Cichociemni w Powstaniu Warszawskim

[Albinos]

Schemat organizacyjny AK na ostatnie dni lipca '44 ponoć się spodobał (przynajmniej Pancerny tak pisał), tak więc postanowiłem wrzucić zestawienie wszystkich cichociemnych walczących w powstaniu. Nie jest to jednak tylko lista nazwisk, ale także ich przydział służbowy, parę nazwisk może się wobec tego powtórzyć.

I Rzut Komendy Głównej:

- generał brygady Leopold Okulicki "Kobra", od 6 września p.o. szefa sztabu;

- pułkownik dyplomowany Kazimierz Iranek-Osmecki "Heller", "Antoni", szef Oddziału II KG AK;

- podpułkownik dyplomowany Felicjan Majorkiewicz "Iron", Oddział III, oficer operacyjny, ranny;

- major dyplomowany Jan Kamieński "Cozaś", Oddział III, oficer oddziału.

Oddział łączności nr 39 /oddział osłonowy KG AK/:

- porucznik Stanisław Jankowski "Burek", "Agaton", od 3 września dowódca oddziału;

- porucznik Stefan Bałuk "Starba", "Kubuś", od 8 września oficer oddziału.

II rzut Komendy Głównej:

- major Feliks Dzikielewski "Oliw", oficer Dowództwa Wojsk Łączności;

- major Bogusław Wolniak "Mięta", oficer Dowództwa Wojsk Łączności;

- kapitan Elżbieta Zawadzka "Zo", referentka w sztabie Wojskowej Służby Kobiet;

- porucznik Zdzisław Jeziorański "Zych", Oddział VI, radiostacja "Błyskawica";

- porucznik Zbigniew Bąkiewicz "Zabawka", "Andrzej", oficer Oddziału VI do 29 września.

Zgrupowanie "Radosław":

1. Brygada "Broda 53":

- podporucznik Ewaryst Jakubowski "Brat", adiutant dowódcy brygady, poległ.

2. Batalion "Parasol":

- kapitan Adam Borys "Pług", dowódca batalionu do 6 sierpnia, ciężko ranny.

3. Batalion "Czata 49":

- major Tadeusz Runge "Witold", "Osa", dowódca batalionu;

- kapitan Tomasz Wierzejski "Zgoda 2", dowódca kompanii "Zgody" do 28 sierpnia, ciężko ranny;

- porucznik Cezary Nowodworski "Głóg", dowódca plutonu w kompanii "Zgody", od 28 sierpnia dowódca kompanii, dwukrotnie ranny, zaginął;

- podporucznik Jan Bienias "Osterba", dowódca pododdziału w kompanii "Zgody", ranny, poległ;

- podporucznik Stanisław Harasymowicz "Lalka", dowódca plutonu "Mieczyków", poległ;

- podporucznik Tadeusz Tomaszewski "Wąwóz", ranny, zaginął;

- major Zygmunt Milewicz "Róg", "Witold", dołączył we wrześniu, ranny.

4. Batalion "Pięść":

- porucznik Stanisław Jankowski "Burek", "Agaton", dowódca plutonu "Agaton" do 13 sierpnia;

- porucznik Stefan Klemens Bałuk "Starba", "Kubuś", dowódca drużyny w plutonie "Agaton" do 13 sierpnia.

Zgrupowanie "Leśnik":

- major Adolf Łojkiewicz "Ryś 2", szef sztabu, od 25 sierpnia dowódca zgrupowania, ranny.

Stare Miasto

Sztab Grupy "Północ":

- podporucznik Michał Busłowicz "Bociek", od 24 sierpnia oficer broni, wcześniej w odwodowej brygadzie "Młot", ranny, we wrześniu w Śródmieściu dowódca 1. plutonu w resztce batalionu "Wigry";

- kapitan Zygmunt Sawicki "Samulik", od 7 sierpnia szef łączności, ranny;

- kapitan Tadeusz Burdziński "Malina", "Zenon", dowódca zgrupowania radiostacji, od 16 sierpnia równolegle zastępca szefa łączności;

- sierżant Stanisław Biedrzycki "Opera", "Wrona", radiotelegrafista Grupy "Północ";

- porucznik Alfred Pokultinis "Fon", dowódca kompanii łączności Grupy "Północ".

