Królestwo Polskie, Księstwo Warszawskie

[Funta]

Według mnie żaden z tworów nie był w pełni Polską. Były to tylko namiastki jak już kilka razy zostało wspomniane. A najbliżej do pełnej Polskowości było Księstwo Warszawskie, tak mi się wydaje.

[piterzx]

A najbliżej do pełnej Polskowości było Księstwo Warszawskie, tak mi się wydaje.

Jakieś uzasadnienie? Dlaczego tak sądzisz?

[Vissegerd]

Hmmm... A co oznacza termin "Polskowość"??? Czy to skrót od "Polska wojskowość"?

[piterzx]

Hmmm... A co oznacza termin "Polskowość"??? Czy to skrót od "Polska wojskowość"?

Fakt, trochę niefortunne sformułowanie, jednakże jest one IMHO raczej takim neologizmem oznaczającym możność nazwania konkretnego tworu państwowego (w tym wypadku Królestwa Polskiego, Księstwa Warszawskiego, Wielkiego Księstwa Poznańskiego, etc.) w pełni Polską... :roll:

Natomiast, o ile się nie mylę, to Ty, drogi Vissegerdzie, również nie udzieliłeś odpowiedzi na pytanie z tematu. Zatem ponawiam pytanie, czy uważacie, że którykolwiek, z polskich tworów państwowych powołany w okresie zaborów, tj. od 1795 do 1918 był w pełni Polską? Jeśli tak, to który i dlaczego, a jeśli nie, to który był Waszym zdaniem najbliżej i dlaczego...

Pozdrawiam

[Vissegerd]

Ach, Drogi piterzezx, skoro faktycznie nie udzieliłem, to przepraszam najmocniej, już się poprawiam

Moim skromnym zdaniem, wyznacznikiem polskości jest zakres suwerenności kraju, a nie jego terytorium, nazwa, czy kwestie administracyjne. Niewątpliwie największą wolnością cieszyli się nasi obywatele, a władze suwerennością w Księstwie Warszawskim. Nikt w Księstwie nie musiał działać w konspiracji, a Francuzi nie ingerowali zbrojnie w nasze sprawy wewnętrzne, nie zamykali patriotów w więzieniach, nie było cenzury prasy, itd. Tak więc wyznacznikiem dla mnie są przede wszystkim kwestie wolnościowe, a te najlepiej bez wątpienia się miały w okresie Księstwa Warszawskiego, dlatego tak obstawiam :arrow:

Pozdrawiam.

[secesjonista]

(...)

Nikt w Księstwie nie musiał działać w konspiracji, a Francuzi nie ingerowali (...) nie było cenzury prasy, itd.

(...)

W tym krótkim bycie politycznym cenzura jednak istniała, choć ostateczny jej kształt pod względem prawnym sformułowano dość późno. Nie tak dojmująca jak wcześniej carska i bez tak rozbudowanego aparatu administracyjnego. Dekret królewski z 20 kwietnia 1808 roku, stanowił, iż w kompetencjach wydziału ministerium spraw wewnętrznych leży cenzura wszystkich dzieł,prócz gazet i wydawnictw periodycznych (art. 40), w art. 59 ministrowi policji zlecono:

"cenzurę gazet i pism periodycznych w przedmiotach politycznych".

/"Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywne władzy najwyższej", T. I, 1807-1808, oprac. W. Bartel et al., Warszawa 1964, s. 94/

W 1808 r. cenzorem generalnym pism periodycznych, gazet i kalendarzy został Andrzej Horodyski, a w 1810 r. był nim Jan Wołowski. Cenzura; jak to się już rzekło; tyczyła się spraw politycznych; nie zapomnijmy jednak że istniała też cenzura kościelna.

"... należy wziąć pod uwagę, iż prasa polska czasów Księstwa nie ukazywała się w warunkach wolności wypowiedzi, lecz poddana była silnej presji cenzury państwowej, zorganizowanej na wzór francuski".

/A.K. Szymański "Pierwsza restauracja Burbonów we Francji w 1814 roku w oświetleniu prasy polskiej", "Acta Universitatis Lodziensis", Folia Historica 77, 2003, s. 63/

Pamiętać trzeba o znaczeniu cenzury pozainstytucjonalnej o czym wspomina Małgorzata Willaume:

"Jedno z pierwszych zarządzeń nowych władz dotyczyło wprowadzenia kontroli druku. W imieniu Ko­misji Rządzącej dyrektor policji Aleksander Potocki już 2 II 1807 r. prze­kazał dyrektorowi cenzury szczegółową instrukcję dla cenzorów prasy periodycznej z 'Gazetą Warszawską' na czele (...) ostateczne ramy i formy działania cenzury w Księstwie Warszawskim

określono prawnie dopiero na przełomie lat 1811 i 1812, jak gdyby u pro­gu kampanii rosyjskiej, która miała położyć kres istnieniu owego toru państwowego. W dobie napoleońskiej działalność cenzury wydawać się mogła w interpretacji nakazów i zakazów apodyktycznego marszałka Davouta czy też szczegółowych pouczeń rezydentów Serry i Bignona nader uciążliwa przyzwyczajonej do pewnej swobody słowa opinii publicz­nej, zaopatrzonej w tradycje Sejmu Wielkiego".

/tejże, "Unormowania prawne kontroli druku w Księstwie Warszawskim", "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska", Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne 28, 1973, s. 227 i 239/

Marceli Handelsman w: "Rezydenci napoleońscy w Warszawie 1807-1813", wskazuje na inny rodzaj cenzury, czyli ograniczanie dostępu do informacji. Już za Davouta ustaliła się zasada by wiadomości zagraniczne czerpać wyłącznie z prasy francuskiej, a zwłaszcza z "Monitora".

Z literatury:

K. Ossowski "Cenzura prasy w Księstwie Warszawskim", w: "Piśmiennictwo - systemy kontroli - obiegi alternatywne" red. J. Kostecki, A. Brodzka.