Półwysep Mönchgut

[Bruno Wątpliwy]

Kiedyś napisałem na forum:

"Z tą Rugią to rzeczywiście ciekawa sprawa. Podobnież ostatnia kobieta mówiąca po "rańsku" zmarła w 1404 r. (zapisano nawet jej imię Guliceno - czyli Huliczyna czy jakoś tak). Czyli bardzo wcześnie, biorąc pod uwagę dawną prężność tej kultury. Ale jeszcze sporo lat później pewne terminy słowiańskie pozostały. To chyba nawet T. Kantzow ok. sto lat później pisał o "knezach".

Ale znowu ciekawa sprawa. Kisielewski wspomina, że jego znajomy gdzieś na przełomie XIX/XX rozmawiał z rybakami na Rugii po polsku (tzn. odpowiadali w języku podobnym do kaszubskiego). Interesujące - czy Kisielewski koloryzował (co mu się zdarzało - np. twierdził, że w 1648 r. Pomorze Zachodnie było - z małymi wyjątkami - krajem słowiańskim, co było całkowicie "kontrfaktyczne"), czy jego znajomy trafił na Kaszubów osiadłych na Rugii, czy Niemców znających kaszubski. Bo w przetrwanie reliktów Ranów do XIX w. jest nieprawdopodobieństwem".

Taki byłem pewny. Człowiek się jednak całe życie uczy. Trafiłem na informację, że w połowie XIX-wieku na Rugii bawił W. Pol. I na tamtejszym półwyspie Mönchgut natrafił na społeczność (Reboken - rybacy?), która używała jeszcze pojedynczych, słowiańskich słów. Czy wiemy o nich coś więcej i czy J. Kisielewski wcale nie musiał koloryzować?

Zob. A. Sengebusch, Wspomnienie o Słowianach Połabskich - Ranowie, w szczególności in fine (koszalin7.pl/st/pom/pomorze_104.html).