Stopnie i ich oznaczenia w armiach epoki napoleonskiej

[Lu Tzy]

Jaka byla struktura hierarchii w armi francuskiej? W armii Ksiestwa Warszawskiego? W armiach ich przeciwnikow?

Nic o tym nie wiem, nie bardzo wiem, gdzie szukac, a rzecz interesujaca. Przy czym chodzi mi glownie o rangi niskie, szeregowcow i podoficerow.

Nazwy, odznaki, tresc, co sie za nimi kryje...

Prosze uprzejmie o zaspokojenie mej ciekawosci. :wink:

[adam1234]

"Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814" B. Gembarzewski - tam masz wszystko.

A jak nie dysponujesz to służę pomoą :wink:

[Lu Tzy]

"Wojsko Polskie. Księstwo Warszawskie 1807-1814" B. Gembarzewski - tam masz wszystko.

A jak nie dysponujesz to służę pomoą

No to pomagaj, bom na obczyznie, zdany na internet :wink: . Za co z gory serdeczne dzieki.

Na poczatek wezmy sie za Francuzow, jesli mozna prosic...

[adam1234]

http://napoleonistyka.atspace.com/French_infantry.html - tutaj masz obrazowo oznaczenia podoficerów. A opis jest w tym przypadku mniej pożądany niż obrazek :wink: Nalezy kliknąć - organizacja.

[Lu Tzy]

Szczerze mowiac, to za wiele o rangach tam nie widze. Oczywiscie - tylko przejrzalem. Interesuja mnie zas bardziej same rangi i powody ich przyznawania ( wysluga itp.) niz ich oznaki... Rozni strzelcy z cenzusem i te pe. Rzec mozna - spoleczenstwo zmilitaryzowane :wink: .

[adam1234]

A to mea culpa, już błąd naprawiam

Z podoficerami sprawa była prosta - wybierali ich żołnierze, więc trzeba było być lubianym.

Natomiast jeśli chodzi o te oznaczenia to masz na myśli naszywki w kształcie krokiewki (naszywanej "do góry") na lewym ramieniu munduru - pierwsza po 8 latach służby, druga po 16.

[Lu Tzy]

OK, dzieki.

Ab ovo: jakie byly rangi? Od szeregowca wzwyz?

[adam1234]

kapral

sierżant

starszy sierżant

A potem już oficerowie...

[Vissegerd]

Chyba jeszcze chorąży był?

[Pancerny]

A przed kapralem nie było Brygadiera?

[bavarsky]

Francuskie stopnie wojskowe.

Szeregowi:

Soldat (piechota)

Cavalier (kawaleria)

Canonnier (artyleria)

Kapralowie:

Caporal

Brigadier (używany, zamiast Caporala w: kawalerii, artylerii konnej...)

(tutaj uwaga, obydwa powyższe stopnie nie były uznawane jako stopnie podoficerskie)

Podoficerowie:

Sergent

Marechal des Logis (ta nazwa stopnia, zamiast Sergent była używana w: kawalerii, artylerii konnej...)

Sergent-Major, pierwszy sierżant

Marechal des Logis Chef (tak samo jak z Marchal des Logis)

Adjudant, sierżant-major

Oficerowie:

Sous-lieutenant, porucznik 2-go stopnia

Lieutenant, porucznik 1-go stopnia

Capitaine

Chef de bataillon

Chef d’escadron (odpowiednio, szef batalionu i szef szwadronu)

Major en second (Stopień został stworzony w 1811 roku by zaspokoić zapotrzebowanie na oficerów wyższego szczebla w pułkach o więcej niż 4 baonach bojowych - nie wliczam tutaj baonu zakładowego)

Major

Colonel en second (Stworzono go w 1809 roku, zlikwidowano w 1815, powód podobny co w przypadku Major en second)

Colonel (od 1793 do 1803, Chef de brigade)

General de brigade (W 1814, podczas Pierwszej restauracji Burbonów, nazwę zmieniono na marechal de camp, nawiązując do dawnej Armii Królewskiej)

General de division (Podobnie jak z General de brigade, nazwę w 1814 zmieniono na lieutenant general)

Marshal (marechal)

Źródło: J.R. Elting, Swords Around A Throne Napoleon’s Grande Armee”, s.676

[adam1234]

Chyba jeszcze chorąży był?

