Racje żywnościowe w napoleońskiej armii

[Furiusz]

No właśnie, powinniśmy sporo o tym wiedzieć a co wiemy? taka ciekawostka -  S. Holder,  Reconstructing diet in Napoleon’s Grand Army using stable carbon and nitrogen isotope analysis, "American Journal of Physical Anthropology" (2015) - trochę tu już było o badaniach izotopów stabilnych w kościach ludzkich głownie przy okazji sprawy Grenlandii ale nie tylko. Tu mamy porównanie izotopów stabilnych w kościach żołnierzy napoleońskich odkrytych w masowych grobach w Wilnie oraz ich porównanie do brytyjskich żołnierzy z tej epoki. Do badania użyto 78 osobników z ponad 3000 odkrytych w tym grobie wiek zmarłych od 16 do 50 lat. Tak naprawdę badanie niewiele mówi o diecie podczas jakiejkolwiek kampanii wojennej ale podczas całego życia osobników. Jedna ciekawa informacja jest taka, ze zróżnicowanie diety wśród żołnierzy napoleońskich było znacznie większe niż wśród żołnierzy brytyjskich. Co prawda sporo w tym zasługi może być tego, ze w 1812 napoleońska Francja mogła sobie pozwolić na ściągnięcie żołnierzy z bardzo różnorodnych terenów. 
Ciekaw jestem jakby to wyglądało gdyby ktoś spróbował zrobić to samo z Rosjanami. 

[secesjonista]

W armii rosyjskiej, w zasadzie do roku 1871 nie istniały racje żywnościowe, żołnierz otrzymywał odpowiednią ilość pieniędzy (o ile nie został okradziony prze dowództwo, a było to częste) i miał się za to zaopatrzyć. Dodajmy, że żołd wypłacany był tradycyjnie trzy razy do roku, to rosyjskiemu sołdatowi trudno było zachować dyscyplinę finansową, co potem odbijało się na jego możliwościach aprowizacyjnych.

O "racjach żywnościowych" z okresu późniejszego (reformy z 1849, 1857 i 1871 r.) można poczytać w artykule Jacka Legiecia "Wyżywienie armii rosyjskiej na przełomie XIX i XX wieku" ("Wrocławskie Studia Wschodnie", 15, 2011), dostępnym na stronie: wrsw.sjol.eu.