Zgrupowanie "Róg":

- podporucznik Zygmunt Ulm "Szybki", oficer ordynansowy zgrupowania, we wrześniu w Śródmieściu zastępca dowódcy kompanii.

Śródmieście

Komenda Okręgu Warszawskiego:

- porucznik Ludwik Witkowski "Kosa", dowódca oddziału osłonowego kwatery Komendy Okręgu;

- podporucznik Adam Dąbrowski "Pati", dowódca 3. plutonu w oddziale osłonowym kwatery Komendy Okręgu, poległ;

- porucznik Zygmunt Gromnicki "Gula", oficer do zleceń szefa kwatery Komendy Okręgu;

- porucznik Alfred Pokultinis "Fon", od 5 września dowódca kompanii łączności Okręgu;

- podporucznik Czesław Pieniak "Bór", "Mak", dowódca kompanii radio Okręgu do 16 września;

- podporucznik Otton Wiszniewski "Topola", dowódca plutonu w kompanii radio;

- plutonowy Michał Parada "Mapa", "Dąb", radiotelegrafista w kompanii radio, zaginął;

- starszy sierżant Piotr Nowak "Oko", od 9 sierpnia radiotelegrafista radiostacji nr 03, od 11 września radiotelegrafista radiostacji "Zenona" na Mokotowie;

- kapitan Tadeusz Burdziński "Malina", "Zenon", od około 1 września dowódca radiostacji 03, od 11 września dowódca radiostacji na Mokotowie.

Komenda Obszaru Warszawskiego:

- kapitan dyplomowany Stefan Mich "Jeż", "Kmita", Oddział III KG AK, szef oddziału, do 10 września dowodził w linii kompanią "Koszta";

- podporucznik Anatol Makarenko "Tłok", "Goździk", oficer radio, dowódca radiostacji nr 02, ranny;

- podporucznik Władysław Śmietanko "Cypr", radiotelegrafista radiostacji 02;

- podporucznik Leszek Starzyński "Malewa", radiotelegrafista.

Komenda Obwody Śródmieście:

- kapitan dyplomowany Bronisław Rachwał "Glin", oficer operacyjny, poległ;

- major Zygmunt Milewicz "Róg", "Witold", w składzie komórki odbioru zrzutów do około 1 września.

Zgrupowanie "Sosna":

- kapitan dyplomowany Stefan Mich "Jeż", "Kmita", od 10 września dowódca zgrupowania.

Zgrupowanie "Bartkiewicz":

- kapitan Bolesław Kontrym "Żmudzin", dowódca 4. kompanii, ranny cztery razy.

Zgrupowanie batalionu "Kiliński":

- porucznik Karol Pentz "Skała 2", dowódca 6. kompanii "Wawer", zmarł z odniesionych ran;

- podporucznik Zdzisław Winiarski "Przemytnik", oficer 6. kompanii "Wawer" do około 1 września;

- podporucznik Józef Zając "Kolanko", zastępca dowódcy 9. kompanii "Romańskiego" do 9 września;

- podporucznik Zbigniew Wilczkiewicz "Kij", dowódca plutonu w 9. kompanii, następnie w Zgrupowaniu "Gurt".

Batalion "Rum":

- kapitan dyplomowany Kazimierz Bilski "Rum", dowódca batalionu;

podporucznik Zdzisław Winiarski "Przemytnik", od około 1 września dowódca plutonu i zastępca dowódcy 1. kompanii;

- podporucznik Józef Zając "Kolanko", od 9 września nadal zastępca dowódcy 9. kompanii "Romańskiego", ranny.

