Menu czasów okupacji...

[secesjonista]

Czytał Albinos? Warto zakupić?

[Albinos]

Jeszcze nie, dopiero co sprawiłem sobie. Jednak znając teksty autorki z "Ciekawostek historycznych" (w tym właśnie te o jedzeniu w czasie okupacji), wiem jedno - rzecz jest sprawnie napisana i powinno czytać się bardzo lekko. Co do zawartości merytorycznej, to zależy czego kto oczekuje. Jeśli zwyczajnego opisu tematu - nie powinien się zawieść. Jeśli analizy zjawiska, wnoszącej dużo nowego do obrazu okupacyjnej rzeczywistości... cóż. Najlepiej będzie zajrzeć na "Ciekawostki..." i przejrzeć odpowiednie teksty autorki. Ja w każdym razie wiem, że zakupu żałować nie będę. No ale z uwagi na to, że zbieram wszystko co się da w zakresie okupacji/konspiracji, to mogę nie być najlepszym doradcą.

[secesjonista]

Książkę pani A Zaprutko-Janickiej przeczytałem, pada w niej nieco kontrowersyjna konstatacja. Autorka uważa, iż w związku z tym, że okupant pozostawił przedwojenne przepisy co do jakości żywności, działał Państwowy Zakład Higieny, to jego pracownikom w zasadzie udawało się chronić Polaków przed zalewem kiepskiego erzacu, rodem z Rzeszy. Wręcz mieliśmy mieć dostęp do lepszej żywności niźli Niemcy w swym starym kraju.

"Profesor Stanisław Krauze, prowadzący wówczas zakład badania żywności i przedmiotów użytkowych, chronił ludność przed zalewem podłej jakości erzaców płynących z Rzeszy. Niemcy w swojej ojczyźnie dostawali znacznie więcej chleba, paradoksalnie był on jednak… gorszej jakości! Według ich norm wojennych w razie niedoboru mąki w bochenku mogły się znaleźć różne mało pożywne wypełniacze. Doszło do sytuacji zakrawającej na absurd. Berlińczycy jedli chleb posypywany trocinami, a warszawiacy czy krakowianie „dźwiękowiec”. Wprawdzie paskudny, ale uzupełniony bogatymi w błonnik i składniki odżywcze otrębami".

 

Nieco te wywody "sypią" się już dwa zdania dalej, kiedy autorka omawia marmoladę. Określa ją następująco: "marmolada... z czegoś", "coś zupełnie obce polskiemu przedwojennemu smakowi", "pseudomarmolada", "dziwny specyfik", "podła marmolada". Autorka nie objaśnia, czemu akurat w przypadku tego "żelaznego punktu kartkowej listy zakupów", polska kontrola jakości nie zadziałała.

[secesjonista]

Dnia 10.01.2014 o 16:34, atrix napisał:

Kawa to już był specyfik - suszona cykoria, buraki i prażony jęczmień

 

Wypada dodać, iż pominąwszy egzotyczny dodatek w postaci buraka, to sama kawa z jęczmienia i cykorii nie była "córką" czasów okupacji. Przed wojną oferowała ją firma Henryka Francka "Fa. Henryka Francka Synowie Fabryka środków kawowych Spółka Akcyjna" (wcześniej: "Fabryka Surogatów Kawowych Henryk Franck i Synowie").

"„Kawa” - w okresie okupacji była tylko z nazwy. Naturalna, czarna właściwie była niedostępna. Również kawa zbożowa była dość często pozbawiona wszystkich dodatków, między innymi cykorii jako jednego z podstawowych składników. Burak cukrowy często zamieniano burakiem pastewnym a zamiast cykorii dodawano inne składniki. Np. drobno zmielone skorupki żołędzi. Niemcy mówili, że jest to lepsze od cykorii bo ma właściwości poprawiające ukrwienie i wzmacniające (kawę z żołędzi daje się rekonwalescentom, słabym bladym). Z czasem kawa zbożowa coraz bardziej stawała się właściwie kawą w 100 procentach z żołędzi. Jedynie kolor miał coś wspólnego z kawą. Nawet dodatek cukru i mleka nie poprawiał jej walorów smakowych. Generalnie miała mdławy, mydlany smak z pływającymi na wierchu „oczkami” tłuszczu, który pozostawał po paleniu łupin żołędzi najczęściej w rzepakowym lub lnianym słabo ratyfikowanym oleju".

/W. Winek "Krótki rys działalności konspiracyjnych związków zawodowych w warszawskich tramwajach i autobusach w latach 1939 – 1944", Warszawa 2014, s. 7, przyp. 24/

 

[secesjonista]

W książce "Moje powstanie", będącej zbiorem wspomnień, pod red. Jolanty Tomczak, jedna z relacji nosi tytuł: "Cukrowe banany. Wspomnienie siostrzenicy". O tego typu wyrobie wspominał też Janusz Rolicki:

"Przysmakiem były banany cukrowe - miały kształt banana, robione je chyba z cukru i skrobi. Mama mi je czasem kupowała".

/"Wańka - wstańka", z J. Rolickim rozmawia K. Pilawski, Warszawa 2013, s. 13/