Wystaw pomnik ... z podtekstem.

[Bruno Wątpliwy]

W Petersburgu stoi sobie znany, imponujący pomnik -  "Jeździec miedziany". Pomnik chwały zarówno Piotra I, jak i (a może i więcej) Katarzyny II. Z charakterystyczną inskrypcją: "PETRO primo CATHARINA secunda (…)" i "ПЕТРУ перьвому ЕКАТЕРИНА вторая (…)".

 

Z drugiej strony Europy - na Snow Hill w Windsor Great Park stoi równie imponujący, konny Jerzy III (prawdopodobnie zresztą petersburski pomnik był tu inspiracją). "Szalonego króla" syn potraktował inskrypcją "GEORGIO TERTIO PATRI OPTIMO GEORGIUS REX". Również pomnik głosi chwałę nie tylko postaci, ale i fundatora. I do tego tekst jest raczej przykładem angielskiego (no powiedzmy - hanowerskiego) humoru. "PATRI OPTIMO"... A chyba za bardzo się nie lubili...

 

Czy znamy inne przykłady pomników, w których przypadku chwała fundatora była równie ważna, co postaci na pomniku? A może, w których przypadku i ironia odegrała pewną rolę?

[Bruno Wątpliwy]

Był Stalinogród, ulice Stalina, nawet pałac Stalina, ale trzeba przyznać, że - w swym stalinowskim okresie istnienia - Polska Ludowa jednak czegoś zaniedbała. Nie było wielkiego pomnika. Na miarę tego w Pradze, w Budapeszcie, czy chociażby - w Berlinie.

 

Konkurs na projekt pomnikowego uwiecznienia za bardzo nie wyszedł (a potem przyszła "odwilż" i stawianie polskich pomników Stalinowi już raczej nie wchodziło w rachubę). Podobnież był to m.in. efekt tego, że jeden z uczestników tak ważkiego konkursu (Xawery Dunikowski) potraktował temat dosyć specyficznie. Proponując coś, co porównywano do "karła z wielką łapą". Świadoma złośliwość, czy nie? Dobre pytanie. 

Czy było to świadome działanie, mające na celu wyszydzenie postaci na pomniku (zresztą, zdaniem niektórych nie jedyne w wykonaniu Dunikowskiego - można spotkać poglądy, że podobne znaczenie miał np. pomnik w Olsztynie), czy po prostu artysta jak najbardziej przyłożył się do pracy, ale jednak koncepcja nie była słuszna?

 

Zob. np.:

http://polskisocrealizm.org/sztuka/rzezby-palacu-kultury-i-nauki

https://wyborcza.pl/alehistoria/51,121681,18384431.html?pelna=tak&disableRedirects=true

https://wiadomosci.onet.pl/kiosk/pietnastometrowy-stalin/x1sl2

https://wpolityce.pl/kultura/217948-pomnik-wdziecznosci-armii-czerwonej-to-kod-osmieszajacy-sowieckich-zolnierzy

https://natemat.pl/119981,kod-davinci-wysiada-rzezbiarz-prl-kpil-ze-stalina-z-radzieckich-zolnierzy-zrobil-lachmytow-dostrzezono-to-50-lat-po-jego-smierci

https://wiadomosci.onet.pl/kiosk/pietnastometrowy-stalin/x1sl2

https://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,54420,1353314.html