Transformacja ustrojowa w krajach postsowieckich

[Król Julian]

Ostatnio pojawiła się w debacie publicznej kwestia czy polska obecność w Unii Europejskiej jest trwała czy też nie. Jako że nie jestem specjalnym entuzjastą tej organizacji, czasem toczę spory z jej zaciekłymi zwolennikami i dość często posługują się oni argumentem że "jak nie Unia to Białoruś", czyli że gdyby nie akcesja Polski w 2004 r. to dziś byłaby ona równie biedna jak kraje dawnego ZSRR. Jest dość mocno demagogiczne postawienie całej sprawy. Niedawno postanowiłem sobie sprawdzić na podstawie danych Banku Światowego, jak przebiegał rozwój gospodarczy Polski, Białorusi, Ukrainy i Mołdawii w latach 1991-2004.

W roku 1990 różnica różnica w PKB per capita wyglądała tak:

Białoruś - 1704 $

Ukraina - 1569 $

Polska - 1698 $

Rosja - 3485 $

Mołdawia - 972 $

w roku 1999 tak:

Białoruś - 1209 $

Ukraina - 635 $

Polska - 4351 $

Rosja - 1330 $

Mołdawia - 321 $

a w 2004 tak:

Białoruś - 2378 $

Ukraina - 1367 $

Polska - 6639 $

Rosja - 4109 $

Mołdawia - 720 $

Widać wyraźnie że - w przeciwieństwie do Polski, która dynamicznie się wtedy rozwijała - Mołdawia, Białoruś, Ukraina i Rosja doświadczyły w latach 90-tych gigantycznego kryzysu ekonomicznego. Zmiany w PKB per capita nie do końca zresztą ujawniają jego skalę, bo dodatkowo złączył się on z zapaścią demograficzną: liczba ludności Białorusi spadła w latach 1990-2004 z 10,1 do 9,7 milionów. Liczba ludności Rosji w tym samym okresie ze 148,3 do 143,8 a Ukrainy z 51,8 mln do 47,3 mln. Jedynie populacja Mołdawii utrzymała się na stałym poziomie 3,6 mln. Dodać należy, że w przypadku Rosji skalę zapaści demograficznej częściowo zamaskowała imigracja ludności z innych republik postsowieckich, np. Kazachstanu. Liczba ludności Polski się w tym czasie nie zmieniła, oscylując między 38,1 a 38,6 mln. Co było powodem tego, że te kraje doświadczyły tak wielkich kłopotów gospodarczych? Spotkałem się z wyjaśnieniami, że było to spowodowane przecięciem ścisłych powiązań ekonomicznych z innymi republikami radzieckimi po rozpadzie ZSRR. Każda republika była w nim bowiem wyspecjalizowana pod względem produkcji określonych towarów, np. Uzbekistan produkował bawełnę, Białoruś traktory, kraje nadbałtyckie elektronikę, Ukraina była "spichlerzem" imperium itd. Nie wyjaśnia to jednak wszystkiego, mianowicie - rozmiar kryzysu w danej republice był powiązany także z jej przynależnością kulturową. Znacznie lepiej poradziły sobie, zarówno pod względem gospodarczym jak i demograficznym związane z zachodnim chrześcijaństwem republiki nadbałtyckie. PKB Łotwy w 1990 r. wynosił 2796 $ na głowę, a w 2004 r. już 6080 $. Skąd te różnice? Czemu w krajach prawosławnych transformacja ustrojowa i gospodarcza wywołała tak wielkie straty?

Edytowane 13 Maj 2016 przez Król Julian

[secesjonista]

Tylko co tu porównywać?

Jaka to transformacja odbyła się na takiej np. Białorusi?

[Król Julian]

Tylko co tu porównywać?

Jaka to transformacja odbyła się na takiej np. Białorusi?

No chyba Białoruś nie funkcjonuje nadal według standardów gospodarki sowieckiej? Zresztą, może to i nie najlepszy przykład ale co z pozostałymi republikami? Przecież dopuszczono tam wolny rynek i dokonano prywatyzacji?