Sędzia ziemski - Żydem?

[secesjonista]

Ja bym raczej wykluczył przechrztę, trudno oczekiwać by Żyd wyznania mojżeszowego przeszedł na nową wiarę, został uszlachcony w ten czy inny sposób (np. został przyjęty do herbu) i za swego życia dochrapał się jeszcze tak wysokiego stanowiska ziemskiego. Nie znam takiej kariery z tego okresu czasu, jak i późniejszego.

Bo trzeba dokładniej szukać secesjonisto...

oto mamy Stanisława Oszejkę, który został podniesiony w 1499 r. do szlachectwa za wstawiennictwem Wielkiego Księcia Aleksandra, od króla Olbrachta otrzymał oryginalny herb Merawy (W polu dwudzielnym w pas od góry złote popiersie psa z wysuniętym językiem w prawą stronę na błękitnym tle, u dołu na zielonym gwiazda sześcioramienna złota). W mniej więcej podobnym okresie czasu nobilitowano również: Habre - Abrahama Ezofowicza (przyjął herb Leliwa), doszedł on do wysokich stanowisk: starosty smoleńskiego, podskarbiego ziemskiego litewskiego. Abrahama z Kijowa i Stefana Fiszela (Fissela), który przybrał potem nazwisko: Powidzki, dochrapał się on wójtostwa kruszwickiego, a przyjął herb Korab.

[Furiusz]

Jestem pod wrażeniem - nie tylko tego, że coś takiego znalazłeś (genialna sprawa) ale także poziomu tolerancji ówczesnej Polski.

[secesjonista]

Trzeba pamiętać o dwóch rzeczach: zupełnie innych prawach co do konwertytów na Litwie a w Koronie, w myśl III Statutu litewskiego: "jeśliby Żyd który albo Żydówka do wiary chrześcijańskiej przystąpili, tedy każda osoba i potomstwo ich, za szlachcica poczytywani być mają". Podobnego prawa w Koronie nie było.

Korzystałem z rozprawy doktorskiej Tomasza Wiśniewskiego "Konwersje Żydów na ziemiach polskich. Studium przypadku Misji Barbikańskiej w Białymstoku 1924-1939".

Co do tolerancji... to brat wspomnianego Ezofowicza - Meir (Michał), w 1525 r. uzyskał tytuł szlachecki, co samo w sobie nie byłoby tak dziwnym, ale co istotnym nie zmienił on swego wyznania!

/za: R. Szuchta "100 lat historii Żydów polskich. Podróż przez wieki"/

Można zajrzeć do:

S. Didler "Rola neofitów w dziejach Polski"

S. Kowalski "Żydzi ochrzczeni"

J. Goldberg "Żydowscy konwertyci w społeczeństwie staropolskim", w: "Społeczeństwo staropolskie. Studia i szkice", T. 4, red. A. Izydorczyk, A. Wyczański

A. Kaźmierczyk "Converted Jews in Kraków, 1650-1763", "Gal-Ed", nr 21, 2007

tegoż, "Przypadek Augustyna Ulanowskiego. Przyczynek do dziejów konwersji w XVII w.", w: "Między Lwowem a Wrocławiem. Księga jubileuszowa Profesora Krystyna Matwijowskiego", pod red. B. Roka i J. Maronia

M. Teter "Jewish Conversions to Catholicism in the Polish Commonwealth of the Seventeenth and Eighteenth Centuries", "Jewish History", 17, 2003

[secesjonista]

Dnia 4.11.2015 o 19:44, secesjonista napisał:

W księgach sądowych (wyd. A. Pawińskiego) zapisywano imię tego pana w formach: "Iczco(ne)", "Iczko(ne)", "Iczco", "Jczco(ne)".

 

I jeszcze o występowaniu:

"W staropolszczyźnie notowane jako Izak, Iżak od 1370 r. w Małopolsce, Wielkopolsce, na Mazowszu; Isaak od XIII w. w Wielkopolsce, na Śląsku i na Mazowszu tak u katolików, jak i u przedstawicieli wyznania mojżeszowego, na Kresach Południowo-Wschodnich Isak r. 1448, Hisak r. 1442; także formy zdrobniałe Isacz r. 1452, Isaczek r. 1497, Isaczko r. 1473 (także u żydów), Isachno, Isan, Isanko – możliwe także od im. Izajasz; Sakul r. 1499 – wszystko na Kresach Południowo-Wschodnich".

/E. Breza "Niektóre rzadsze imiona męskie", "Rozprawy Komisji Językowej ŁTN", t. LX, 2014, s. 21/

 

I jeszcze taka uwaga, przybranie imienia "Izaak" nie musiało być nawiązaniem jedynie do biblijnego patriarchy, w kościele katolickim czczony był Izaak z Monte Luco (ze Spoleto).