"Broda 53" - ocena działań w PW

[Albinos]

Na początek OdB:

Brygada Dywersyjna "Broda 53", d-ca kapitan Jan Kajus Andrzejewski "Jan" zg. 31.08:

- kompania "Topolnicki";

- kompania "Dysk",

- kompania motorowa "Żuk";

Batalion "Zośka"

por. kpt. "Jerzy" Ryszard Białous, 1-31.08 d-ca baonu, od 3.09 d-ca "BRODY 53",

kpt. hm. "Piotr Pomian" Eugeniusz Stasiecki, z-ca d-cy, zg. 16.08

por. "Szczerba" Jerzy Berowski, poczet d-cy, zg. 11.08

por. "Jurek TK" Jerzy Pepłowski, adiutant, zg. 16.09

por. "Xen" Bolesław Stańczyk, od 3.09 adiutant d-cy baonu, z-ca dowódcy "BRODY 53"

por. "Brzechwa" Roman Grzybowski, kwatermistrz baonu

ks. "Ojciec Paweł" Józef Warszawski, kapelan

1. kompania "MACIEK"

dowódca - por. phm. "Blondyn" Andrzej Łukoski, zg. 18.08; ppor. "Kmita" Henryk Kozłowski, p.o. d-cy komp. ranny 22.08; ppor. "Skalski" Tadeusz Schiffers, p.o. d-cy komp. Zg. 16.09;

I pluton "WŁODEK" por. "Tyka" Jerzy Golnik, zg. 9.08;

II pluton - ppor. "Skalski" Tadeusz Schiffers, zg. 16.09; ppor. "Poraj" Stefan Kowalewski, p.o. d-cy plut. zg 31.08

III pluton - ppor. "Zagłoba" Andrzej Sowiński, c. ranny 8.08; sierż. pchor. "Borsuk" Wiesław Brauliński p.o. d-cy, zg 8.08; plut. pchor. "Marian" Marian Bielicki, zg. 15.08;

IV pluton - ppor. phm. "Kindżał" Leszek Kidziński, zg 22.09;

2. kompania "RUDY" - plut. pchor. ppor. por. kpt. "Morro" Andrzej Romocki, zg 15.09; por. "Florian" Jerzy Jagiełło, z-ca d-cy, zg. 14.08; plut. pchor., ppor. "Drogosław" "Drogowskaz"Jan Więckowski;

I pluton "SAD" - por. phm. "Jerzyk" Jerzy Weil, ranny, zmarł 22.09; ppor. "Sielakowa" Jacek Majewski, p.o. d-cy, zg 31.08;

II pluton "ALEK" - ppor. phm "Kołczan" Eugeniusz Koecher, zg. 8.08; ppor. phm. "Maryśka" Jan Jaworowski, zmarł 10.09; ppor. phm. "Mały Jedrek" Andrzej Makólski, zg. 28.08; st. sierż. "Kolka" Czesław Nantel, zg. 31.08; por. phm. "Xiąże" Andrzej Samsonowicz, zg. 15.09; ppor. phm. "Lolek" Leonard Pecyna, zg. 18.09;

III pluton "FELEK" - por. phm. "Kuba" Konrad Okolski, zg. 11.08; por. phm. "Słoń" Jerzy Gawin zg. 23.09,

3. kompania - por. hm. "Giewont" Władysław Cieplak, zg.30.08; ppor. phm. "Czarny Jaś" Jan Wuttke, z-ca, zg.19.09; ppor. hm. "Tadeusz" Jan Kubacki, z-ca, zg. 19.08

I pluton - ppor. hm. "Howerla" Stanisław Kozicki, zg. 22.08

II pluton - ppor. "Michał" Michał Glinka

pluton żeński "OLEŃKA" - sanit. "Zosia Duża" Zofia Krassowska, zm. z ran 6.08

Pluton pancerny "WACEK" - por. kpt. "Wacek" hm. Wacław Micuta

Pluton "KOLEGIUM A" - ppor. "Śnica" Bolesław Górecki.

Za: pw44.pl

Najsilniejszy oddział Zgrupowania "Radosław". Jak należy ocenić jego udział w Powstaniu? Jak dokładnie wyglądała sprawa nazewnictwa? Brygada czy batalion?

[Kadrinazi]

Ja przepraszam że zawitam w nieswoje klimaty ale szokująca jest dla mnie ta rotacja składu oficerskiego, dobitnie pokazuje to jak duże straty ponosiły najbardziej zaangażowane oddziały powstańcze.

[Albinos]

ale szokująca jest dla mnie ta rotacja składu oficerskiego, dobitnie pokazuje to jak duże straty ponosiły najbardziej zaangażowane oddziały powstańcze.

