Michaił Kutuzow

[bavarsky]

Ostatnimi czasy dość mocno zafrapowany zbieraniem materiałów do swojej pracy jak i będąc na "urlopie", doczytywałem informacji na temat udziału Kutuzowa w batalii Możajskiej.

Otóż wystawianie jednoznacznej opinii o tym wodzu jak i jego udziale w owej batalii jest dość problematyczne.

Związane jest to różnym punktem widzenia, a to odnosi się mocno do kontekstu narodowościowego tzn. inaczej widzą i odbierają go Rosjanie, a inaczej Francuzi czy Polacy.

Rosjanie dla przykładu od wielu lat podkreślali, że Możajsk należy traktować jako ich zwycięstwo. Ci bardziej rozumni (mimo wszystko znaczna większość), dodawali słowo - moralne - przed - zwycięstwo - co ma w sobie tyle racji co jej nie ma, bowiem zrazu po bitwie nikt ze strony rosyjskiej takimi kategoriami nie myślał, a dopiero histografia rosyjska uformowała slogan "zwycięstwa moralnego" nad armią Francuską, chcąc przykryć klęskę jaką zadała jej wielka armia w boju stoczonym dn. 7 września.

Oczywiście byli też i tacy historycy, którzy oficjalnie stwierdzili że wojska rosyjskie pod dowództwem genialnego Kutuzowa pokonały wojska Cesarza Napoleona pod Możajskiem.

Do nich z całą pewnością zalicza się N. Garnicz, który w swojej króciutkiej pracy z 1951 a później w szerszym opracowaniu z 1956 tak o Możajsku i udziale Kutuzowa prawi:

"Historycy i teoretycy wojenni całego świata przeszło sto lat wielbili Napoleona, wychwalając go na wszelkie sposoby i otaczając aureolą najlepszego, niedoścignionego w całej historii świata wodza, pomijając jednocześnie milczeniem zwycięzcę Napoleona - syna narodu rosyjskiego - Kutuzowa (...) Bezsprzecznie Napoleon należy do znakomitych organizatorów wojennych i wodzów swej epoki. Fakt ten ze szczególną siłą podkreśla i uwypukla rolę Kutuzowa, który zwyciężył właśnie Napoleona. W pełnym napięcia pojedynku twórczych możliwości wodzów, we współzawodnictwie, kto lepiej potrafi kierować całokształtem wojny, zwyciężył Michał Kutuzow.(...) Szczególnie zaszczytne miejsce w rejestrze zwycięstw Kutuzowa nad Napoleonem zajmuje bitwa pod Borodino." [1]

Pytanie czy jest sens przytaczać dalej Garnicza, który w swojej pracy podaje do ogólnej merytoryki cytat Stalina, a wedle Generalissimusa, to nie de Tolli był wielkim wodzem, a Kutuzow.. Biorąc więc pod uwagę fakt że książka powstała przed zgonem Józefa, to i charakter jej został z góry spaczony, bowiem mamy do czynienia z paszkwilem historycznym a nie pracą badawczą.

Nie chcąc "zbytnio eksponować" dokonań owego historyka na powyższym stwierdzeniu, zakończę.

Wracając do sedna, zadaję pytanie:

Kim był więc generał infanterii Goleniszczew Kutuzow?

Mniejsza w chwili obecnej o daty, gdzie się urodził co wcześniej czynił, zacznę bowiem od momentu wniesienia go na stanowisko głównodowodzącego armią rosyjską roku 1812.

"Niegdyś bitny żołnierz, teraz starzec 67-letni, schorowany, zatyły, niezdolny na koniu się utrzymać, babiarz, włóczący ze sobą dziewczęta po obozach, umysłowo zgnuśniały, lekkomyślny i skorumpowany, zresztą chytry jak Grek, o sprycie naturalnym Azjaty, a wykształceniu Europejczyka, przy tym wojnie tej w głębi duszy niechętny, wcale nie skłonny mierzyć się z Napoleonem, przez nieprawdopodobne zdarzenie miał być wodzem narodowym, następcą Suworowa, w przeciwieństwie do twardego, zaciętego żołnierza, jakim był Barclay" [2]

Akt pierwszy mego wywodu zakończę, bowiem inne obowiązki wzywają.

Kłaniam Się

B.

-------------------------------------------------------------

[1] Garnicz, N., Bitwa pod Borodino, Warszawa 1951.

[2] Kukiel, M., Wojna 1812 roku, tom 2, Kraków 1937 (rep. Poznań 1999) s. 140.