Powstanie 16 - 17 czerwca 1953 r.

[Tofik]

Powstanie 16 - 17 czerwca 1953 r., na pewno jedno z najsławniejszych wydarzeń w powojennej historii Niemiec. Wywołane polityką władz NRD (ustaloną w 1952 r.), która zakładała zmniejszenie dóbr konsumpcyjnych, zwiększeniem przemysłu ciężkiego i wzmożonej kolektywizacji rolnictwa. Spowodowało to zwiększenie masowych ucieczek z NRD - przez pierwszą połowę roku 1953 uciekło ok. 250 tys. ludzi. 28 maja 1953 r. Walter Ulbricht, sekretarz generalny SED (Socjalistyczna Partia Jedności Niemiec), ogłosił podwyżkę norm wydajności pracy o 10%. Jednak 11 czerwca partia rządząca przyznała się do porażki, ale chciała zrobić to tak, by nie stracić twarzy przed ludem. Zapowiedziano "nowy kurs". W samej partii zaczęła rodzić się opozycja pod przewodnictwem Freda Oelssnera, Wilhelma Zaissera i Rudolfa Herrnstadta. Była to nadzieja dla robotników. Nadzieja na to, że w końcu łańcuchy zostaną zerwane. Władza nie zlikwidowała podwyżki norm wydajności pracy. Hasła do porzucenia pracy zostały rzucone już 13 czerwca, dwa dni wystosowano do Ottona Grotewohla, premiera, listy, w których żądano zniesienia podwyżki. Władza jednak odmówiła. Rano 16 czerwca ruszył pochód liczący ok. 10 tys. ludzi. Nie tylko Berlin się podniósł, protestowano też w Halle, Lipsku, Dreźnie i Eisleben, wkrótce bunt rozszerzył się na całe państwo. Lud podszedł pod berliński tzw. dom ministerstw, gdzie zażądano, by wyszedł Ulbricht. Ten odmówił. W końcu, koło południa 16 czerwca ogłoszono zniesienie podwyżki. Tego było jednak robotnikom za mało - podniosły się okrzyki: Precz z rządem!, Wolności!. Rozruchy nie minęły, o świcie 17 czerwca "ludzie pracy" szli do centrum miasta. O 7:00 praktycznie każdy zakład pracy robota zamarła. Jak pisze Guido Knopp, robotnicy żądali: dalszych obniżek norm wydajności, ustąpienia rządu, rezygnacja z planów rozbudowy armii NRD, wolne wybory, wolność dla więźniów politycznych i zjednoczenie Niemiec. W protestach uczestniczyło 1 - 1,5 mln ludzi w 500 miejscowościach NRD. Ok. 11:00 zerwano radzieckie flagi z Bramy Brandenburskiej. Wszędzie zrywano flagi, podpalano partyjne budynki, zrywano transparenty z propagandowymi hasłami, ofiarami linczu stały się "partyjne pieski". Wkrótce jednak, na pomoc SED przybyła armia radziecka. 11 z 22 dywizji została postawiona w stan gotowości, wspomogły ją oddziały NRD. Ok. 17:00 wszystko było już skończone, powstanie zostały zmiażdżone. Walczący drągami i kamieniami robotnicy nic nie mogli zrobić czołgom T-34 czy żołnierzom i milicjantom uzbrojonym w broń maszynową. Zginęło ok. 250 powstańców, setki zostało rannych, 6 tys. zostało aresztowanych, dokonano też egzekucji 18 żołnierzy radzieckich, którzy odmówili strzelania do bezbronnych. Co sądzicie o tym zrywie? Czy był groźny dla NRD i władzy komunistów? Co było powodem niepowodzenia buntu? Zapraszam do dyskusji.

Moim zdaniem przyczyny niepowodzenia powstania były dwie:

1. Stan uzbrojenia protestujących (czy w ogóle o czymś takim można mówić?).

2. Pasywność Eisenhowera, prezydenta Stanów Zjednoczonych. Rozgłośnia radiowa RIAS w zachodnim Berlinie otrzymała polecenie, by informować mieszkańców o wydarzeniach wyłącznie z neutralnego punktu widzenia, tak by nie sprowokować ZSRR. Władze RFN uważały nawet, że może to być blef "kolegów" na wschodzie.