Śródmieście Południowe

Komenda Podobwodu Śródmieście Południowe:

- kapitan Bohdan Kwiatkowski "Lewar", oficer operacyjny, od 28 sierpnia szef sztabu Podobwodu;

- major dyplomowany Jerzy Feliks Szymański "Joga", oficer operacyjny, od 28 sierpnia oficer sztabu;

- porucznik Mirosław Kryszczukajtis "Szary", szef służb saperskich, poległ;

- porucznik Witold Strumpf "Sud", "Fosa", oficer kwatermistrzostwa;

- generał dywizji Tadeusz Kossakowski "Krystynek", od 28 sierpnia kierownictwo produkcji środków walki, wcześniej służył w linii, od 8 września jednocześnie dowódca Legii Oficerskiej;

- porucznik Tomasz Kostuch "Bryła", adiutant Komendanta Podobwodu do 27 sierpnia;

- podporucznik Norbert Gołuński "Bombram", oficer kontrwywiadu i bezpieczeństwa.

Odcinek taktyczny "Topór":

- podpułkownik Jacek Będkowski "Topór 2", dowódca odcinka;

- porucznik Julian Piotrowski "Rewera 2", adiutant dowódcy odcinka.

Zgrupowanie "Golski":

- porucznik Stefan Ignaszak "Drozd", "Nordyk", oficer informacyjny zgrupowania;

- porucznik Janusz Prądzyński "Trzy", "Janek", adiutant dowódcy zgrupowania;

- kapitan Michał Nowakowski "Harpun", najpierw p.o. adiutanta, następnie II oficer taktyczny i dowódca pododcinka;

- porucznik Tadeusz Stanisław Jaworski "Bławat", od 15 września dowódca 3. kompanii w batalionie "Odwet 2";

- podporucznik Janusz Messing "Bekas", oficer batalionu "Odwet 2".

Batalion "Piorun":

- kapitan Franciszek Malik "Piorun 2", dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy odcinka taktycznego "Litwin";

- kapitan Edmund Marynowski "Sejm", oficer kompanii lotniczej "Bazy Warszawskiej".

Odcinek taktyczny "Sarna":

- major Narcyz Łopianowski "Sarna", dowódca odcinka;

- porucznik Tomasz Kostuch "Bryła", od 27 sierpnia oficer taktyczny odcinka.

Batalion KB "Sokół":

- porucznik Czesław Trojanowski "Litwos", dowódca grupy technicznej, ciężko ranny.

Batalion "Ostoja":

- kapitan Tadeusz Klimowski "Ostoja", dowódca batalionu, wcześniej zastępca dowódcy batalionu "Iwo";

- porucznik Zbigniew Bączkiewicz "Zabawka", "Andrzej", od 29 września oficer batalionu.

Odcinek taktyczny "Bogumił":

- porucznik Stanisław Ossowski "Jastrzębiec 2", dowódca kompanii szturmowej odcinka, ciężko ranny;

- porucznik Tadeusz Stanisław Jaworski "Bławat", od 26 sierpnia do 2 września dowódca plutonu szturmowego, wcześniej oficer batalionu "Iwo", ranny dwa razy;

- porucznik Kazimierz Osuchowski "Rosomak", dowódca patrolu saperskiego z miotaczami ognia, poległ.

Zgrupowanie "Kryska":

- kapitan Zbigniew Specylak "Tur 2", zastępca dowódcy zgrupowania oraz dowódca batalionu "Tur", ciężko ranny.

Radiostacja Wydziału Lotnictwa KG mieszcząca się na ulic Wilczej:

- starszy sierżant Edward Kowalik "Ciupuś";

- plutonowy Władysław Hauptman "Gapa";

- starszy sierżant Stanisław Biedrzycki "Opera", w radiostacji od mniej więcej 5 września, zmarł z odniesionych ran.

Wytwórnie środków walk /ulice: Krucza 13, Wilcza 9, Marszałkowska 79/:

- major Wacław Pijanowski "Dym", doradca techniczny.

Ochota /Reduta "Kaliska"/:

- podporucznik Henryk Jachciński "Kret", dowódca plutonu ckm w kompanii "Gustawa".

Mokotów

Komenda Obwodu Mokotów:

- kapitan Alfred Paczkowski "Wania", Oddział III KG AKm zastępca szefa oddziału.

