Rycerz a starożytność - "Starogrecki ideał rycerski" Marii Ossowskiej

[Raul]

Na poczatku roku (I klasa LO) nasza klasa omawiała dzieła Homera, w tym czesc Iliady (walka Achillesa z Hektorem). W ksiazce znalazl sie pewien utwor o tytule "Starogrecki ideał rycerski" Marii Ossowskiej. Już na lekcji zadawałem sobie pytanie dlaczego w tytule jest rycerz. Rycerz bardziej pasuje mi do sedniowiecza, w starozytnosci byli raczej wojownicy, tak samo jak okreslenia kawaleria nie powinno sie uzuwac do okresow dawniejszych(jazda). Polonistka tak samo uzywala stwierdzenia rycerz. Gdy wrocilem do domu sprawdzilem pojecie rycerz (na wikipedii, ale ona kłamie ):

"Rycerz (z niem. Ritter) – termin wywodzący się ze średniowiecza określający opancerzonego wojownika walczącego konno za pomocą różnorakiej broni białej. Rycerze posiadali specjalny status społeczny i byli przedstawicielami uprzywilejowanej warstwy feudalnej. Jako wasale – osoby podlegające zwierzchności swojego suwerena, zobowiązani byli do pełnienia służby wojskowej w zamian za przywileje i do ochrony swojego pana. Ich postępowanie opierało się na specjalnym etosie z uwzględnieniem kodeksu rycerskiego."

Wywnioskowałem, ze pojecie te mylnie jest uzywane do okresu starozytnosci. Czemu wiec w podrecznikach do jezyka polskiego uzywane jest to stwierdzenie i czy napewno nie mozna go uzywac do okresu starozytnosci?

Sorka za brak polskich znakow i powtarzajace sie wyrazy

[Vissegerd]

"Starogrecki ideał rycerski"

Albo pani Ossowska coś namieszała, albo posłużyła się skrótem myślowym. W starożytnej Grecji byli szlachetnie urodzeni, byli bohaterowie, byli herosi. Sądzę, że o to chodziło autorce. Można więc na siłę powiedzieć o ideale rycerskim, czy sposobie postępowania, ale nazywanie starożytnych rycerzami to już moim zdaniem przesada i błąd merytoryczny.

Pozdrawiam.

[riv]

"Starogrecki ideał rycerski" Marii Ossowskiej.

Nie ma czegoś takiego jak starogrecki rycerz. Równie dobrze można napisać o "starogreckim samuraju".

Ale na usprawiedliwienie pani Ossowskiej- nie jest ona ani historykiem, ani polonista , ale filozofem. I to wybitnym filozofem. A konkretnie etykiem. Napisała pracę min "Ethos rycerski i jego odmiany"- pewnie to stąd jest fragment w podręczniku. Jak historyk czyta tą pracę, to znajdzie tam mnóstwo "błędów"- ale praca ta dotyczy etyki i pewnego rozwoju postawy etycznej, a nie historii czy pojęć historycznych. Same pojęcia czy zagadnienia historyczne są w jej pracy sprawą może czwartorzędną, tylko tłem. Więc stwierdzenie, że jest to błąd- jest nadużyciem.

[chaemuaset]

Nie ma czegoś takiego jak starogrecki rycerz. Równie dobrze można napisać o "starogreckim samuraju".

Ale na usprawiedliwienie pani Ossowskiej- nie jest ona ani historykiem, ani polonista , ale filozofem. I to wybitnym filozofem. A konkretnie etykiem. Napisała pracę min "Ethos rycerski i jego odmiany"- pewnie to stąd jest fragment w podręczniku. Jak historyk czyta tą pracę, to znajdzie tam mnóstwo "błędów"- ale praca ta dotyczy etyki i pewnego rozwoju postawy etycznej, a nie historii czy pojęć historycznych. Same pojęcia czy zagadnienia historyczne są w jej pracy sprawą może czwartorzędną, tylko tłem. Więc stwierdzenie, że jest to błąd- jest nadużyciem.

Całkowicie popieram. Nazwanie wojownika greckiego rycerzem jest w tym momencie wybiegiem retorycznym mającym wpłynąć na świadomość czytelnika. Jest to pewien sposób porównania greckiego wojownika do rycerza, zwrócenia uwagi na pewne cechy wspólne dla ideałów tak homeryckich jak i średniowiecznych.

[secesjonista]

W dniu 24.11.2008 o 4:42 PM, riv napisał:

Jak historyk czyta tą pracę, to znajdzie tam mnóstwo "błędów"

 

Tak z ciekawości: jakich?

Jak daleko jest od wojownika "ery" homeryckiej do rycerza ery wczesnego średniowiecza?

