Reformacja - o zaleceniach, nakazach, przymusie, karach

[secesjonista]

Albrecht Hohenzollern w swym Przykazaniu (1543 r.), polecił by księża mieli czytać regularnie Ewangelię i przez pół godziny ją wykładać (co niedziela) itd. Zarazem ludność zobowiązana był w uczestnictwie w nabożeństwach. Był to efekt jego wizytacji parafii, kiedy to stwierdził słabą znajomość istotnych kwestii wiary pośród ludu.

A, by ludność zmotywować, postanowił, iż gospodarze pod groźbą kary finansowej - byli zobowiązani do przypilnowania by w nabożeństwach uczestniczyła cała ich rodzina wraz z zatrudnioną czeladzią. Uchylających się od tego obowiązku czekała bądź to kara finansowa, bądź zakucie w dyby przed kościołem na czas nabożeństwa.

Wyznaczeni mieli być odpowiedni nadzorcy, których zadaniem było kontrolowanie kogo to brakuje w kościele.

W Danii, w myśl rozporządzeń prawnych z 1626 r.:

"rodzice, a przede wszystkim głowa domu, mieli obowiązek dwa razy dziennie, rano i wieczorem, a szczególnie w czasie świąt, opowiadać dzieciom i służbie o Piśmie Świętym to, co sami wiedzieli, a następnie pastor i pisarz parafialny korygowali i rozwijali te wiadomości (...)

Bez znajomości 'Katechizmu' Lutra nie można było uzyskać rozgrzeszenia ani być ojcem chrzestnym. Nie można było ukończyć szkół ani się zaręczyć. Ten, kto nie znał dziesięciu przykazań, nie mógł złożyć przysięgi w sądzie ani być powołanym na świadka".

/B. Świderski "Czepiam się Kierkegaarda", Warszawa 2015, przyp. 16, s. 29; cyt. za: O. Korsgaard "Kampen om lyset. Dansk voksenoplysning gennem 500 år", Københaven 1997, s. 57/

Jak wyglądało to w innych krajach europejskich?