Jan Ruysbroeck - w kręgu mystique de l'essence

[secesjonista]

W klasycznym ujęciu (oczywiście patrząc na średniowiecze) mamy dwa kierunki teologii mistycznej: z jednej strony mistykę spekulatywną (owe de l'essence) opartą głównie na dziełach Pseudo-Dionizego Areopagity, z drugiej mistykę oblubieńczą odnoszącą się głównie do dzieł św. Bernarda.

W jednej grupie mamy takie postaci jak: mistrz Eckhart, anonimowy autor "Cloud of Unknowing", Henryk Suso czy Jan Tauler. Szeregi drugiej otwiera oczywiście: Hildegarda z Bingen, mamy tu też Dorotę z Mątew, Gertrudę Wielką, Melchardę z Magdeburga; wreszcie szkołę reńską - Tomasz z Kempis czy Gerard Grote.

Oczywiście w tego typu kwestiach trudno mówić o jakiejś ortodoksyjnej czystości obu kierunków. Generalnie, różnice miały polegać na tym, że w mistyce oblubieńczej nacisk kładzie się na postać Chrystusa, który obdarowuje objawieniami prywatnymi; w spekulatywnej wizję istoty Boga osiąga się poprzez kontemplację o charakterze introwersyjnym - zejściu na dno duszy, gdzie można odnaleźć Nieodgadnione.

Ruysbroeck był tym z teologów który stworzył odrębną szkołę (zwaną holenderską), starając się niejako zbliżyć do siebie oba kierunki (stąd u niego św. Bernard to magister cordis), choć oczywiście widzi isę go w kręgu mistyki spekulatywnej.

Na czym polegała specyfika tejże szkoły?

Dlaczego Dionizy Kartuz nazywał go illiteratus et idiota (nieukiem i głupcem) czy admirabillis (przedziwnym)?