Pułk "Baszta":

- major Kazimierz Szternal "Zryw", od 1 czerwca (?) szef sztabu i zastępca dowódcy pułku, od 25 września p.o. dowódcy pułku, ranny;

- podporucznik Zbigniew Mrazek "Aminius", oficer do zleceń dowódcy pułku, ranny;

- rotmistrz Andrzej Czaykowski "Garda", zastępca dowódcy 2. batalionu do 19 sierpnia.

Pułk "Waligóra":

- rotmistrz Andrzej Czaykowski "Garda", dowódca batalionu "Ryś" do 15 września, następnie zastępca dowódcy batalionu "Oaza-Ryś", dalej zastępca dowódcy pułku, , ranny, p.o. dowódcy Zgrupowania "Mokotów" po przejściu kanałem do Śródmieścia;

- podporucznik Henryk Jachciński "Kret", od 19 sierpnia w batalionie "Ryś"- dowódca plutonu ckm w kompanii "Gustawa";

- kapitan Julian Kozłowski "Cichy", poległ podczas uderzenia na Wilanów.

Żoliborz:

- plutonowy Kazimierz Człapka "Pionek", "Sokół", radiotelegrafista radiostacji 23 A, ranny.

Puszcza Kampinoska

Pułk "Palmiry-Młociny":

- porucznik Adolf Pilch "Góra", "Dolina", dowódca pułku;

- podporucznik Lech Żabierek "Wulkan", oficer do zleceń dowódcy pułku;

- porucznik Tadeusz Gaworski "Lawa", od 17 sierpnia dowódca szturmowej kompanii lotniczej, do Kampinosu dotarł po wyprowadzeniu oddziału z Warszawy po nieudanym ataku na Okęcie i przemarszu przez lasy Sękocińskie i Chojnowskie;

- major Bronisław Lewkowicz "Kurs", oficer specjalnego plutonu odbioru zrzutów.

Przydziały nie ustalone dla:

- podpułkownik Romuald Bielski "Bej", zaginął;

- major Michał Tajchman "Nikita", zaginął;

- porucznik Ignacy Bator "Opór", zaginął;

- porucznik Władysław Miciek "Młot", "Mazepa", zginął na Woli;

- porucznik Antoni Nosek "Kajtuś", był na Ochocie;

- podporucznik Ignacy Konstanty "Szmaragd", był na Żoliborzu;

- podporucznik Tadeusz Benedykt "Zachata", był na Ochocie.

Udziału w walkach nie wzięli:

- porucznik Jan Jokiel "Ligota", po ataku na Okęcie na Ochocie;

- podporucznik Władysław Maksyś "Azot";

- kapitan Bogusław Żórawski "Mistral";

- kapitan Leopold Skwierczyński "Aktor";

- porucznik Adolf Gałacki "Maszop";

- porucznik Tadeusz Starzyński "Ślepowron";

- porucznik Bronisław Grun "Szyb", został na Pradze;

- podporucznik Antoni Żychiewicz "Przerwa", został na Mokotowie;

- porucznik Franciszek Rybka "Kula", został na Ochocie;

- pułkownik Jan Biły "Kadłub", po ataku na Okęcie powrócił do konspiracji.

W sierpniu zamordowany został więzień Pawiaka porucznik Stefan Majewicz "Hrubu", "Jontek".

Opracowane na podstawie Tucholski J., "Rodowody powstańczych żołnierzy. Cichociemni." [w:] "Powstanie Warszawskie widziane po latach: sesja naukowa" pod red. Mórawski K., Pracki L.

Wszelkie uwagi i poprawki mile widziane.

Zapraszam także do dyskusji na temat udziału cichociemnych w Powstaniu Warszawskim.

[Pancerny]

Schemat organizacyjny AK na ostatnie dni lipca '44 ponoć się spodobał (przynajmniej Pancerny tak pisał),

Myślę, że nie tylko mi się spodobał, takie schematy organizacyjne są jak mapy, pomagają zrozumieć niektóre decyzje, podjęte na polu walki. Ktoś kto nie "siedzi" w Powstaniu warszawskim nie ma pojęcia czy Zgrupowanie "Radosław", to 10 czy 5000 ludzi, a tak ma jasny przegląd tematu.