[secesjonista]

Ossowska nie jest odosobniona w użyciu takiego terminu dla antyku, germanista Friedrich-Wilhelm Wentzlaff-Eggebert napisał artykuł o rycerskim stylu w starożytności i ówczesnej etyce: "Ritterliche Lebenslehre und antike Ethik" ("Deutsche Vierteljahrsschrift für Literaturwissenschaft und Geistesgeschichte", Vol. 23, 1949). I nie jest to przypadłość jedynie filozofów, socjologów czy etyków. Nim wytoczy się działa warto jednak sprawdzić jak widzą to inni badacze, choć jesteśmy przyzwyczajeni do pewnych konstrukcji językowych przypisanych dla danych czasów: "wojownicy" dla starożytności a "rycerze" dla średniowiecza, to przecież wyrażenie "euques" tradycyjnie tłumaczono przez np. przywołane słowo: "Ritter", i nie chodzi jedynie o ekwiwalent słowa: "jeźdźcy".

Nikogo nie zastanowiło, że sztuka Arystofanesa, za którą otrzymał swą pierwszą nagrodę wyprzedzając Kratinosa i Aristomenesa, czyli: "Hippeis", znana jest nam pod tytułem: "Rycerze"? A w kręgu języka niemieckiego jako "Die Ritter"...

Géza Alföldy był historykiem starożytności i jakoś nie miał problemu by pisać o roli rycerstwa w starożytnym Rzymie - "Die Stellung der Ritter in der Führungsschicht des Imperium Romanum". Arthur Stein wykładał na praskim uniwersytecie historię starożytnego Rzymu i epigrafikę, nie miał obiekcji by zatytułować jedną ze swych prac: "Der römische Ritterstand. Ein Beitrag zur Social- und Personengeschichte des römischen Reiches". Jochen Bleicken studiował filologię klasyczną i historię, tę drugą wykładał m.in. na uniwersytecie w Hamburgu czy Getyndze, pośród jego opracowań odnajdziemy "Cicero und die Ritter".
Hans Claude Hamilton i William Falconer stworzyli spółkę translatorską dla przetłumaczenia dzieła Strabona "Geographica hypomnemata", w swym tłumaczeniu podają oni:
"But among the ancent customs, those relative to the administration of the state have the same designations as in Crete, as the council of Gerontes and that of the Knights, except that in Crete the knights had horses; whence it is conjectured, that the council of Knights in Crete is more ancient, since the origin of the appellation is preserved. But the Spartan knight did not keep a horse. They who perform the same functions as the Cosmi in Crete, have the diffirent title of Ephori...".
/tychże "The Geography of Strabo. Literally Translated with Notes", Vol. II, London MDCCCLVI, s. 203/

 

Paul Cartledge, autor m.in. "Helots and Their Masters in Laconia and Messenia: Histories, Ideologies, Structures", zajmował się historią grecką na Uniwersytecie Cambridge. Antony Spawforth, autor m.in. "The Story of Greece and Rome", wykładał starożytną historię na Newcastle University. Obaj panowie wydali publikację gdzie możemy przeczytać:
"It can be seen as an aspect of Rome's evolving relationship with the Greek elites, members of which, from Flavians and Trajan onwards, were penetrating the Roman aristocracy in increasing numbers as knights and senators-the grandson of Spartiaticus, C. Iulius Eurycles Herculanus, was among the first intake of senators from old Greece (below)".
/tychże "Hellenistic and Roman Sparta. A tale of two cities", London and New York 2005, b.p. ed. elektron./

 

Moses Finley był profesorem historii starożytnej w Darwin College (przy Cambridge University), autor m.in. "Ancient Slavery and Modern Ideology", "The Ancient Greeks", w zredagowanym przezeń opracowaniu mamy:
"The agathoërgi are citizens who have just served their time among the knights. The five eldest of the knights go out every year, and are bound during the year after their discharge to go wherever the state sends them, and actively employ themselves in its service".
/tegoż "The Portable Greek Historians. The Essence of Herodotus, Thucydides, Xenophon, Polybius", Penguin Books 1977, b.p. ed. elektron./

 

Humfrey Michell nie był historykiem - wykładał ekonomię polityczną, jego zainteresowania antykiem zaowocowały jednak dwoma cenionymi opracowaniami historycznymi: "The Economics of Ancient Greece" i "Sparta", w tej ostatniej pracy napisał:
"The Spartan homoios or 'peer' devoted himself to the noble profession of arms, untroubled by worldly cares: being a Spartan warrior was a whole-time job (...) In order that the Spartan might be able to pursue this career of public service, he was granted a certain amount of lan, a cleros, with which went a number of helots, who cultivated it and provided the lord to whom they had been allotted a sufficient amount of natural products to support him and his family, and to make the monthly contribution to the syssition to which he belonged. This lot, we are told by Polybius was assigned to him from the πολιτικἦ χὦρα, the public land or ager publicus. I was his by right of citizenship, but was not held in fee simple. That is to say, he was not the absolute owner of the land and, until the famous law of Epitadeus was passed, he could dispose of it neither by sale nor by will. He held it, in medieval legal phraseology, on the basis of knight's service".
/tegoż "Sparta", New York 1952, s. 205/