To niestety była norma. Jeśli mowa już o "Radosławie", to przecież wystarczy spojrzeć na to co stało się z "Miotłą" po walkach na Stawkach, kiedy to cały baon praktycznie przestał istnieć, jego resztki detaszowano do "Czaty" i "Brody". Nie za bardzo orientuję się, jak to wyglądało w innych jednostkach, ale u "Radosława" ze względu na szlak bojowy, nie było to nic dziwnego. Straty w końcu wyniosły około 70%. Skoro już temat jest o "Brodzie", to warto wspomnieć, że wg. danych z Notatki z przebiegu działań powstańczych Zgrupowania "Radosław", oddział liczył na dzień 1 sierpnia 500 osób. Tymczasem po reorganizacji w Śródmieściu (2-4 września) oddział liczył... 200 osób. W raporcie oficera żywnościowego Grupy "Północ", o stanie żywionych z 14 sierpnia '44, przy "Brodzie" mamy podaną liczbę 590 żołnierzy. Oczywiście należy wziąć poprawkę na tzw. puste przydziały. Jednak pokazuje to, jakie straty oddział poniósł od 14 sierpnia do końca walk na Starym Mieście.

[widiowy7]

To ja takie pytanie mam.

Kiedyś w quizie zamieściłem zdjęcie płyty pamiątkowej, poświęconej śmierci kilku żołnierzy baonu "Zośka", poległych w wypadzie na pociąg pancerny.

U Grzegorza Jasińskiego "Żoliborz 1944", jest dodatkowa wzmianka, że grupa wypadowa poniosła straty i straciła jakąś broń.

Czy wiadomo coś więcej o tej akcji? Liczebność oddziału, uzbrojenie no i sam przebieg. Bo prawdę mówiąc, nigdy się z opisem tej akcji nie spotkałem.

[Albinos]

Z tego co podaje Borkiewicz [Powstanie Warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej, Warszawa 1964, s. 138-139] oraz Borkiewicz-Celińska [Batalion "Zośka", Warszawa 1990, s. 588-590]. Jeszcze w dniu 7 sierpnia na dowódcę akcji wyznaczono sierż. pchor. Andrzeja Sowińskiego "Zagłobę". Został zapoznany z celem i wynikami rozpoznania przez kpt. "Jana" i por. "Jerzego". Dowódca "Zośki" a także sam "Zagłoba" protestowali przeciwko użyciu do akcji samych żołnierzy "Zośki", tłumacząc to faktem, iż jest to baon kadrowy, i narażanie go na całkowite zniszczenie, jest bezsensowne. Sam "Zagłoba" zaproponował zrobienie pancerki na sposób dywersyjny, ale "Jan" skwitował to krótko: to jest wojna a nie dywersja. Do wykonania zadania wyznaczono 23 ludzi, głównie z III plutonu kompanii "Maciek", ale także z plutonów I i IV. Na stanie mieli 2 lkmy i piata a do tego granaty i peemy. Około 4:30 opuścili Twierdzę, kierując się w stronę cmentarza żydowskiego. Towarzyszyły im dwie sanitariuszki: Hanna Bińkowska "Joanna" i Anna Swierczewska "Paulinka". Ruszyli z cmentarza ul. Ostroroga w stronę skrzyżowania z Tatarską, do linii toru kolejowego linii obwodowej. Gdy zbliżali się do torów, usłyszeli odgłosy zbliżającego się parowozu. Dowódca wydał rozkaz "Padnij!". Od torów dzieliło ich wówczas około 120 metrów. Razem z kilkoma ludźmi i lkmem "Zagłoba" ruszył do przodu, aby zająć odpowiednie stanowisko, reszcie kazał pozostać pod murem cmentarza. Razem z "Wojdakiem", "Sztajerem" i Stanisławem Górskim "Pylosem" wpadają pod ogień niemieckiej placówki. Ranni zostają "Pylos" i "Zagłoba", który próbuje jeszcze dowodzić. W momencie kiedy został trafiony w szyję, dowództwo przejął pchor. Włodzimierz Michalak "Poker". Zabici padają Włodzimierz Szczepański "Sztajer" i Ryszard Zalewski "Wojdak". Oddział zaczął się wycofywać ul. Ostroroga. W trakcie odskoku giną Stefan Lewandowski "Sten", Ryszard Załęski "Włodek", Kazimierz Sulborski "Bzura" oraz Wiesław Brauliński "Borsuk". Rannego "Zagłobę" wynosi plut. Mieczysław Kurowski "Miriam". Potem transportowały go obie sanitariuszki. Ogółem stracono 6 ludzi, 2 zostało rannych, do tego jeszcze oba lkmy, które zacięły się w trakcie walki, co umożliwiło Niemcom prowadzenie silniejszego ognia. Po wojnie w opisie akcji, Andrzej Sowiński winą za niepowodzenie obarczył rozpoznanie.

[Pluton Sad]

Ze wspomnień kpr./plut. Jerzego Zalewskiego "Strzały" 2 drużyna III plutonu 1. kompanii "Maciek":

...Pancerka. Tak, to była pierwsza klęska. Sześciu zabitych i trzech rannych, strata elkaemu oraz trzech peemów, trzech kabe, dwóch pistoletów, amunicji i granatów, a przede wszystkim ludzi, których już się nie zdobędzie, a którzy zginęli już bezpowrotnie...

..."Marian" jako nowy dowódca, zaczyna przeprowadzać reorganizację, aby zatkać luki, jakie powstały po pancerce, gdzie straty plutonu wynosiły dwóch zabitych: "Borsuk" dowódca drużyny, "Wojdak" [brat autora] oraz trzech rannych: "Zagłoba" dowódca plutonu, "Pylos", któremu magazynek od stena rozerwał się w kieszeni oraz "Ryś" ["Ryś I"]z przestrzeloną szyją...