Żelazna Gwardia

[mateuszek101]

Witam!

Jestem tu nowy na forum. Szukam informacji i ciekawostek na temat Rumuńskiej Żelaznej Gwardi. Jezeli macie jakies ciekawe informacje to zapraszam do dyskusji

[Jarpen Zigrin]

Wiem, że była to faszystowska organizacja polityczna działająca w Rumunii w latach 1930-1941. Chcieli przeprowadzić pucz, którym im nie wyszedł po czym uciekli do III Rzeszy, gdzie ich internowano.

[Rob]

Ciekawostką jest fakt, że kilku wysokich członków Żelaznej Gwardii walczyło w wojnie domowej w Hiszpanii 1936-1939 po stronie, oczywiście, gen. Franco. Dwóch na pewno zginęło, i to już na początku.

[Vissegerd]

Witam serdecznie na Forum Rob :hi:

Korzeni gwardii nalezy szukać nieco wcześniej. Oryginalnie organizacja powstała 24 lipca 1927 roku, założona przez Corneliu Zelea Codreanu (Polak z pochodzenia, urodzony w Rumunii jako Korneliusz Zieliński) pod nazwą Legion Michała Archanioła (Legiunea Arhanghelul Mihail). Była to organizacja polityczna. W 1930 roku Codreanu sformował organizację paramilitarną legionu pod nazwą Żelazna Gwardia (Garda de Fier).

Symbolem był potrójny krzyż (taka kratka, czarna na białym tle), nosili zielone mundury (słynne "Zielone Koszule" (Cămăşile verzi)), pozdrawiali się "rzymskim salutem", podobnie jak faszyści włoscy.

Sam Legion w wyborach do rumuńskiego parlamentu w roku 1937 zdobył mniej więcej 1/3 mandatów. Nie został jednak dopuszczony do udziału w rządzie w skutek silnej niechęci króla i jego premierów. W 1938 roku został w tajemniczych okolicznościach zamordowany Codreanu. Nomen omen, jego zaciętym przeciwnikiem był bardzo przyjazny Polsce premier Rumunii, Armand Călinescu. Najpierw członkowie Żelaznej Gwardii zamordowali jego krewnego (wg niektórych źródeł przyjaciela premiera), potem z rozkazu króla lub premiera zabity został nasz "Zieliński", na koniec gwardziści zmordowali we wrześniu 1939 premiera Călinescu. Oczywiście dwa ostatnie mordy były odwetem.

Przez pewien czas ruch legionowy był podzielony po śmierci swojego lidera. Istniały trzy frakcje, jedna dość ortodoksyjna pod wodzą Horii Simy, lokalnego przywódcy z Banatu. Druga pod przywództwem ojca założyciela, Iona Zelea Codreanu (Jana Zielińskiego), opozycyjna do Sima, oraz trzecia, grupa Moţa-Marin, mająca bardziej religijny charakter. W końcu wszystkie frakcje zjednoczył Sima we wrześniu 1940 roku. Stary Codreanu buntował się, lecz bez efektu.

Horia Sima był radykalnym faszystą i antysemitą. Jego ludziom już od lata roku 1940 udaje się wejść w skład rządu. Po abdykacji Karola II, Sima zostaje wicepremierem. Legion rękoma członków Żelaznej Gwardii prześladował Żydów, przeciwników politycznych, dokonywał pogromów. Do czasu. Po nieudanej próbie puczu (tzw. trzydniowa wojna domowa) 24 stycznia 1941, zdławionej przez marsz. Iona Antonescu (przy wsparciu Niemców), Legion praktycznie zniknął z aktywnego życia politycznego (wielu członków aresztowano i uwięziono). Powrócił dosłownie na chwilę, kiedy to w sierpniu 1944 roku obalono rząd marsz. Antonescu, a dawni członkowie Żelaznej Gwardii utworzyli marionetkowy Rumuński Rząd Narodowy w Wiedniu. Próbowano z członków Żelaznej Gwardii utworzyć siły zbrojne, tzw. Armię Narodową (Armată Naţională), zebrano nawet 12 tys. ochotników, bez powodzenia jednak.

W tym samym czasie, pod koniec wojny, inni gwardziści weszli w skład Rumuńskiego Pułku Grenadierów SS (Waffen-Grenadier-Regiment der SS), walczącego w marcu i kwietniu 1945 roku w okolicach Szczecina (ok. 3 tys. ludzi), gdzie został rozbity (wchodził w skład III Korpusu Pancernego SS). Powstawały też pułki 2 i 3, ale ich organizacji nigdy nie ukończono.

Więcej informacji znajdziecie tutaj (niestety, tylko w języku angielskim):

The tragedy of the Romanian 'Iron Guard': Codreanu

The Iron Guard

Pozdrawiam.

[secesjonista]

Witam serdecznie na Forum Rob :hi:

Korzeni gwardii nalezy szukać nieco wcześniej. Oryginalnie organizacja powstała 24 lipca 1927 roku, założona przez Corneliu Zelea Codreanu (Polak z pochodzenia, urodzony w Rumunii jako Korneliusz Zieliński) pod nazwą Legion Michała Archanioła (Legiunea Arhanghelul Mihail).

(...)

Pozdrawiam.

By być dokładnym, to wedle jego słów: w czerwcu.

"Vacaresti, cerkiew i ikona stały się osią naszego nowego życia. Według oryginału zamówiłem kilka kopii. Wielką, na półtora metra długości, dałem do cerkwi św. Spirydona, aby potem, 24 czerwca 1927 roku, w św. Jana Chrzciciela, zawiesić ją w zbudowanym przez nas samych Domu Studenta (...) Tego też dnia, z grupy (byłych więźniów) Vacaresti, o 10-ej wieczorem, powołuję Legion Michała Archanioła".

/R. Wyborski "Lepiej, żeby jeden zginął", "Fronda", nr 6, 1996, s. 28/

Czy rzeczywiście za życia Corneliu Codreanu obie organizacje można uznawać za faszystowskie?

Z literatury:

T. Dubicki, K .Dach "Żelazny Legion Michała Archanioła. Z dziejów ruchu faszystowskiego w Rumunii"

N.M. Nagy-Talavera "The Green Shirts and the Others. A History of Fascism in Hungary and Rumania".