Pytanko: czy wśród Cichociemnych nie było szeregowych żołnierzy, wszyscy byli oficerami?

[Albinos]

Pytanko: czy wśród Cichociemnych nie było szeregowych żołnierzy, wszyscy byli oficerami?

Było zaledwie kilku:

- st. uł. Stanisław Zaborowski "Grzegorz", "Walek" - kurier Delegatury Rządu na Kraj, skok 30/31 marca '42 w ramach operacji lotniczej "Legging".

- st. strz. Jan Cegłowski "Konik" - kurier Delegatury Rządu na Kraj, skok 1/2 października '42 w ramach operacji lotniczej "Hammer".

- strz. Franciszek Klima "Witoski", "Oszczep", "Dysk" - kurier Delegatury Rządu na Kraj, skok 19/20 maja '44 w ramach operacji lotniczej "Weller 18".

[Pancerny]

Wszyscy wymienieni przez Ciebie, byli tylko kurierami, czyli do akcji bojowych wysyłano tylko oficerów.

Jest temat o kurierach - cichociemnych, bo z tego co widzę do Anglii już nie wracali.

[Albinos]

Wszyscy wymienieni przez Ciebie, byli tylko kurierami, czyli do akcji bojowych wysyłano tylko oficerów.

Na to by wychodziło. Chociaż przyznam szczerze, nie jestem do końca pewien, czy kurierzy DR na Kraj byli zaliczani w poczet cichociemnych. Ale do dalszej rozmowy na ten temat zapraszam tutaj: https://forum.historia.org.pl/viewtopic.php?t=2920 .

[Leuthen]

Może nie super ściśle w temacie, ale nie mogę się powstrzymać

Stefan Bałuk "Kubuś", jeden z wymienionych w spisie cichociemnych, kojarzy mi się nie tylko z batalionem "Pięść" i słynnym patrolem "Agatona", ale przede wszystkim jako autor wykonanych w lipcu 1944 r. (a więc na "5 minut" przed powstaniem) fotografii niemieckich umocnień w Warszawie. Fotografie te obejrzałem po raz pierwszy w znakomitej książce "Barykady Powstania Warszawskiego 1944" (opracował i wstępem opatrzył Romuald Śreniawa-Szypowski, Warszawa 1993). W tej publikacji było 13 takich zdjęć. Przyznam, że oglądając je można mieć wątpliwości co do wojskowych kwalifikacji oficerów AK, którzy posłali 1 VIII 1944 r. ludzi (często niemal z "gołymi rękami") na tak dobrze umocnione punkty w Warszawie :roll:

[Albinos]

Stefan Bałuk "Kubuś", jeden z wymienionych w spisie cichociemnych, kojarzy mi się nie tylko z batalionem "Pięść" i słynnym patrolem "Agatona", ale przede wszystkim jako autor wykonanych w lipcu 1944 r. (a więc na "5 minut" przed powstaniem) fotografii niemieckich umocnień w Warszawie.

Pamiętam jak jakiś czas temu w rozmowie w radiowej Trójce nt. "Czasu honoru", pojawił się w pewnym momencie właśnie wątek generała Bałuka. Tylko nie pamiętam do końca, czy to o co mi chodzi, dotyczyło właśnie jego. Otóż swoje zdjęcia miał on wykonać ponoć bez zgody dowództwa. Kiedy siedział w lokalu i zajmował się fałszowaniem dokumentów, miało go to zacząć nudzić. Wyszedł z mieszkania. Efektem tego są te właśnie zdjęcia, o których wspomniał Leuthen. Co ciekawe, generał Bałuk skakał razem z majorem "Witoldem", dowódcą "Czaty 49".

Dyskusję o znaczeniu tych zdjęć, proponuję przenieść tutaj: https://forum.historia.org.pl/viewtopic.php?t=5832 .