Brygada niderlandzka

[Pancerny]

Jak walczyła brygada niderlandzka, jakie zastosowano nowinki, gdzie się wslawiła , czyli schemat organizacyjny od najmniejszego pododdziału, aż do ustawienia całej brygady w szyku bojowym.

Zapraszam.

[Kadrinazi]

Podstawową formacją szkoły holenderskiej był regiment – z reguły składał się z 10 do 20 kompanii.

W okresie 1595-1601 kompania składała się (teoretycznie) z 13-osobowego sztabu (kapitan, porucznik, chorąży, 2 sierżantow, 3 kaprali, cyrulik, kapelan, pisarz) i 136 szeregowcow (50 pikinierow, 86 muszkieterow). Po 1601 roku liczba szeregowcow spadła do 100 (30 pikinierow i 70 muszkieterow). W praktyce kompanie liczyły od 70 do 100 żołnierzy, leibkompania (kompania pułkownika) był zaś większa - ok. 200 ludzi.

Na czas bitwy tworzono tak zwany regiment prowizoryczny (batalion) – składał się on z 800-1000 żołnierzy + 50-100 oficerow. Wydzielano z kompanii pikinierów i muszkieterow i tworzyli oni tzw. ‘hopeny’ (dywizjony/szwadrony). Z reguły z przodu stał ‘hopen’ pikinierow (8 lub 10 szeregow), za nim ‘hopen’ muszkieterow. Na czas walki ogniowej muszkieterzy wysuwali się do przodu lub rozdzielali na dwie jednostki które zajmowały pozycje na skrzydłach formacji pikinierow. Co ciekawe, na większości ilustracji z jakimi się spotkałem widać rozdzielenie hopenow na sub-jednostki – np. 800 osobowy regiment prowizoryczny rozdzielony jest na 2x200 muszkieterow i 2x200 pikinierow. Być może przed szyk pikinierów wysuwano także tzw. ‘straceńcow’ - muszkieterow w szyku rozproszonym

Z kolei słynna brygada holenderska to szyk czterech regimentow prowizorycznych - 1 w pierwszej linii, 2 w drugiej (na skrzydłach), 1 w odwodzie (ok. 200 m za pierwszym).

Plusy taktyki holenderskiej:

- spora siła ognia, zwłaszcza przy wprowadzeniu kontrmarszu - dużo większa niż Tercio - strzelało więcej żołnierzy i z większą czestotliwością

- krótszy czas ustawienia formacji (2000 Holendrow ustawiano w 20 minut, 1000 Hiszpanow w godzinę)

- brygada holenderska była bardziej zwrotna niż Tercio, mogła manewrować pojedynczymi batalionami

- duże nasycenie jednostki oficerami wzmacniało dyscyplinę i sprawnośc bojową

- system 50 komend i doskonała musztra powodowały, że żołnierze znali swoje miejsce w szeregu formacji i potrafili szybko ustawiać się w szyku - tu duża zasługa rozbudowanego aparatu oficerskiego

Minusy:

- formacja wymagał żmudnego szkolenia - sprawdzała się w sytuacji holenderskiej, gdzie regularnie płacono żołd i można było szkolić żołnierzy przez dłuższy czas w tej samej jednostce. W realiach Wojny Trzydziestoletniej (zwłaszcza okres 1618-1626) nie zawsze był na to czas

- jeżeli formacje ustawiono zbyt płytko lub gdy nie miała dostatecznej siły ognia/wsparcia pikinierow, padała łupem przeciwnika (Kircholm, Biała Gora, Wimpfen czy Stadtlohn)

- bataliony były zbyt słabe (w porównaniu z Tercio) do samodzielnego działania

- formacja holenderska nie miała takiej siły uderzenia w walce wręcz jak Tercio

Paradoksalnie znamy tylko jeden wielki tryumf brygady niderlandzkiej nad Tercio -Nieuport z 2 lipca 1600 roku. Inne walki szkoły holenderskiej ze szkołą hiszpańsko-niemiecką kończyły się porażką nowych regimentow (patrz wspomniane bitwy z okresu Wojny Trzydziestoletniej). Reformy Maurycego Orańskiego nadały jednak kierunek ewolucji formacji piechoty - z czego bardzo dobrze skorzystał Gustaw Adolf. Bitwa pod Breitenfeld pokazuje, że ulepszona formacja holenderska staje się główną formacją piechoty w połowie XVII wieku.

[ Dodano: 2008-07-26, 18:01 ]

A tak według sztychu z epoki wyglądała piechota niderlandzka pod Nieuport. Można zauważyć, że muszkieterzy są rozdzieleni na skrzydłach 'hopenu' pikinierskiego w każdym regimencie.