/"Wiadomości Polskie" 1944, nr 1/

Na tych samych łamach autor podpisujący się Jotes i Eski (prawdopodobnie Jan Emil Skiwski znany z łam "Przełomu") konstatował:

"Dziś Warszawa już nie istnieje. Jej rumowiska będąc bratnią mogiłą setek tysięcy Polaków są niezaprzeczalnym dowodem niecnej zdrady wobec narodu polskiego angielskich i sowieckich przyjaciół.

Obowiązkiem naszym jest wyciągnąć z tego faktu odpowiednie konsekwencje".

/Jotes "Wyciągnijmy konsekwencje", "Wiadomości Polskie" 1944, nr 3/

Edytowane 29 Lipiec 2012 przez secesjonista

[secesjonista]

Machina propagandowa ruszyła dość późno, już to z powodu chaosu kompetencyjnego, sporów Franka z Goebbelsem, wreszcie z powodu sporów co do oceny samego wybuchu powstania. Dopiero 18 sierpnia w różnych tytułach prasowych pojawił się jednolity nagłówek: "Ein satanisches Spiel - London und Moskau hetzen Warschau zum Angriff auf und lassen es im Stich".

Przez cały okres powstania nie ujednolicono propagandowego obrazu powstania i powstańców, Bernd Martin zauważa:

"W doborze kolejno używanych określeń Powstania i powstańców nie daje się stwierdzić zachowania przez nazistów żadnej jednoznacznej czy też - jak postulował Hitler - prostej, niewyszukanej ciągłości. Hasło o 'bandytach' po kilku tygodniach propaganda przekształciła w'tragedię narodu', a po kapitulacji powstania w 'przygodę z tańcem śmierci'".

/tegoż, "Powstanie warszawskie w świetle propagandy nazistowskiej", w: "Prawda, pamięć, odpowiedzialność. Powstanie Warszawskie w kontekście stosunków polsko-niemieckich" praca zbiorowa, Warszawa 2010, s. 209/