Pozytywizm

[Semper]

Nigdy wcześniej literatura nie odnosiła się tak mocno do nauk przyrodniczych i technicznych. Mówi się, nie bez racji, o pozytywistycznym scjentyzmie. Model kultury polskiej, stworzony i propagowany przez pozytywistów, miał spełniać funkcje pragmatyczne, oddziałując na przeorientowanie świadomości kulturowej rodaków, co znajdowało swój wyraz w naukach humanistycznych i społecznych.

 

Stawiany dzisiaj postulat badawczego oglądu przestrzeni kultury polskiego pozytywizmu zaowocował ujęciami i przybliżeniami szczegółowych problemów z zakresu historii idei, filozofii, techniki, nauki, myśli społecznej oraz matematycznej, a także przekrojami o charakterze bardziej syntetycznym, przeglądowym, które odkrywają składniki ówczesnego modelu wiedzy oraz jego konsekwencje i przejawy w różnych dziedzinach humanistyki: literaturze i poezji, badaniach literaturoznawczych, myśli psychiatrycznej i jej wpływie na postrzeganie kwestii metafizycznej, apologetyce katolickiej, ideologii polskiego nacjonalizmu. W tomie udało się zatem scharakteryzować szerokie przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu, często dotąd zupełnie nieznane.

W grudniu 2016 ukazała się książka o raczej do niedwna słabo znanych wątkach polskiej kultury drugiej połowy XIX wieku. Jej tytuł mówi sam za siebie:

 

Między przyrodoznawstwem a humanistyką
Przestrzenie kultury polskiego pozytywizmu

pod redakcją Macieja Glogera i Tomasza Sobieraja

 

ISBN 978-83-7507-208-2 format B5, s. 223, indeks osób

 

stosowny link 

 

Spis treści

 

Wstęp
Tomasz Sobieraj, W stronę konsiliencji wiedzy. Pozytywizm polski o ideale nauki i poznania
Damian Włodzimierz Makuch, Narodziny polskiego scjentyzmu – o kryptometafizycznej dyskusji na temat szaleństwa
Dawid Maria Osiński, Poezja polskiego pozytywizmu o naukach przyrodniczych
Hanna Żbikowska, Pomiędzy tańcem śmierci a łańcuchem pokarmowym – „Odgłosy z gór” Felicjana Faleńskiego
Małgorzata Okulicz-Kozaryn, Radosław Okulicz-Kozaryn, Scjentyzm a literacka kariera pewnego mięczaka. Wokół „Skałotocza‐palczaka” Antoniego Sygietyńskiego
Ireneusz Gielata, „Oko Emersona” i „oko Darwina” – Dickens, Sienkiewicz i wodospad Niagara
Marcin Jauksz, Bolesław Prus, George Henry Lewes i granice powieściowej wiwisekcji
Lech Gruszecki, Treści matematyczne w „Notatkach «lubelskich»” Bolesława Prusa
Marek Lubański, Pozytywistyczny paradygmat metodologiczny i jego niektóre konsekwencje w polskich badaniach literackich przełomu XIX i XX wieku
Michał Rogalski, Polska apologetyka katolicka wobec teorii ewolucji. Katolicyzm a rozwój nauki w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX wieku
Maciej Gloger, Nacjonalizm polski wobec scjentyzmu i myśli przyrodoznawczej
Indeks osób

Edytowane 17 Grudzień 2016 przez Semper