Chorąży to nie stopień. Natomiast poczet sztandarowy tworzyło dwóch sierżantów i jeden starszy sierżant.

A przed kapralem nie było Brygadiera?

A tu już mamy spis bavarsky'ego :wink:

Marshal (marechal)

"Marszałek" nie był stopniem wojskowym, najwyższym stopniem był "generał dywizji".

[bavarsky]

Marshal (marechal)

"Marszałek" nie był stopniem wojskowym, najwyższym stopniem był "generał dywizji".

Marszałek jest wysokim urzędnikiem dworu cesarskiego, był równocześnie dowódcą wojsk i w praktyce był to najwyższy stopień w hierarchii. Dlatego nie mam zamiaru być mądrzejszy od Eltinga i napisałem tak jak on, a on raczej się w tym względzie nie pomylił.

[adam1234]

"Paktyce" - no i to słowo całą teorię rozwala ;D

[Owca.von.Kozic]

W artylerii dochodził jeszcze stopień kanoniera pierwszej klasy, bodaj podobnie w inżynierach i marynarzach.

Gwoli wyjaśnienia oznaczeń stopni. Często podaje się, bez wyjaśnienie i chaotycznie, soznaki stopni wraz z oznaczeniami "dodatowymi" - funkcji, wysługi itp. (jak na podanym przez Adama linku). Poprawnie było tak;

szeregowy - brak naszywek

szeregowy 1szej klasy - na lewym rękawie dwa galony ukośne żółte/pomarańczowe/czerwone

kapral - na obu rękawach dwa żółte/pomarańczowe/czerwone paski ukośne (galony) i, niekiedy, obszycie taśmą krawędzi czaka/rogatywki

sierżant - jeden złoty galon na obu rękawach, takaż taśma na czaku/rogatywce. Kompanie wyborcze dodatkowo - złota szlufka do naramiennika, frędzle ponsowe, przetykane złotymi.

starszy sierżant (sierżant major) - podwójny złoty galon, reszta jak wyżej.

Adiutant-podoficer; miał specjalne naramienniki, pąsowe z dwoma pasami złotymi i pąsowo-złotą frędzla, był jeszcze podoficerem, ale nosił mundur oficerski, bez ryngrafu.

dochodziły oznaki dodatkowe:

furier - powyżej łokcia na lewym lub obu rękawach - prosty, złoty galon.

saper - skrzyżowane toporki.

wysługa lat - powyżej łokcia, najczęściej na lewym rękawie - z reguły czerwone szewrony (kąty) - w wojsku liniowym za 5-7 lat służby jeden szewron, w Gwardii jeden za 10 lat, potem za 15-20 i ponad 20 lat służby. Gwardia miewała też pomarańczowe lub złote szewrony.

Regulaminowa straż chorągwiana w 1szym batalionie pułku składała się z 1go, 2go i 3go orłowych(starsi sierżanci lub podporucznicy) oraz sześciu sierżantów starszych, w 2gim i 3cim batalionie z orłowego i ośmiu sierżantów. Tylko funkcje orłowych były osobno ujęte w etat, reszta pochodziła z kompanii.

Co ciekawe, znalazłem materiały wskazujące, że można było zostać furierem bez awansu podoficerskiego. Co ciekawe, z funkcji takich jak furier czy kowal można było zostać zdegradowanym, co wskazuje, ze i awansowanym a nie "mianowanym".

W załączniku dałem najlepszą, moim zdaniem, planszę graficznie pokazującą gradację i oznaczenia stopni w armii francuskiej do pułkownika.

pzdr. O.v.K.

//Estera. Posty zaczynamy z wielkiej litery!