Jan Twardowski

[Tofik]

Postać można by powiedzieć unieśmiertelniona przez Mickiewicza. Kontrowersje wywołuje również tzw. zwierciadło Twardowskiego, w którym wg niektórych można było (można) ujrzeć diabły. Jednym z największych osiągnięć tego człowieka było wywołanie ducha Barbary Radziwiłłównej (w 1551 r.) - o ile nie była to zręczna sztuczka Mniszchów...

Czy Twardowski naprawdę żył? A jeśli tak, to czy można dać wiarę tym paranormalnym zjawiskom?

[Adammo]

Trochę ta postać przypomina Fausta. Osobiście lubię takie opowieści mające może niewiele wspólnego z historią, ale pobudzające wyobraźnię

O samym Twardowskim tu i ówdzie się słyszało, ale że wywołał ducha Barbary Radziwiłówny to nie czytałem. Może i jakąś iluzję przed Zygmuntem Augustem zaprezentowano, bo chłopina po śmierci miłości swego życia miał zapewne duże problemy natury psychicznej, to i może w coś takiego uwierzył i tak sie mogła legenda rozprzestrzenić w dworze.

W pewnym sensie przypomina to legendę związaną z biskupem Stanisławem i Bolesławem Śmiałym. Tu i tu widać działanie duchów nieczystych. I oba te legendarne wydarzenia stały się motywem literackim dla najwybitniejszych polskich twórców romantyzmu. Mickiewicz napisał balladę "Pani Twardowska", zaś Słowacki poemat "Król Duch".

[Tofik]

Trochę ta postać przypomina Fausta.

Twardowskiego nazywano właśnie "polskim Faustem".

opowieści mające może niewiele wspólnego z historią

Samo istnienie tego maga nie jest udowodnione.

Duszę syna diabłu miał zaprzedać już ojciec Jana, gdy tonął w jakichś bagnach. Jan się narodził i gdy dorósł do dojrzałych lat potwierdził umowę z Lucyferem, ale ten miał wpierw spełniać jego zachcianki (a więc m.in. zbudowanie Pieskowej Skały, utworzenie J. Augustowskiego, kopalni srebra w Olkuszu i grobli pod Wiślicą). Twardowski ponoć umiał jeździć na kogucie, płynąć po Wiśle bez żagli i zapalać wioski za pomocą swego zwierciadła (o którym niżej). Dalszą część znamy z Mickiewicza... Wracając do rozważań bardziej historycznych, Roman Bugaj twierdził, że Twardowski istniał naprawdę, ale jako Niemiec z Norymbergi - Laurentius Dhur ("durus" - twardy).

Niewyjaśniona jest również sprawa zwierciadła znajdującego się w Węgrowie, na którym widnieje napis: Bawił się tym zwierciadłem Twardowski, magiczne sztuki czyniąc, teraz przeznaczone jest służbie Bogu. W 1828 r. zbadał je Teodor Narbutt. Miejscowi mówili, że w lustrze z łatwością można dojrzeć postaci czartów, jednak sam historyk nie doświadczył mocy zwierciadła, podobnie jak Tadeusz Przypkowski w 1958 r.

O samym Twardowskim tu i ówdzie się słyszało, ale że wywołał ducha Barbary Radziwiłówny to nie czytałem.

Uwiecznił to na swym obrazie m.in. Jan Matejko. Właściwie, nie jest pewne, czy ducha królowej wywołał sam Twardowski. Wg Johanna Ghysaeusa (rok 1573) Zygmunt August spotkał się z Barbarą dość późno, bo w 1569 r. z 7 na 8 stycznia. Zamiast Twardowskiego marę wywołała czarownica zwana "Wielkim Ożogiem". Zygmunt na widok dawnej żony krzyknął z radości i ruszył ku niej, ale wtedy zgasła świeca i Basia zniknęła. Wg lekarza nadwornego Zygmunta III, Joachima Possela, do wywołania zjawy doszło już w 1551 r., niedługo po śmierci Barbary. Wg tej teorii marę wywołał Twardowski. Na widok królowej, król rzucił się ku niej, ale Twardowski go powstrzymał, aż duch zniknął.

Być może były to sprytne gierki Mniszchów. Odnaleźli oni Barbarę Giżankę, którą uznano za niezwykle podobną do królowej i kazano jej uczestniczyć w tej "komedii". Może wiedział o tych intrygach i sam Twardowski, co - wg Bugaja - stało się przyczyną jego śmierci ok. roku 1572, już po zgonie króla. Czarnoksiężnik miał cieszyć się aprobatą królewską i to go chroniło, ale Mniszchowie byli mu bardzo niechętni i nakazali go ścigać. Twardowski z Knyszyna przeniósł się do Wysokiego Mazowieckiego, ale nieopodal wsi Mystki - Rzym, dopadli i zatłukli go słudzy mniszchowscy. Wg mieszkańców wsi stało się to w... karczmie "Rzym" :roll: